محبوبه ولی

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه چندی پیش از آمادگی مسکو برای برقراری شرایط مذاکره میان ایران و آمریکا خبر داد و بر این امر اصرار کرد، اما محمدجواد ظریف در سفر سه روز پیش خود به مسکو، با جدیت مذاکره با آمریکا را رد کرد و صریحا گفت که ایران تمایل و آمادگی برای مذاکره با آمریکا را ندارد.

با این حال هرچه به انتخابات آمریکا نزدیکتر می‌شویم، فشار بر ایران برای نشستن پای میز مذاکره بیشتر می‌شود. الیوت آبرامز، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز جمعه پس از آنکه از تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران رونمایی کرد، در سخنانی «با ضدیهودی و حامی اول تروریسم خواندن ایران»، تاکید کرد که می‌خواهیم ایران را برای «عقد توافقی جامع» پای میز مذاکره بیاوریم.  

مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه در گفتگویی با سی‌ان‌بی‌سی گفت: «به خاطر بسپارید که رئیس‌جمهور ترامپ گفته است که به دنبال راه‌حل صلح‌آمیز در خصوص ایران می‌گردد و گفته است که مایل است برای انعقاد توافقی جدید و بهتر مذاکره کند؛ پس صلح و دموکراسی بر روی میز باقی می‌ماند تا دولت ایران هرزمان که خواست با ما در این خصوص به تعامل بپردازد!»

خود دونالد ترامپ هم که این روزها در حال نطق‌های انتخاباتی است، روز جمعه در جمع شهروندان لاتین‌تبار در شهر «دورال» ایالت فلوریدا گفت که در صورت پیروزی در انتخابات، شرایط را برای توافق با ایران و ونزوئلا «بسیار سخت‌تر» خواهد کرد.

الجریده: ترامپ می‌خواهد با اصولگرایان توافق کند!

این هشدار و تهدید از سوی ترامپ، در جهت ترغیب ایران برای مذاکره با آمریکا، پیش از انتخابات است. حال به نظر می‌رسد موج این فشار به رسانه‌ها هم رسیده است. روزنامه کویتی الجریده روز گذشته نوشت که ایران و دولت ترامپ در عمان در حال مذاکرات محرمانه روی طرح پیشنهادی آمریکا هستند و ترامپ راهی تهران خواهد شد!!!

منبع خبر این روزنامه به نوشته خودش «یک چهره ارشد جناح اصولگرا در ایران» است! این روزنامه در مطلب خود آورده است: «ترامپ در جریان امضای توافقنامه‌ عادی‌سازی روابط امارات عربی متحده و بحرین با اسرائیل به احتمال دستیابی به یک توافق بزرگ با ایران پس از انتخابات نوامبر اشاره کرده بود. این اشاره سخنی بی‌پایه و پوچ نبوده بلکه براساس اعتمادی ناشی از نتایج تماس با صاحبان قدرت در تهران، یعنی اصولگرایانی که پارلمان و نیروهای نظامی را تحت کنترل دارند، بیان شده است.»

روزنامه کویتی سپس ادعا کرده که مذاکره مورد اشاره در عمان میان یک چهره ارشد اصولگرایان ایران و نمایندگانی از دولت ترامپ بوده که این نمایندگان در آن دیدار به طرف ایرانی گفته‌اند «ترامپ برای بار دوم پیروز خواهد شد و نمی‌خواهد با دولت روحانی پشت میز مذاکره بنشینند. زیرا این دولت توانایی اجرای تعهدات خود را ندارد.»

این منبع ناشناس به ادعای الجریده ادامه داده: طرف آمریکایی به اصولگرایان اطلاع داده که تمام برآوردهای اطلاعاتی این کشور موید این است که جریان آنها دولت بعدی ایران را کنترل خواهد کرد و این جریان توانایی کنترل همه نیروهای تأثیرگذار در داخل کشور را دارد و برای این کار آنها ترجیح می‌دهند با او تفاهم کنند و در نهایت به اختلافات میان تهران و واشنگتن خاتمه دهند.

دونالد ترامپ که این روزها در حال نطق‌های انتخاباتی است، روز جمعه در جمع شهروندان ایالت فلوریدا گفت که در صورت پیروزی در انتخابات، شرایط را برای توافق با ایران و ونزوئلا «بسیار سخت‌تر» خواهد کرد

وی همچنین تأکید کرده است: نمایندگان ترامپ به جناح اصولگرا پیشنهاد دادند که بدون هیچ گونه هیاهوی رسانه‌ای، در پشت صحنه با همدیگر ارتباط برقرار کنند.

در نهایت الجریده ادعا کرده که «در صورت حصول توافق، ترامپ آماده است شخصاً به ایران سفر کند و با اطمینان از برداشته شدن تحریم‌ها، توافق را امضا کند و تا زمانی که ایران تعهدات خود را اجرا کند، اجرای تحریم‌های کنگره به حالت تعلیق درمی‌آید.»

ابهامات یک ادعا  در یک رسانه زرد

چنین خبری در صورت صحت می‌تواند یک شوک بزرگ به سیاست و اقتصاد ایران باشد، اما تا چه حد می‌توان الجریده و خبرش را جدی گرفت؟ صابر گل‌عنبری، تحلیلگر روابط بین‌الملل در یادداشتی تلگرامی در واکنش به ادعای روزنامه کویتی مبنی بر مذاکره محرمانه ایران و آمریکا با تاکید بر اینکه «سیاست جهان ممکنات است نه ناممکنات و ازاین‌رو، چیزی به نام محال وجود ندارد و آنچه امروز غیرممکن است، فردا می‌تواند ممکن شود»، نوشت که با این وجود، در صحت خبر الجریده تردید جدی دارد.

روزنامه کویتی الجریده روز گذشته با این ادعا که ترامپ می‌خواهد با اصولگرایان ایران توافق کند، از مذاکرات محرمانه میان نمایندگانی از طرف دولت ترامپ و یک چهره ارشد اصولگرایان خبر داد و نوشت: ترامپ راهی تهران خواهد شد!

او در این باره توضیح داد: الجریده کویت به روزنامه‌ای زرد شهره است و معمولا هر از چند گاهی در مسائل مختلف منطقه‌ای و جهانی گزارش‌هایی از این دست کار می‌کند که اگر نگوییم کل آنها، بیشترشان نادرست از آب درمی‌آیند. نکته دومی که این تحلیلگر به آن اشاره کرده این است که «خبری به این مهمی را چرا باید یک روزنامه نه چندان معتبر منطقه‌ای و آن هم به نقل از یک مقام ایرانی کار کند؟ اگر چنین چیزی به این شکل صحت داشت که خود ترامپ اگر هم قصد نداشت مستقیما گریزی به آن بزند، لااقل زودتر این مسئله را به شکلی و از طریق یک رسانه تاثیرگذار چون رویترز درز می‌داد و حسابی از آن بهره‌برداری انتخاباتی می‌کرد که بالاخره موفق شده طرف ایرانی را پای میز مذاکره بکشاند.» او در بخش دیگری از تحلیل خود تصریح کرده است: خود ترامپ گفته بود ظرف یک هفته پس از انتخابات با ایران توافق می‌کند؛ یعنی در دولت روحانی، نه حدود هفت ماه پس از آن! یعنی، توافق با ایران کارکرد انتخاباتی خود را از دست داده است؟ یا ترامپ صد درصد مطمئن به پیروزی است؟ اگر چنین است که دیگر تبلیغات انتخاباتی و این‌همه به آب و آتش زدن چه لزومی دارد؟

موضع ایران سخت‌گیرانه‌تر شده

بدین ترتیب گذشته از اینکه خبر الجریده، تار و پود قرص و محکمی ندارد، تحلیلگران آن را نوعی فضاسازی رسانه‌ای برای قرار دادن ایران در عمل انجام شده «مذاکره» تعبیر می‌کنند. فشارهای آمریکا به ایران برای مذاکره و همینطور نزدیک شدن به تاریخ انتخابات آمریکا، این گمان را تقویت می‌کند. اواسط مرداد نیز اخباری مبنی بر مذاکرات پشت پرده ایران و آمریکا به واسطه آلمان و انگلیس منتشر شد که ایران به شدت آنها را تکذیب کرد.

اما اگر مذاکره‌ای هم در کار باشد، باید گفت که موضع ایران در خصوص آن سختگیرانه‌تر شده است. ایران سال گذشته مذاکره با آمریکا را منوط به بازگشت آن به برجام می‌کرد. اکنون اما آن را مشروط به پرداخت خسارت کرده است. ظریف، روز پنجشنبه در مسکو تاکید کرد آمریکا در صورتی می‌تواند به برجام بازگردد که خسارت خروجش از برجام را بپردازد.