ماموریت «ویروسی» دستگاه دیپلماسی

محبوبه ولی

بیماری‌ها، گاه می‌توانند به اندازه یک جنگ پُرتلفات کشته روی دست بشر بگذارند؛ نمونه‌اش همین بیماری «سارس» که اتفاقا آن هم از همین چین شروع شد و از نوامبر 2002 تا می 2003 حدود 8046 نفر را مبتلا کرد که 6825 نفر از آنها جان خود را از دست دادند. حالا هم این ویروس تازه کرونا، خاطره تلخ «سارس» را زنده کرده است. 

دست بر قضا در این ایام تحریم ایران و فاصله گرفتن بسیاری از کشورها از ایران، چین یکی از آن معدود کشورهایی است که همچنان روابط نزدیکی با ایران دارد؛ از حضور گردشگرانش در ایران گرفته تا رفت و آمدهای مکرر تجاری و بازرگانی میان دو کشور. 

کرونا وارد ایران هم می‌شود

البته چین با آن یک میلیارد و چهارصد میلیون جمعیتی که دارد و رتبه‌ای که در اقتصاد جهان برای خودش دست و پا کرده، تقریبا با تمام جهان در ارتباط نزدیک است و از همین روست که در همین مدت کوتاهی که از مشاهده اولین ابتلا به کرونا در این کشور می‌گذرد، یعنی از اواخر دسامبر، این ویروس خود را به 12 کشور دیگر از جمله آمریکا، استرالیا، تایلند، کره جنوبی، ژاپن، کانادا و فرانسه هم رسانده است. 

در ایران هم طی روزهای گذشته اخبار نگران‌کننده‌ای از احتمال ابتلای دو زن چینی در تبریز، یک نفر در مشهد، دو نفر در یزد، یک نفر در قم و یک نفر نیز در تهران منتشر شد که درنهایت گزارش‌های تشخیصی حاکی از سلامت این افراد و عدم ابتلای آنها به کرونا بود. بدین ترتیب وزارت بهداشت اعلام کرده که تاکنون هیچ موردی از ابتلا به کرونا در داخل کشور مشاهده نشده اما محمدمهدی گویا، رئیس مرکز بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت همین دو روز پیش در یک برنامه خبری تلویزیون گفت که «کرونا وارد ایران می‌شود.»

روسیه مرزهای خود با چین را بست

«کرونا وارد ایران می‌شود»؛ چراکه ویروس‌ها مرز نمی‌شناسند و روزانه شمار زیادی از جمعیت حدود یک و نیم میلیاردی چین در سراسر جهان تردد می‌کنند. از همین رو بسیاری از کشورها طی روزهای اخیر مرزهای خود را به روی چین بسته‌اند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هفته پیش از تخلیه شهروندان آمریکا از چین خبر داد و به شهروندانش درباره سفر به چین نیز هشدار داد. 

میخاییل میشوستین، نخست‌وزیر روسیه نیز پنجشنبه دستور بسته شدن مرزهای خاکی این کشور با چین را صادر کرد. چین با روسیه چندین هزار کیلومتر مرز مشترک دارد و چند استان روسیه با این کشور هم‌مرز هستند. بامداد دیروز این مرزها بسته شدند. 

همچنین تاتیانا گولیکووا، معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرد که ارتباط ریلی بین روسیه و چین به استثنای قطار مسکو-پکن و بالعکس قطع شده است.

خود چین نیز خبر داده که ویروس کرونا تقریبا در تمام مناطق این کشور شیوع یافته است. 

در این میان ایران نیز ناگزیر از اجرای تدابیری است تا جان شهروندان خود را در برابر این ویروس کشنده حفظ کند. گذشته از ضرورت آمادگی وزارت بهداشت، مراقبت‌های مرزی نیز در دستور کار قرار گرفته است. 

از ورود مشروط تا ممنوعیت کامل 

سعید نمکی، وزیر بهداشت سه‌شنبه گذشته از ممنوعیت ورود مسافران چینی‌ای که کارت سلامت ندارند به ایران خبر داد و گفت: «از امروز به وزارت امور خارجه اعلام کردیم که بحث اخذ ویزا برای شهروندان کشور چین را مقید کنند به داشتن کارت تندرستی و عاری بودن از ویروس کرونا.»

موسوی، سخنگوی وزارت خارجه: اولین هدف، خارج کردن هموطنان مقیم ووهان از این شهر است؛ اما عملیاتی شدن آن مستلزم موافقت دولت چین بر اساس مقررات بهداشتی و بین‌المللی برای پیشگیری از انتشار این ویروس در سایر کشورهاست

دو روز بعد یعنی شامگاه پنجشنبه سازمان بهداشت جهانی وضعیت اضطراری اعلام کرد و خبر داد که آمار مبتلایان به ویروس کرونا در خارج از چین به 98 تن رسیده است. 

در خود چین نیز دیروز اعلام شد که آمار مبتلایان به 9 هزار و 356 نفر رسیده و 213 نفر فوت کرده‌اند. 

به دنبال این وضعیت، وزیر بهداشت که روز سه‌شنبه ورود از چین به کشور را منوط به داشتن کارت سلامت کرده بود، دیروز در صفحه توئیتری خود نوشت که طی نامه‌ای از اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری خواسته است به وزارت خارجه و وزارت راه ابلاغ کند که تا اطلاع ثانوی از ورود هرگونه مسافر از مبدأ چین به هر طریقی (هوایی، زمینی و دریایی) جلوگیری شود.

همینطور علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت دیروز به ایرنا گفت که «در بیانیه و نامه وزارت بهداشت که تقدیم دولت می‌شود خواسته شده که همه سفرهای غیر ضروری و از جمله سفرهای تفریحی و توریستی از چین به ایران لغو و ممنوع شود و سفرهای کاری نیز در حداقل ممکن و فقط برای موارد ضروری انجام شود.»

خارج کردن ایرانی‌ها از ووهان نیازمند موافقت چین است

علاوه بر محدودیت ورود به کشور برای مسافران چینی، مسئله دیگر ایرانیانی هستند که در چین به ویژه در شهر ووهان یعنی کانون کرونا حضور دارند. آنطور که اعلام شده در حال حاضر 70 ایرانی که اغلب آنها دانشجو هستند، مقیم شهر ووهان چین هستند. 

معاون وزیر بهداشت دیروز خبر داد که در هفته آینده با همکاری وزارت امور خارجه این 70 ایرانی به کشور بازخواهند گشت. رئیسی ادامه داده که طبق آزمایش‌های تشخیصی هیچ کدام از آنها تاکنون به ویروس کرونا مبتلا نیستند؛ با این حال قطعا هنگام ورود به کشور مراحل قرنطینه و کنترل‌های شدید بهداشتی برای آنها اعمال خواهد شد.  تصمیم ایران برای خروج این 70 ایرانی از ووهان در شرایطی است که چین این شهر را قرنطینه کرده است. موسوی، سخنگوی وزارت خارجه دیروز در این باره گفت: «اولین هدف، خارج کردن دانشجویان و هموطنان عزیز مقیم از این شهر بوده که راهکارهای مختلف زمینی و سپس هوایی پیگیری شده لیکن عملیاتی شدن آن مستلزم موافقت دولت چین بر اساس مقررات بهداشتی و بین‌المللی برای پیشگیری از انتشار این ویروس در سایر کشورها است که لازم است با رعایت شرایط گفته شده انجام شود.»

موسوی همچنین در توئیتی نوشت: «وزیر امور خارجه در جلسه یکشنبه گذشته هیأت دولت پیشنهادهای متعدد برای رسیدگی به وضعیت ایرانیان مقیم چین و پیشگیری از انتقال ویروس کرونا به داخل کشور از جمله محدود کردن رفت و آمد به چین را مطرح کرد. وزارت امور خارجه تاکنون بر اساس تصمیم هیأت دولت عمل کرده است.»

او ادامه داد که «رایزنی مستمر با مقامات چینی در این زمینه ادامه داشته و به موازات آن به‌رغم مشکلات ناشی از فاصله ۱۲۰۰ کیلومتری و مقررات شدید قرنطینه در محل، سفارت جمهوری اسلامی ایران بسته‌های مواد غذایی و بهداشتی برای همه دانشجویان مقیم شهر ووهان ارسال کرده است.»

نخست وزیر روسیه روز پنجشنبه دستور بسته شدن مرزهای خاکی این کشور با چین را صادر کرد. در ایران نیز وزیر بهداشت طی نامه‌ای به اسحاق جهانگیری، خواسته که با ابلاغ به وزارت خارجه و وزارت راه، از ورود هرگونه مسافر از مبدأ چین جلوگیری شود

به گفته او «این موضوع با اولویت بالا از سوی وزارت امور خارجه در حال پیگیری و اقدام است و به منظور پاسخگویی به خانواده‌های هم‌‌میهنان مقیم چین اداره دانشجویی وزارت امور خارجه آماده پاسخگویی به تماس‌های تلفنی خواهد بود.»

بدین ترتیب ویروس کرونا در کنار تمام گرفتاری‌ها و سفرها و مذاکرات دیپلماتیک، ماموریت تازه‌ای را به مسئولیت‌های وزارت خارجه اضافه کرده است.