سد شرقی، تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را منتفی می‌کند؟
ترامپ در تیررس دردسر «تسلیحاتی»
تیم ترامپ معتقد است که از موضوع ایران می‌تواند در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به نفع خود استفاده کند. یکی از فرصت‌هایی که می‌تواند نشان دهد برای از بین بردن تهدید ایران موفق شده است، 27 مهرماه یعنی زمانی است که مطابق برجام تحریم تسلیحاتی ایران منقضی می‌شود و بر اساس توافق صورت گرفته در برجام، ایران می‌تواند به خرید و فروش سلاح بپردازد.
البته این موضوع نه فقط برای ترامپ، بلکه برای رقیب انتخاباتی او نیز مهم است. جو بایدن هم روی این موضوع دست گذاشته است؛ منتهی به شیوه‌ای متفاوت.
«ارون کیاک»، مشاور او در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا همین اخیرا مدعی شده که بایدن به برجام بازمی‌گردد و درباره آن توضیح داده که «هدف از تعامل دیپلماتیک با ایران، اطمینان حاصل کردن از این است که جمهوری اسلامی به تبعیت از توافق هسته‌ای بازگردد و به روش قابل‌راستی‌آزمایی، بتوان مانع رسیدن ایران به تسلیحات اتمی شد.»
تفاوت بایدن و ترامپ اما در این است که بایدن درباره آینده و زمانی که رئیسجمهور شد حرف می‌زند، اما ترامپ اکنون رئیسجمهور است و عمل او در بوته آزمایش و برای اینکه در این آزمایش پیروز شود، دولت او پیش‌نویس قطعنامه جدیدی برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در میان اعضای شورای امنیت سازمان ملل توزیع کرد.
نماینده آمریکا در سازمان ملل: استراتژی جهان کامل همیشه این است که آنها (روسیه و چین) رأی ممتنع بدهند و قطعا وتو نکنند. اکنون اما استراتژی این است که با دیگر اعضای شورای امنیت کار کنیم تا چین و روسیه را به گوشه‌ای فرستاده و توجیه‌شان کنیم
آمریکا امید چندانی ندارد
این دومین پیش‌نویس است. پیش‌نویس قبلی ماه ژوئن منتشر شده بود. بلومبرگ دیروز ادعا کرد که به سند پیش‌نویس قطعنامه آمریکا در شورای امنیت دست یافته است.
بنا به گزارش‌ها در این پیش‌نویس جدید از اعضای سازمان ملل خواسته شده تا فروش تسلیحات به ایران متوقف و از ارائه هرگونه «خدمات یا منابع مالی، آموزشی و فنی، توصیه، سایر خدمات و کمک‌های مرتبط با تامین، فروش، انتقال، تولید، نگهداری و یا استفاده از تسلیحات» به ایران خودداری شود.
بلومبرگ اما اعلام کرده که که این پیش‌نویس جدید نشان می‌دهد کاخ سفید تمایلی به در نظر گرفتن تغییرات موردنظر متحدانش ندارد.
علاوه بر این، بر اساس اظهارات خود آمریکایی‌ها نیز به نظر می‌رسد که آنها امید چندانی درباره به ثمر رسیدن این پیش‌نویس‌ها ندارند. کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل روز سه‌شنبه اذعان کرده که روسیه و چین احتمالا هرگونه قطعنامه‌ای را وتو می‌کنند.
او گفته است: «استراتژی جهان کامل همیشه این است که آنها (روسیه و چین) رأی ممتنع بدهند و قطعا وتو نکنند. با این حال، باید واقع‌بین باشیم. اکنون استراتژی این است که با دیگر اعضای شورای امنیت کار کنیم تا چین و روسیه را به گوشه‌ای فرستاده و توجیه‌شان کنیم.»
تحلیل‌گر مسائل اروپا و آمریکا: مسأله مهم در این میان توازن قدرت و وحشت کشورهای منطقه به‌گونه‌ای است که گویی قرار است سیلی از سلاح به ایران سرازیر شود و موازنه قدرتی که بین ایران با عربستان، ترکیه و اسرائیل وجود دارد به هم بخورد و منطقه به سمت بی‌ثباتی برود
اختلاف‌نظر با دوستان اروپایی
برای مذاکره با طرف‌های اروپایی برجام نیز آمریکایی‌ها مدام در سفر هستند. برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، طی هفته‌های گذشته هم به کشورهای خلیج فارس و منطقه مانند قطر و کویت سفر کرد و هم راهی انگلیس شد تا رایزنی‌ها با این کشور برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را تکمیل کند.
هرچند که پس از سفر او، سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن در توییتی نوشت: «یک شکست دیگر برای سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران. دولت آمریکا نتوانست حمایت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را به دست آورد. برایان هوک نیز پس از وزیر خارجه آمریکا، لندن را دست خالی ترک کرد.»
ظاهرا آمریکا علاوه بر چین و روسیه، با اروپا هم بر سر این موضوع به توافق نرسیده است. امیرعلی ابوالفتح، تحلیل‌گر مسائل اروپا و آمریکا دیروز در همین ارتباط به ایلنا گفت: «اروپایی‌ها یک راه حل بینابینی را مطرح کرده‌اند، اما از طرف دیگر نیز موافق برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیستند و معتقدند که این تحریم‌ها باید بماند اما آمریکایی‌ها ادعا دارند تا زمانی که ایران به کشوری نرمال تبدیل نشود باید تحریم‌ها باقی بماند؛ در حالی که شورای امنیت همیشه تحریم‌ها را مدت‌دار و برای ۶ ماه تا یک سال تصویب و بعد دوباره اگر لازم شد آنها را تمدید می‌کند، آمریکایی‌ها معتقد هستند که باید یک بار برای همیشه قید زمان را برداشت و ایران را الی‌الابد در تحریم قرار داد.»
او ادامه داده است: «اروپایی‌ها معتقدند که باید زمانی را برای تحریم‌ها مشخص کنند و درخواست آمریکا برای تمدید تحریم‌ها به یک دوره زمانی مشخص پیوند بخورد. همچنین ایران اجازه خرید و فروش سلاح داشته باشد اما به شدت کنترل شده باشد برای اینکه دسترسی ایران به جنگ‌افزارهای بزرگ و اساسی محدود شود. آمریکایی‌ها راه‌حل بینابینی اروپا را نپذیرفتند و همچنان مصر هستند که تحریم‌ها دوباره به طور کامل بازگردند و ایرانی‌ها اجازه خرید هیچ‌گونه جنگ‌افزاری را نداشته باشد.»
سد شرقی
مشکل اصلی اما اروپا نیست. مسئله اصلی همان چین و روسیه هستند که نه تنها پیش‌نویس آمریکا را وتو خواهند کرد، بلکه منتظر انقضای تحریم تسلیحاتی ایران هستند تا خرید و فروش سلاح با ایران را آغاز کنند.
روسیه و چین در طول یک سال گذشته بارها برای خرید و فروش سلاح با ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. حتی برخی از مذاکره نظامی تهران و پکن نیز سخن به میان آورده‌اند.
لیست سلاح‌هایی که ایران نیاز دارد و قرار است روسیه و چین آنها را به ایران بفروشند نیز منتشر شده است. واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد یک ماه قبل اعلام کرد که قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران مطلقاً راه به جایی نخواهد برد.
وی در خصوص قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه ایران تصریح کرد: «این قطعنامه آینده بسیار بدی دارد. باید بگویم که اصلاً آینده‌ای ندارد. از همان زمانی که آمریکایی‌ها کار روی این قطعنامه را آغاز کردند، به آنها گفتیم که این قطعنامه مطلقاً هیچ شانسی برای پذیرفته شدن ندارد.»
قرارداد 25 ساله ایران و چین و چرخش 360 درجه‌ای ایران به سوی شرق هم که مزید بر علت است و در واقع با وتوی چین و روسیه این پیش‌نویس‌ها و تمدید تحریم تسلیحاتی ایران عملا منتفی است.
مسئله توازن قدرت
این شرایط کار را برای آمریکا سخت خواهد کرد و باید دید که ترامپ و دولتش برای جبران شکستی که بسیار محتمل است، چه راه‌حل جایگزینی را پیدا خواهند کرد؛ به ویژه آنکه پایان تحریم تسلیحاتی ایران، نفوذ و قدرت آمریکا در میان متحدان منطقه‌ای آن بسیار کاهش خواهد داد.
ابوالفتح در گفتگوی خود با ایلنا به این موضوع هم اشاره کرده و گفته است: «بحث دیگر درباره توازن قدرت است و وحشتی که کشورهای منطقه دارند که گویی قرار است سیلی از سلاح به ایران سرازیر شود و موازنه قدرتی که بین ایران با عربستان، ترکیه و اسرائیل وجود دارد به هم بخورد و منطقه به سمت بی‌ثباتی برود. البته این‌ها تبلیغات بوده و واقعی نیست، اما آمریکایی‌ها به هر حال نگرانی‌هایی دارند.»
دیدگاه تان را بنویسید