روحانی دریافت پیامی از سوی بن‌سلمان را تأیید کرد
حساب دوباره ریاض روی میانجیگری عمران‌خان
عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان در آستانه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، به ریاض رفت تا درباره مسائل سیاسی، اقتصادی و سرمایه‌گذاری با عربستان گفتگو کند. رسانه‌های پاکستانی نوشتند که عمران خان بعد از پایان سفرش وقتی می‌خواست با یک هواپیمای تجاری معمولی برای شرکت در اجلاس سازمان ملل، عربستان را به مقصد نیویورک ترک کند؛ میزبانش، محمد بن‌سلمان مخالفت کرد و گفت: «شما مهمان ویژه ما هستی و با هواپیمای شخصی من به آمریکا خواهی رفت.»
محبوبه ولی
این اولین مهمان‌نوازی بن‌سلمان از عمران خان نیست. نخست وزیر پاکستان اسفند 97، چند ماه پس از به قدرت رسیدنش نیز به عربستان سفر کرد. حکومت سعودی چنان استقبال گسترده‌ای از او به عمل آورد که تیتر یک رسانه‌های جهان شد. بعد هم هفت قرارداد و تفاهم‌نامه هنگفت و گران با عمران خان امضا کرد به طوری که بسیاری از رسانه‌ها تیتر زدند: «بن سلمان، جیب عمران‌خان را پُر کرد!»
با این سرمایه‌گذاری روی پاکستان، قطعا ریاض از آن انتظار دارد که متحدی وفادار باشد و در جهت منافع عربستان گام بردارد.
عمران خان: رئیسجمهوری آمریکا از من خواست تا موضوع تنش‌زدایی در منطقه را با رئیسجمهوری اسلامی ایران مطرح کنم. بن سلمان نیز از من خواست درباره رویدادهای اخیر در خلیج فارس و تنش‌زدایی میان تهران و ریاض، با حسن روحانی صحبت کنم
کریکت‌کار کارکشته
27 مرداد پارسال در مراسم سوگند نخست‌وزیری «عمران خان نیازی» در کاخ ریاست‌جمهوری پاکستان، به غیر از شخصیت‌های سیاسی و نظامی، همه اعضای تیم ملی سابق کریکت که در سال 1992 با کاپیتانی عمران خان قهرمان جهان شده بودند نیز حضور داشتند. حتی کریکت‌بازان هندی هم شاهد این لحظه نادر بودند که چگونه یک قهرمان کریکت، پای در عرصه سیاست می‌گذارد.
به‌رغم همه خوش‌بینی‌ها به نخست وزیر کریکت‌باز، اما کمتر کسی فکرش را می‌کرد که او در طی یک سال از حضورش در کاخ ریاست‌جمهوری پاکستان، قدرت سیاسی خود را به حدی برساند که میانجی طرفین یکی از بزرگترین مناقشات منطقه و جهان شود؛ تا جایی که ولیعهد سعودی او را با هواپیمای اختصاصی خود به نیویورک بفرستد و امید داشته باشد که بتواند مسئله ایران را حل کند.
عمران خان سعی می‌کند نشان دهد نه‌تنها با عربستان، بلکه با ایران نیز رابطه خوبی دارد. او حدود دو ماه بعد از سفرش به عربستان، به ایران سفر کرد و با رهبر معظم انقلاب نیز دیدار کرد. هدف او از این سفر نیز کنترل تنش میان ایران و عربستان بود. شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان در همان زمان اعلام کرد که میانجیگری میان تهران و ریاض از اهداف سفر عمران خان به ایران است. گرچه آن سفرها و گفتگوها تا به امروز به کاهش تنش میان ایران و عربستان نینجامیده است، اما حالا با بحران‌های تازه منطقه‌ای به‌ویژه حمله اخیر به تاسیسات آرامکوی عربستان، ریاض می‌کوشد تا بار دیگر روی سیاست‌ورزی کریکت‌باز کارکشته پاکستان حساب باز کند.
درخواست بن سلمان و ترامپ از عمران خان
عمران‌خان پس از رسیدن به نیویورک در یک نشست خبری گفت که بن سلمان و ترامپ از او خواسته‌اند برای تنش‌زدایی میان آنها و ایران میانجی شود. او مشخصا گفت: «رئیسجمهوری آمریکا از من خواست تا موضوع تنش‌زدایی در منطقه را در جریان دیدار با رئیسجمهوری اسلامی ایران مطرح کنم. بن سلمان نیز از من خواست درباره رویدادهای اخیر در خلیج فارس و تنش‌زدایی میان تهران و ریاض، با حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران صحبت کنم.»
البته دونالد ترامپ که همیشه تاکید می‌کند برای گفتگو با ایران نیاز به میانجی ندارد، درباره این گفته‌های عمران خان توضیح داد: «او(عمران خان) مایل به این کار است و ما روابط بسیار خوبی با یکدیگر داریم. شانس آن وجود دارد، اما من صحبتی نداشته‌ام. او بود که از من (برای میانجیگری) درخواست کرد، چراکه تصور می‌کند ملاقات کردن (با ایران) ایده خوبی است.» گرچه ترامپ سعی کرد این طور نشان دهد که درخواستی برای میانجیگری از عمران خان نداشته، اما به هر حال بخشی از مذاکرات حسن روحانی و نخست وزیر پاکستان که در حاشیه اجلاس سازمان ملل صورت گرفت، معطوف به موضوع آمریکا و عربستان بوده است.
روحانی با بیان اینکه مشکل ایران با عربستان عمدتاً به مسأله یمن برمی‌گردد، اظهار کرد: اگر در یمن آتش‌بس برقرار شود، مسائل ما هم با عربستان در یک روال سریع‌تری به نتیجه می‌رسد
پاسخ ایران به پیام ریاض
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران در آخرین روز حضورش در نیویورک، در یک نشست خبری ارسال پیام از سوی بن سلمان و به واسطه عمران خان را تایید کرد و گفت: «در ملاقات با آقای عمران خان هر دو مسئله مربوط به عربستان و آمریکا مطرح بوده و ایشان نکاتی درمورد مذاکراتش با مقام‌های دو کشور بیان کرده است.»
یکی از موارد مطرح شده، قطعا ماجرای آرامکو و جنگ یمن بوده است. سه - چهار سال پیش که جنگ یمن آغاز شد، کسی فکرش را نمی‌کرد که چند سال دیگر حوثی‌های یمن، تاسیسات نفتی عربستان را به آتش بکشند اما حالا که موازنه قدرت در جنگ یمن تغییر و عربستان در باتلاق آن گیر کرده است، قطعا یکی از راه‌های نجات از این باتلاق، کمک طلبیدن از ایران است. روحانی اما در نشست خبری خود در این باره گفت: «اعتقاد ما بر این است که باید به جنگ یمن خاتمه داده شود زیرا به نفع کسی نیست و ما باید در منطقه دنبال صلح برویم.»
از توانمندی حوثی‌ها خبر ندارند
پیام‌های عربستان به ایران در شرایطی است که این کشور سعی می‌کند مسئولیت حمله به تاسیسات آرامکو را به دوش ایران بیندازد. روحانی حتی در نشست خبری دیروز خود در ایران نیز به این موضوع اشاره کرد که با این شایعه و اتهام که حمله به آرامکو کار ایران بوده، فضایی منفی را در سازمان ملل، علیه ایران ایجاد کرده بودند.
او تاکید کرد که توضیحات تیم ایرانی، توطئه آمریکا و عربستان درباره آرامکو را کم‌رنگ کرد. روحانی با اشاره به بیانیه سران اروپایی درباره اینکه ایران مسئول حمله به آرامکو است، می‌گوید محکم و صریح به اروپایی‌ها گفته که مدارکشان در این باره را برای او بفرستند. اما آنها در پاسخ گفته‌اند: «کارشناسان ما گفته‌اند که بررسی‌ها نشان می‌دهد توانمندی یمنی‌ها و به تعبیر آنها حوثی‌ها کمتر از این عملیات است و نمی‌دانیم کار چه کسی بوده اما جهتش، جهت شمال و غرب بوده است!»
رئیس‌جمهور افزود: «به آنان گفتم آیا این منطق و استدلال شد؟ اولاً اطلاعات شما نسبت به یمن و حوثی‌ها چقدر است؟ اطلاعات شما نسبت به دشمنان یمن زیاد است چون اسلحه آنها را شما می‌دهید اما از اینکه یمنی‌ها و حوثی‌ها چقدر توانمند هستند، خبر و اطلاع ندارید. ثانیاً شما وقتی اتهامی را متوجه جایی می‌کنید آیا معنایش را می‌فهمید؛ معنای آن، آشوب و شعله‌ور شدن فتنه و آتش در منطقه است.»
روحانی با بیان اینکه مشکل ایران با عربستان عمدتاً به مسأله یمن برمی‌گردد، گفت: اگر در یمن آتش‌بس برقرار شود، مسائل ما هم با عربستان در یک روال سریع‌تری به نتیجه می‌رسد.
او در عین حال بر این نکته نیز تاکید کرده که تماس‌ها با عمران خان ادامه خواهد داشت و آنطور که او خواسته، راجع به مسائل دیگر گفتگوهایمان را ادامه می‌دهیم. حال باید دید با این پاسخ از سوی ایران، آیا عمران خان به عنوان یک میانجی، می‌تواند عربستان را راضی کند که به جنگ یمن خاتمه دهد، یا اینکه ماموریت او صرفا انتقال پیام ریاض به ایران بوده است.
دیدگاه تان را بنویسید