حاشیه‌هایی مهم‌تر از متن!

این احتمال وجود دارد در خلال جلسه ترامپ نشست را ترک کند و هنگام سخنرانی روحانی، ریاست را به «نیکی هیلی» (سفیر آمریکا در سازمان ملل) واگذار کند و سطح نشست را پایین بیاورد نقوی حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشدار می‌دهد: هیأت ایرانی در این سفر باید مراقب باشند تا فریب ملاقات‌های پیش‌بینی نشده را نخورند، چرا که اقتدار و صلابت جمهوری اسلامی زیر سؤال می‌رود از آن زمان که شهید رجایی به عنوان اولین نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل حاضر شد و کف پای خود را در معرض لنز دوربین‌های جهانی گذاشت تا سند شکنجه‌های دوران پهلوی باشد، حدود چهار دهه گذشته است. در این سال‌ها حضور هرازگاهی ایران در این سازمان، هر بار با حاشیه‌هایی همراه بوده؛ از سخنرانی‌های علی‌اکبر ولایتی و آیت‌الله خامنه‌ای در مورد جنگ گرفته تا طرح گفتگوی تمدن‌ها از سوی کمال خرازی در دولت اصلاحات و سخنرانی‌های جنجالی احمدی‌نژاد درباره هولوکاست و تحریم‌ها که معمولا با صندلی‌های خالی مواجه می‌شد.

محبوبه ولی، روزنامه نگار

رکورددار حضور در سازمان ملل تا بدین جای تاریخ جمهوری اسلامی، محمود احمدی‌نژاد با 9 بار حضور در مجمع عمومی سازمان ملل است و کمترین رکورد هم به نام هاشمی رفسنجانی ثبت شده است که گفته می‌شود حداکثر یک بار در این سازمان بین‌المللی حاضر شده است.

رئیس دولت یازدهم و دوازدهم هم از زمانی که رئیس‌جمهور شده، هر ساله در مجمع عمومی این سازمان شرکت کرده و فردا هم عازم نیویورک می‌شود تا برای ششمین بار در آن حاضر شود.

روحانی از همان اولین باری که به عنوان رئیس‌جمهوری ایران به سازمان ملل رفت، از برجام گفت و این بار هم باز قرار است از برجام بگوید؛ با این تفاوت که در سال‌های اول خواستار اجماع جهانی برای گفت‌وگو و مذاکره درخصوص ماجرای هسته‌ای ایران و شکل‌گیری برجام بود و حالا می‌رود تا نعش برجام را در سازمان ملل روی دست بگیرد و آمریکا را به دلیل این جنایت مواخذه کند.

آمریکا هم به صراحت اعلام کرده که توپخانه خود را برای حمله به ایران در این نشست کاملا مجهز کرده و لابی‌های قوی‌ای را هم به این منظور به کار گرفته است. یو اس دی تودی به نقل از یک مقام آمریکایی که نخواسته نامش فاش شود، نوشته است: «ترامپ در نشست مجمع عمومی در نیویورک، سعی خواهد کرد که متحدان واشنگتن را قانع کند که پس از خروج امریکا از برجام، شرکت‌های اروپایی نیز تهران را ترک کردند. همچنین سعی خواهد کرد منابع جایگزین منافع نفتی ایران را به این کشورها پیشنهاد دهد.»

یارکشی در صحن بین‌الملل

با این حساب بیشترین انتظار از روحانی این است که در این زورآزمایی بین‌المللی با قدرت حاضر شود تا ترامپ نتواند در این بازی با یارکشی، کشورهای بیشتری را علیه ایران بسیج کند و در این راستا باید دیدارهای مناسبی را تدارک ببیند.

یوسف مولایی، کارشناس حقوق بین‌الملل در این باره به ایرنا گفته است که این سفر حاشیه‌هایی مهمتر از متن دارد. او به ضرورت دیدارهای حاشیه‌ای دو جانبه اشاره و بر وزن کشورهای دیگر حاضر در این اجلاس تاکید کرده و ادامه داده: «مناسبات بین‌المللی اشکال متعددی دارد که برخی از آنها منطقه‌ای است و باید بهره لازم را از آن برد. در مناسبات ایران، باید وزن لازم را به کشورهایی نظیر روسیه، چین و ترکیه بدهیم، البته در منطقه نیز باید منافع خود و کسب امتیاز از کشورها را واقع‌بینانه ببینیم.»

برخی دیگر چون حسین نقوی‌زاده، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خواستار حضور فعال در مجمع عمومی سازمان ملل هستند و تاکید دارند که روحانی ظلم و ناجوانمردی آمریکایی‌ها علیه ملت ایران و بدعهدی‌شان در توافق هسته‌ای را به صورت صریح، یادآوری و تشریح کند. برخی دیگر هم همچون حسین قربانزاده، عضو شورای مرکزی جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی خواستار این هستند که رئیس‌جمهور، پا را از رابطه ایران و آمریکا فراتر بگذارد و اساسا «هندسه مدیریت جهانی» و عیوب و نواقص فعلی آن را به چالش بکشد؛ همان کاری که ایران هر بار در مجمع عمومی سازمان ملل می‌کند.

ترس از تله مذاکره

خوب به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور همه این خواسته‌ها را اجابت کند؛ هم مذاکراتی در حاشیه این مجمع داشته باشد، هم از مدیریت جهانی گلایه کند و هم از حق ایران دفاع کند؛ اما آنچه که بسیاری را نگران کرده است، شیطنت آمریکا برای انداختن ایران به دام مذاکره است.  روزهای گذشته اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل از درخواست ایران برای ملاقات با رئیس‌جمهوری آمریکا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل خبر داده است.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته این خبر را مضحک و در جهت ایجاد یک فضای روانی با اهداف مشخص خواند و آن را تکذیب کرد.  او ضمن اینکه تاکید کرد از سوی جمهوری اسلامی ایران هرگز درخواستی برای ملاقات با آقای ترامپ مطرح نشده است، افزود: اینگونه اظهارات یا خبرسازی‌ها طراحی رسانه‌ای - روانی و نعل وارونه زدن‌های محافل خاصی است که ناشیانه به قلب واقعیات می‌پردازند؛ این روش‌ها کاملا برای ما شناخته شده است و آرشیو ما مشحون از این دست خبرسازی‌هاست. در کنار چنین خبرهایی، جریانات بسیاری در داخل کشور هشدار می‌دهند که رئیس‌جمهور و هیأت همراهش در سفر به نیویورک باید به نوعی در این شهر آمریکایی قدم بزنند که دست و پایشان در تله مذاکره گیر نکند.

نقوی حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشدار می‌دهد: هیأت ایرانی در این سفر باید مراقب باشند تا فریب ملاقات‌های پیش‌بینی نشده را نخورند، چرا که اقتدار و صلابت جمهوری اسلامی زیر سؤال می‌رود. همچنین اگر رفتاری خارج از عُرف و نزاکت بین‌المللی مشاهده کردند نیز حتماً باید عکس‌العمل متناسب را به سرعت نشان دهند.

پیش‌بینی‌هایی درباره یک «غیرقابل‌پیش‌بینی»

جنجالی‌ترین موضوع اما مربوط به حضور یا عدم حضور روحانی در نشست شورای امنیت سازمان ملل به ریاست ترامپ است. اغلب کسانی که موافق حضور روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل بودند، مخالف حضور او در نشست شورای امنیت این سازمان هستند و حتی اگر صراحتا مخالفت خود را اعلام نکنند نیز تصمیم‌گیری در مورد آن را به وزارت خارجه واگذار می‌کنند مانند عباس عبدی که در این مورد می‌گوید: بهتر است اجازه دهیم دولت و مسئولان سیاست خارجی در این باره منصفانه منافع ملی را لحاظ کنند و تصمیم بگیرند. او ادامه می‌دهد: چون ترامپ نه قابل اعتماد است و نه رفتارش قابل پیش‌بینی است پس بهتر است مطالعه و بررسی بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.

برخی دیگر اما این رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی را پیش‌بینی کرده‌اند. امیرعلی ابوالفتح، کارشناس سیاسی که مخالف حضور رئیس‌جمهوری در نشست شورای امنیت است، می‌گوید: اگر رییس‌جمهوری در این نشست شرکت کند علاوه بر صحبت‌های ترامپ، باید سخنان سایر کشورها هم به پایان برسد. این احتمال وجود دارد در خلال جلسه ترامپ نشست را ترک کند و هنگام سخنرانی روحانی، ریاست را به «نیکی هیلی» (سفیر آمریکا در سازمان ملل) واگذار کند و سطح نشست را پایین بیاورد.

او همچنین به اخباری مبنی بر حضور نخست وزیر اسرائیل در این نشست نیز اشاره کرده و می‌افزاید: از آنجا که این نشست در فضای کوچکی اتفاق می‌افتد احتمال قرار گرفتن نام ایران و رژیم صهیونیستی پشت یک میز وجود دارد. به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها تمایل دارند با تحریک ایران برای شرکت در این نشست، نمایش تلویزیونی راه بیندازند که این اقدام سازنده نیست.

آنچه که ظریف باید

 در آستین داشته باشد

با توجه به اینکه چنین شیطنت‌هایی به هیچ وجه از سوی آمریکا بعید نیست، بسیاری معتقدند که به جای روحانی، ظریف باید در این نشست حاضر شود و با پیش‌بینی موضوعاتی که در این نشست مطرح می‌شود، پاسخ‌های حرفه‌ای در آستین داشته باشد.

فریدون مجلسی در مورد موضوعاتی که ممکن است در این نشست مطرح شود به ایلنا گفته است: از آنجا که صلاحیت شوراى امنیت رسیدگى به ادعاهاى اقدامات تهدیدآمیز نسبت به صلح و امنیت جهانى است، تصور می‌شود مدعی باشند آزمایش‌‌‌هاى موشکى ایران خلاف برجام بوده و همچنین نسبت به اسرائیل به عنوان تهدید علیه موجودیت آن کشور ادعاهایی داشته باشند از این رو ایران باید آماده باشد پاسخ آزمایش‌‌‌هاى موشکى و عدم تضاد آن با برجام را بدهد و روى این شعار که ایران در حمله به هیچ کشورى از جمله اسرائیل پیشقدم نخواهد شد، تأکید کند.

او گمان می‌کند که پرتاب موشک از سوی سپاه پاسداران به مقر حزب دموکرات کردستان در اربیل عراق نیز در این نشست مطرح شود و در این باره می‌گوید: دفاع ایران مقابله با حمله‌‌‌‌ها و قتل مرزبانان ایرانى بوده و باید توجه داشت که اسرائیل هم به این دستاویز براى خودش استناد خواهد کرد.

مجلسی همچنین به احتمال تأکید آمریکا بر انجام انواع روش‌هاى مسالمت‌‌‌آمیز مانند پیشنهاد مذاکره و میانجی‌گرى و غیره هم اشاره کرد و افزود: این تاکید به این منظور خواهد بود تا اگر بهانه‌‌‌‌اى منجر به برخورد حاد شود، به سوابق بى‌‌‌پاسخ ماندن اقدامات صلح‌‌‌‌جویانه استناد کند.

از پس همه این گمانه‌زنی‌ها و پیش بینی‌ها، روحانی فردا به نیویورک می‌رود تا در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند. علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی، سخنرانی دیگری نیز در اجلاس صلح برای بزرگداشت نلسون ماندلا خواهد داشت. جلسه با مدیران ارشد و نخبگان رسانه ای دارد، با رهبران جوامع اسلامی، سران کشورهای حاضر در مجمع، دبیرکل سازمان ملل و برخی روسای سازمان‌های بین‌المللی دیدار می‌کند، کنفرانس خبری عمومی برگزار می‌کند و نهایتا عضو چهارشنبه، چهارم مهر نیویورک را به مقصد ایران ترک خواهد کرد و شاید آن زمان بتوان گفت که کدام یک از دو کشور ایران و آمریکا بیشتر توانستند از این فرصت بهره‌برداری بیشتری داشته باشند.