تصاویر آخر‌الزمانی در پس‌کوچه‌های دهلی

فرشاد گلزاری

 هنوز جهان مشغول دست و پنجه نرم کردن با کووید 19 است و هر از گاهی اخباری از عدم موفقیت واکسن‌های ساخته شده در سراسر دنیا به گوش می‌رسد. اخباری که یک خط درمیان امیدبخش است و هیچ خروجی مشخصی ندارد. حتی برخی‌ از رسانه‌ای دنیا تیمی را برای زهرکشی اخبار بد و منفی در مجموعه‌های خود تشکیل داده‌اند تا بتوانند جلوی تخریب افکار عمومی را بگیرند؛ چراکه بر اساس داده‌های موجود اکثر کشورهای دنیا هنوز با کرونا درگیر هستند و علیرغم واکسیناسیون سراسری، همچنان مبتلایان و قربانیان آنها پابرجا هستند.

در این راستا یک اتفاق بسیار مهم و البته عجیب و غریب رخ داده و آنهم تاخت و تاز کرونا در هند است. کشوری که با 1.4 میلیارد نفر پس از چین پرجمعیت‌ترین کشور دنیا به شمار می‌آید و در شرایط عادی هم مدیریت چنین جمعیتی برای دولت آن بسیار سخت و دشوار است. هند اساساً یکی از سازندگان واکسن کرونا محسوب می‌شود و بدون تردید همه توقع داشتند که این کشور نسبت به همسایگان خود و حتی سایر کشورهای جهان به زودی بتواند کنترل کووید 19 را در دست بگیرد؛ اما آمارهایی که طی یک هفته اخیر از سوی وزارت بهداشت و نهادهای رسمی دولتی این کشور منتشر شده نشان می‌دهد که در وهله اول دهلی (پایتخت هند) و پس از آن سایر شهرها به یک جهنم مسجل تبدیل شده است.

دولت هند حدود سه ماه پیش به محض اینکه به فرمول واکسن آسترازنیکا دست پیدا کرد مردمش را تشویق کرد تا به زندگی عادی برگردند و از اینرو پروتکل‌های بهداشتی را کاهش داد و حالا تعداد مبتلایان این کشور سه و نیم برابر سپتامبر 2020 شده است

به عنوان مثال وزارت بهداشت هند روز گذشته (دوشنبه) اعلام کرد طی روز یکشنبه بیش از ۳۵۲ هزار نفر در این کشور به کرونا مبتلا شده و بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ نفر دیگر جان خود را از دست داده‌اند. این بالاترین آمار ابتلای روزانه به کرونا در هند از آغاز بحران کرونا تاکنون است و البته باید گفت که هند همچنین بالاترین آمار ابتلای روزانه به کرونا در جهان را به خود اختصاص داده است. بر اساس اعلام خبرگزاری نیوز دهلی، با اضافه شدن ۲ هزار و ۸۱۴ نفر دیگر به قربانیان کرونا در هند، جان باختگان این بیماری در پرجمعیت‌ترین کشور جنوب آسیا به مرز ۲۰۰ هزار نفر نزدیک شده است که خیلی‌ها معتقدند این آمار صحیح نیست.

براساس گزارش وزارت بهداشت هند، روند ابتلا به کرونا در ایالت‌های دهلی، ماهاراشترا، کارناتاکا، اوتار پرادش، چتیزگر، مادیا پرادش، کرالا، گجرات، تامیل نادو، راجستان، بیهار و بنگال غربی صعودی است و ایالت مهارشترا همچنان بیشترین موارد ابتلای روزانه به کرونا را در هند به ثبت می‌رساند. این آمار و ارقام در حالی بالا و بالاتر می‌رود که کمبود اکسیژن در بیمارستان‌ها همچنان ادامه دارد و روز گذشته نیز هشت بیمار کرونایی در ایالت‌های اندرا پرادش و هاریانا به دلیل نبود اکسیژن جان خود را از دست دادند.

نشریه هندی فایننشال اکسپرس در اینباره نوشته است که تاکنون بیش از ۴۰ بیمار در هند به دلیل کمبود اکسیژن جان خود را از دست داده‌اند و انتقادها از دولت نارندا مودی را به اوج خود رسانده است.

این انتقادها تا جایی ادامه پیدا کرده است که نخست‌وزیر این کشور که کارنامه قابل قبولی در مهار کرونا از خود به جای نگذاشته است احساس خطر کرد و از طریق تلویزیون با مردم کشورش سخن گفت.

مودی روز یکشنبه با اذعان به اینکه هند و یک میلیارد و 4۰۰ میلیون نفر از جمعیت آن،  «یک بار دیگر، یک نبرد بزرگ» را در پیش دارند، از هموطنان خود خواست تا برای جلوگیری از قرنطینه جدید، اقدامات بیشتری در برابر ویروس کرونا انجام دهند.

نخست‌وزیر هند در جایی از سخنان خود اعلام کرده که شرایط از چند هفته قبل تحت کنترل بود اما موج دوم مانند طوفان آمد و همه را درگیر خود کرد؛ با این حال منتقدان باز هم مودی را مقصر اصلی می‌دانند.

یکی از دلایل شیوع و ابتلای میلیون‌ها هندی به کرونا برگزاری مراسم «کومبه میلا» است. این مراسم سالانه با حضور حدود ۱۵۰ میلیون تن از پیروان آیین هندو برگزار می‌شود که به صورت دسته‌جمعی در رودخانه گنگ به غسل می‌پردازند

طوفان مرگ چگونه به پا شد؟

هند تاکنون حدود ۱۴۲میلیون واکسن کرونا به شهروندانش تزریق کرده و پیش از این سالمندان، کادر درمان و پزشکی و همچنین نیروی پلیس و نظامی که در خط مقدم مقابله با کرونا قرار داشته‌اند واکسن کرونا دریافت ‌کرده‌اند، اما دولت هند اعلام کرده است که از یکم ماه مه می‌خواهد همه افراد بالای ۱۸ سال را واکسینه کند که این اقدام هم به دلیل حجم بالای ابتلاها و فوتی‌هایی است که در دنیا در حال رکورد زدن است.

بر اساس داده‌هایی که رسانه‌های مخالف دولت هند منتشر کرده‌اند، چیزی حدود 16 تا 18میلیون نفر در هند به کرونا مبتلا شده‌اند اما دولت به شدت با نشر این آمار و ارقام مقابله کرده است. تا جایی که یورونیوز گزارش داده که مقامات امنیتی هند طی نامه‌ای به کمپانی توئیتر از آن خواسته‌اند تا اخبار هیجانی و اخباری که باعث تشویش اذهان عمومی هند در شرایط فعلی می‌شود را درج نکنند.

با این تفاسیر اگر بخواهیم دلایل اصلی جولان کرونا در هند را بررسی کنیم باید بگوییم که این کشور همانند کشورهای دیگر به خصوص کشور خودمان (ایران) با بی‌توجهی‌ها به این حد از شرایط بحرانی رسیده است. یکی از دلایل این وضعیت، برگزاری مراسم «کومبه میلا» که بزرگ‌ترین مراسم مذهبی جهان به حساب می‌آید است.

این مراسم سالانه با حضور حدود ۱۵۰ میلیون تن از پیروان آیین هندو برگزار می‌شود که پیروان این آیین به صورت دسته‌جمعی در رودخانه گنگ به غسل می‌پردازند. همین مراسم باعث ابتلای میلیون‌ها یا حداقل صدها هزار هندی شده است. مراسم دیگری که اتفاقاً در فصل بهار در هند برگزار می‌شود و به نوعی از اعیاد رسمی مردم این کشور به حساب می‌آید، «جشن هولی» است که میلیون‌ها نفر در آن شرکت می‌کنند و به یکدیگر توپ‌های پر از رنگ پرتاب می‌کنند که ارمغان آن در بهار امسال چیزی جز داسِ مرگِ کرونا برای شهروندان هند نبوده است.

بازگشایی مدارس هم یکی دیگر از این دلایل بود اما واقعیت در جای دیگر نهفته است. دولت هند حدود سه ماه پیش به محض اینکه به فرمول واکسن آسترازنیکا دست پیدا کرد مردمش را تشویق کرد تا به زندگی عادی برگردند تا از این طریق بتواند از بار اقتصادی بر دوش خود بکاهد.

از اینرو پروتکل‌های بهداشتی را کاهش داد و حالا تعداد مبتلایان سه و نیم برابر سپتامبر 2020 شده است. از دلایل دیگر، منحرف کردن منابع مالی به سمت موسسات تحقیقاتی به جای ارائه آن برای قرنطینه ملی است و از جهتی دیگر سرشماری اشتباهِ دولت برای واکسیناسیون اوضاع را به جایی رسانده که حالا جهنم کووید هند برپا شده است.

جهنمی که اگرچه آلمان، آمریکا، سازمان بهداشت جهانی و بسیاری از کشورها و نهادهای دیگر برای کمک به خاموش کردن شعله‌های آن اعلام آمادگی کردند، اما به نظر نمی‌رسد این فاجعه به زودی تمام شود.