لاف سایبری یا عملیات سری؟

آیا آمریکا خیلی خاموش و بی سر و صدا، انتقام حمله به تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان را از ایران گرفته است؟ آیا تمام بازخوردهایی که نشان می‌داد عرب‌های متحد آمریکا در منطقه، از امید به دونالد ترامپ دست شسته‌اند، باعث شده تا ترامپ دست به یک عملیات سری سایبری علیه ایران بزند؟ یا اینکه خبر حمله سایبری به ایران که رویترز دیروز آن را منتشر کرد، صرفا یک لاف سایبری برای خوشایند آنهایی است که هفته‌هاست بعد از ماجرای آرامکو از آمریکا عصبانی هستند؟

حمله به تاسیسات آرامکو در ماه گذشته، تولید نفت عربستان را تا 5.7 میلیون بشکه در روز کاهش داد که منجر به افزایش قیمت نفت در سراسر جهان نیز شد. عربستان، متحد آمریکا در برابر این حملات کاملا بی‌دفاع بود. بعد از حمله اما چشم امیدش به دونالد ترامپ بود تا پاسخ سنگینی به عوامل این حمله بدهد. عوامل حمله نیز از دید آنها ایران بود؛ هرچند که یمن به طور رسمی مسئولیت حمله را به عهده گرفته بود!

انفعال دونالد ترامپ در این میان اما برای سعودی‌ها و متحدانشان چنان دردناک بود که بسیاری از صاحب‌نظران و سیاستمداران عرب منطقه، زبان به طعن و کنایه درباره قدرت پوشالی او گشودند. 

ناتوان از حمله نظامی و امیدوار به حمله سایبری

در اوج این ناامیدی اما رسانه‌های غربی با اخباری از تصمیم دولت ترامپ برای اقدامات تلافی‌جویانه علیه ایران، سعی می‌کردند آن امید را بازگردانند. خبرگزاری ان. بی. سی بعد از حمله به تاسیسات آرامکو، به نقل از مقامات مطلع آمریکایی، گزارش داد که مقامات ارتش آمریکا در یک نشست امنیت ملی، اقدامات تلافی‌جویانه مختلفی ازجمله حمله سایبری و فیزیکی را به ترامپ ارائه داده‌اند.  

در میان این گزینه حمله نظامی تقریبا غیرممکن بود؛ نشریه پولیتیکو ماه گذشته با استناد به افراد نزدیک به ترامپ گزارش داد که وی مخالف حمله به ایران است زیرا می‌خواهد به وعده انتخاباتی خود برای بیرون نگه داشتن ایالات متحده از هرگونه درگیری خارجی جدید عمل کند. علاوه بر این، گفته شده که ترامپ نگران است که جنگ با ایران منجر به پیامدهای اقتصادی شود.

مشکل دیگر مجوز کنگره بود. الیوت انگل، نماینده کنگره آمریکا، در بیانیه‌ای گفت که رئیس‌جمهور آمریکا قبل از شروع هرگونه حمله به ایران به تلافی حمله‌های اخیر علیه تأسیسات نفتی عربستان، به مجوز کنگره نیاز دارد.

کنگره نیز بارها و در شرایط مختلف نشان داده که مجوز جنگ با ایران را به این سادگی‌ها به دونالد ترامپ نخواهد داد؛ خصوصا که این بار نه مشخصا منافع آمریکا، بلکه منافع متحد آمریکا یعنی عربستان در میان بود. 

سناتور دیک دوربین، دومین مقام ارشد دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا، ماه گذشته در همین رابطه گفته بود که ایالات متحده با عربستان سعودی پیمان امنیتی ندارد و ازاین‌رو هیچ تعهدی برای دفاع از آنها حتی اگر شواهد نشان دهد که این کشور از سوی ایران مورد حمله قرار گرفته، ندارد.

هشدار ظریف و زنگنه

بدین‌ترتیب تنها راه باقی‌مانده برای دولت ترامپ، حملات سایبری به ایران بود. طی هفته‌های گذشته وزرای امور خارجه و نفت ایران چندین بار نسبت به حملات سایبری آمریکا هشدار دادند. بیژن زنگنه اوایل مهرماه در پیامی به مناسبت روز ملی آتش‌نشانی به همین موضوع اشاره و تاکید کرد: «تحریم‌های دشمنان در یک جنگ تمام عیار اقتصادی، صنعت نفت را که پیشران و محرک اقتصاد کشور است، نشانه گرفته است. در این شرایط لازم است در همه شرکت‌ها و تاسیسات صنعت نفت، هوشیاری کامل در برابر تهدیدهای فیزیکی و سایبری ایجاد و تمهیدات مدیریتی، فنی و عملیاتی لازم برای حفاظت از تاسیسات و سرمایه‌های فیزیکی آماده باشند و با توجه ویژه به رویکردهای پیشگیرانه ایمنی و کنترل‌های دقیق عملیاتی، اتخاذ شود.»

مقامات ایران ادعاها درباره یک حمله سایبری جدید به ایران را تایید نکرده‌اند؛ آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دیروز در حاشیه جلسه هیأت دولت در واکنش به این خبر گفت: «خواب دید‌ه‌اند،  خیر است!»

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز در گفت‌وگویی با یک رسانه آمریکایی با بیان اینکه آغازگر جنگ سایبری با ایران، آمریکا بوده است، تصریح کرد که اگر ایالات متحده جنگی را شروع کند، پایان‌دهنده آن نخواهد بود.

عملیات محرمانه علیه «پروپاگاندا»!

علی رغم این هشدارها اما تاکنون هیچ‌یک از مقامات کشور اذعان نکرده‌اند که در طول یک ماه اخیر حمله‌ای سایبری به تاسیسات و زیرساخت‌های کشور صورت گرفته باشد. 

با این حال دیروز خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام آمریکایی نوشت که ایالات متحده به دنبال حملات 14 سپتامبر(23 شهریور) به تاسیسات نفتی عربستان سعودی، یک عملیات سایبری محرمانه علیه ایران انجام داده است. 

این دو مقام آمریکایی که هویتشان فاش نشده، به رویترز گفته‌اند: «حمله سایبری مذکور محرمانه و اواخر سپتامبر (اوایل مهر) انجام شده و توانایی ایران برای گسترش دادن «پروپاگاندایش» را هدف قرار داده است.»

یکی از آنها توضیح داده که این حمله سایبری، به «سخت‌افزار فیزیکی» در ایران تاثیر گذاشته است اما او به جزئیات بیشتری اشاره نکرده است.

رویترز در تحلیل خود از اظهارات این دو مقام آمریکایی نوشته است: «این (حمله سایبری محرمانه به ایران) نشان می‌دهد که دولت رئیس‌جمهور دونالد ترامپ چگونه در تلاش بوده است تا با آنچه این دولت تجاوزگری ایران می‌داند، مقابله کند بدون اینکه وارد یک درگیری گسترده با این کشور کشیده شود.»

این رسانه انگلیسی به سراغ وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) رفته و از این وزارتخانه خواسته درباره خبر «حمله سایبری به ایران» اظهارنظر کند.

«الیسا اسمیت»، سخنگوی پنتاگون اما به رویترز گفته است که «به عنوان یک سیاست و به دلیل ملاحظات امنیتی، ما درباره عملیات‌های اطلاعاتی، سایبری یا برنامه‌ریزی برای آنها صحبت نمی‌کنیم.»

خواب دیده‌اند، خیر است!

در ادامه گزارش رویترز هم آمده است که «معلوم نیست که آیا بعد از حمله سایبری محرمانه اواخر سپتامبر به ایران، آمریکا حملات سایبری دیگری هم انجام داده باشد یا نه.»

دو مقام آمریکایی که هویتشان فاش نشده، از حمله سایبری آمریکا به ایران خبر داده و به رویترز گفته‌اند: این حمله سایبری، محرمانه و اواخر سپتامبر (اوایل مهر) انجام شده و توانایی ایران برای گسترش دادن «پروپاگاندایش» را هدف قرار داده است

اما حتی ادعاها درباره همین حمله سایبری نیز قابل‌راستی‌آزمایی نیست، چراکه تاکنون هیچ اسناد و مدارکی دال بر صحت این ادعا ارائه نشده است. آمریکا بعد از سقوط پهپادش توسط سپاه پاسداران ایران نیز مدعی شد که کشتی تهاجمی یو. اس. اس. باکسر که یک کشتی هلی‌کوپتربر برخوردار از سامانه‌های ضدهوایی است، پهپاد متعلق به ایران را هدف قرار داده است اما تاکنون که هیچ سندی برای اثبات ادعای خود ارائه نکرده است. 

حملات سایبری آمریکا به ایران مسبوق به سابقه و معروف‌ترین آنها نیز حمله سایبری «استاکس‌نت» است که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز آن را تایید کرد اما درباره این حمله ادعایی اخیر که دیروز رویترز مطرح کرده، تاییدی از سوی مقامات کشور صورت نگرفته است. 

آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دیروز در حاشیه جلسه هیأت دولت در واکنش به خبر رویترز درباره حمله سایبری آمریکا به ایران، صرفا گفت: «خواب دیدند، خیر است!»