یادداشت‌ها و موضع‌گیری‌های حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان سال‌هاست که محمل جنجال‌ و حاشیه‌سازی و نماد تندروی است. این بار اما یک گاف بزرگ سیاسی است؛ گافی که منجر به واکنش‌های تند بسیاری از چهره‌های سیاسی عراق و ایران شده است.

برهم صالح رئیس‌جمهور، مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر، محمد الحلبوسی رئیس پارلمان و فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی عراق در جلسه‌ای مشترک، یادداشت شریعتمداری در روزنامه کیهان را محکوم کردند.

خبرگزاری شفقنا، نزدیک به منابع عراقی که اخبار مربوط به شیعیان را پوشش می‌دهد، به نقل از این مقامات عراقی نوشت: «هرگونه اهانت به مقام مرجعیت محکوم است و جایگاه رهبری معنوی نزد مردم عراق و مسلمانان و انسانیت محفوظ و معتبر است.»

به نوشته شفقنا روسای قوای عراق گفته‌اند که رهنمودهای آیت‌الله سیستانی در دیدار با نماینده ویژه سازمان ملل در امور عراق «نقشه راهی است که ضامن پایان دادن به بحران‌ها و حرکت به سمت انتخابات زودهنگام، سالم و آزاد» است.

شفقنا همچنین توضیح داده است که منظور آیت‌الله سیستانی در آن دیدار، هماهنگی نظارت با ضوابط سازمان ملل بوده نه اینکه سازمان ملل به عنوان ناظر در این انتخابات حضور داشته باشد.

دفتر آیت‌الله سیستانی نیز متن کامل صحبت‌های ایشان را در این دیدار منتشر کرده است.

تعیین تکلیف از پایین به بالا!

ماجرا از این قرار است که حسین شریعتمداری در سرمقاله روز پنجم مهر روزنامه کیهان درباره دیدار آیت‌الله سیستانی با نماینده ویژه سازمان ملل نوشت: «حضرت آیت‌الله سیستانی (دام عزّه) در این دیدار از نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل خواستند که انتخابات پارلمانی عراق تحت نظارت نمایندگانی از سازمان ملل متحد انجام پذیرد! که با عرض پوزش باید به محضر ایشان عرضه داشت این درخواست اولاً؛ دون ‌شأن و جایگاه برجسته و قابل احترام حضرت آیت‌الله سیستانی است. در واقع این سازمان ملل است که برای توجیه صلاحیت خود به تأیید حضرت ایشان نیاز دارد و ثانیاً؛ با جایگاه و منزلت عراق به عنوان یک کشور مستقل که استقلال و آزادگی خود را با ایثارها، از خودگذشتگی‌ها، خون‌دادن‌ها و خون‌دل خوردن‌های مردم شریف و مخصوصاً جوانان غیور آن سرزمین مقدس به دست آورده است، همخوانی ندارد.»

سرمقاله آقای مدیرمسئول ادامه می‌دهد: «دعوت از سازمان ملل برای نظارت بر انتخابات یک کشور، اعلام ورشکستگی آن کشور، بدبینی به ملت و خوشبینی به بیگانگان است و بدیهی است که این دو مقوله از ساحت‌قدسی حضرت آیت‌الله سیستانی مرجع عالیقدر جهان تشیع به دور است.»

در پایان هم شریعتمداری با بیان اینکه حتما اشتباهی رخ داده و «دفتر حضرت آیت‌الله در گزارش ملاقات بی‌دقتی کرده»، تاکید می‌کند: «انتظار آن است که دفتر معظم‌له این بخش از گزارش ملاقات یادشده را تصحیح کند، چرا که حضرت ایشان یکی از مراجع عالیقدر تشیع و متعلق به جهان اسلام هستند.»

بسیاری این یادداشت را با تیتر «تعیین تکلیف شریعتمداری برای مقام مرجعیت» منتشر کردند. اکنون سه روز است که چهره‌های سیاسی در ایران و عراق سعی دارند تا جایگاه حسین شریعتمداری و حد او در برابر مرجع بزرگ شیعیان را به او یادآور شوند.

این اقدام توهین به مردم عراق است

یکی دیگر از تازه‌ترین واکنش‌ها مربوط به نوری‌المالکی، رهبر ائتلاف قانون عراق و نخست‌وزیر سابق این کشور است. او دیروز طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «یادداشت یک روزنامه در ایران و انتقاد موجود در آن که توهین به مرجعیت عالیقدر در پی استقبال ایشان از جنین هنیس پلاسخارت، نماینده ویژه سازمان ملل به شمار می‌آید را شدیدا محکوم می‌کنیم، این اقدام توهین به همه مردم عراق به شمار می‌رود.» او با تاکید بر اینکه «توهین به مرجعیت، توهین به همه مردم عراق است»، ادامه داد: «حضرت آیت الله سیستانی، مرجع عالیقدر تشیع همواره در خدمت امنیت عراق برای حفاظت از روند سیاسی بوده و در سخت‌ترین شرایط از کشور پشتیبانی کرده است و ایشان مورد حمایت همه طیف‌های ملت عراق قرار دارد.» این سیاستمدار عراقی همچنین در پایان از روزنامه کیهان خواست تا این موضع نامطلوب خود اصلاح را کند؛ موضعی که با موضع جمهوری اسلامی ایران و احترام عمیق این کشور به مرجعیت عالیقدر در تعارض است.

هزینه‌ها بر دوش دستگاه دیپلماسی

حالا به نظر می‌رسد این وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی است که باید این گاف بزرگ را رفع و رجوع کند. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در نشست خبری خود از آنچه رخ داده به عنوان «اتفاق تلخ» یاد کرد و گفت: «باید بگویم که این موضع هیچ ربطی به ارکان جمهوری اسلامی ایران ندارد. جمهوری اسلامی ایران بر اساس مرجعیت شکل گرفته و مرجعیت همواره در ایران و عراق حافظ صلح و امنیت بوده است و آیت‌الله سیستانی نقش بی‌بدیلی در عراق دارد و ایشان دارای جایگاه رفیعی بین شیعیان در سراسر جهان از جمله ایران و عراق است.» او افزود: «جمهوری اسلامی ایران برای این رکن مهم و اساسی احترام ویژه‌ای قائل است و طبیعی است که ما تحمل نمی‌کنیم که به جایگاه مرجعیت تخطی صورت بگیرد.»

سخنگوی وزارت خارجه از یادداشت شریعتمداری به عنوان «اتفاق تلخ» یاد کرد و گفت: این موضع هیچ ربطی به ارکان جمهوری اسلامی ایران ندارد. جمهوری اسلامی ایران بر اساس مرجعیت شکل گرفته و مرجعیت همواره در ایران و عراق حافظ صلح و امنیت بوده است

محمدجواد ظریف نیز به عنوان فرمانده دستگاه دیپلماسی کشور در توئیتی به زبان عربی، از آیت‌الله سیستانی به عنوان «دژ مستحکم عراق و سرمایه‌ای برای کل جهان اسلام» یاد کرد و نوشت: «ایران نقش ایشان در برقراری امنیت در عراق و ثبات آن و حفظ حاکمیت و وحدت سرزمینی این کشور و رهایی از قدرتهای اشغالگر و ساختن عراق جدید بر اساس انتظارات ملت برادر عراق را ارج می‌نهد.»

عذرخواهی شریعتمداری

در نهایت پس از بالا گرفتن این اعتراضات، حسین شریعتمداری، در سخنانی گفت که «برداشت» وی از دیدار آیت‌الله سیستانی با نماینده ویژه سازمان ملل در امور عراق، «اشتباه» بوده است.

او گفته است که تصور او از این دیدار و سخنان آقای سیستانی آن بوده که وی «خواستار نظارت مستقیم سازمان ملل بر انتخابات آینده عراق شده‌اند.» شریعتمداری افزوده است: به دنبال توضیحات دفتر آقای سیستانی در این خصوص برداشت اینجانب از نظر حضرت آیت‌الله سیستانی با آنچه ایشان فرموده بودند همخوانی نداشته است.»

شریعتمداری با این توضیحات از آقای سیستانی «پوزش» خواسته است.

هر چه من معتقدم ...

اما درباره اینکه اساسا چرا چنین گاف‌هایی رخ می‌دهد شاید یکی از ثواب‌ترین نگاه‌ها، نگاه مسیح مهاجری باشد. او طی یادداشتی در این مورد نوشت: «اینکه این مرجع دوراندیش، با تکیه بر نظارت دقیق دستگاه‌های نظارتی خود عراق بر انتخابات با معیارهای بین‌المللی - نه زیرنظر مجامع بین‌المللی - درصدد خلع سلاح آمریکای سلطه‌طلب برآمده، برگ دیگری از شیوه موفق رهبری معنوی ایشان برای نجات عراق از توطئه‌ایست که آمریکا برای این کشور تدارک دیده است.»

برهم صالح رئیس جمهور، مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر، محمد الحلبوسی رئیس پارلمان عراق و فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی عراق در جلسه‌ای مشترک، یادداشت حسین شریعتمداری در خصوص آیت‌الله سیستانی را محکوم کردند

مهاجری با اشاره به اینکه استقلال فکری، سرمایه بزرگی است، تصریح کرد: «این سرمایه بزرگ، دشمنان بزرگی هم دارد. بزرگ‌ترین دشمن استقلال فکری، افراد خودخواه، مستبد، خودبزرگ‌بین و انحصار‌طلب هستند. افرادی که این چهار ویژگی منفی را در خود جمع کرده‌اند، هرگز چشم دیدن کسانی که قدرت مستقل فکر کردن داشته باشند را ندارند و می‌خواهند تمام افراد تابع آنها باشند و هرگز برخلاف نظر آنها نه نظری بدهند و نه حتی چیزی بفهمند!»

او در بخش دیگری از یادداشت خود به طعنه ادامه می‌دهد: «زشت‌تر اینست که این افراد انحصارطلب، به محیطی که خود در آن زندگی می‌کنند اکتفا نمی‌کنند و می‌خواهند سلطه فکری خود را حتی به خارج از مرزها نیز گسترش دهند. اینان می‌گویند هرچه من معتقدم، همه باید در سرتاسر جهان آن را قبول داشته باشند و چیزی برخلاف آن نگویند.»