مشتت را باز کن تا مشتم را باز کنم

«مشتت را باز کن، تا مشتم را باز کنم»؛ این پاسخ نمایندگانی است که دو هفته است بابت رد کردن دو فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس فحش می‌خورند و ناسزا می‌شنوند. دیروز بعد از دو هفته تعطیلی، خونشان به جوش آمد و در برابر فشارهای طیفی که آنها را متهم می‌کنند به دروغ و فریبکاری، طرحی تدوین کردند که طی آن تمام نهادهای قانونگذار از شورای عالی انقلاب فرهنگی تا شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، همگی باید آرای خود را منتشر کنند.

محبوبه ولی

ظاهرا «شفافیت» انتظار زیادی است از سیستمی که نزاع‌های سیاسی بر همه ارکان آن سایه انداخته است و اشتباه است اگر فکر کنیم که «شفافیت»، این پتانسیل را ندارد که مانند بسیاری مسائل دیگر به حربه‌ای برای تسویه‌حساب‌های سیاسی تبدیل شود. 

طرح شفافیت آرای نمایندگان را مجتبی ذوالنوری، نماینده اصولگرای قم، شهریور پارسال پیشنهاد داد. 190 نماینده هم پای آن را امضا کردند؛ اما هفته‌های گذشته، هنگام رأی‌گیری بر سر دو فوریت آن، از 212 نماینده حاضر در صحن علنی مجلس، تنها 69 نماینده به آن رأی موافق دادند؛ بقیه یا مخالفت کردند، یا رأی ممتنع دادند یا اصلا در رأی‌گیری شرکت نکردند. 

این چنین بود که بهارستان دو فوریت شفافیت آرای نمایندگان را رد کرد و به تعطیلات رفت و منبر علیرضا پناهیان، جنجال به پا کرد. پناهیان از فراز منبر خود «غلط کردید»هایش را گفت، اهانت‌هایش را کرد و دادهایش را زد که «مجلس شورای اسلامی آدم باش! کی به شما حق داده که شفاف نباشید؟»

چند می‌گیری، منبر بروی؟

بدین ترتیب دو هفته گذشته متاثر از این ادبیات شگفت‌انگیز! و ماجرای شفافیت آرای نمایندگان مجلس بود. در تمام این دو هفته نیز مجلس تعطیل بود. هجمه‌ها در این مدت به بهارستان بسیار زیاد بود. نمایندگان اصولگرا از تریبون‌های مختلف انگشت اتهام به سوی اصلاح‌طلبان می‌گرفتند که دروغگو و ریاکارند و تن به شفافیت نمی‌دهند. اصلاح‌طلبان اما می‌گویند اصرار اصولگرایان بر شفافیت، نه از سر دلسوزی برای شفافیت، بلکه یک بازی سیاسی از سوی گروه‌های فشار است. 

دیروز نمایندگان از تعطیلات دو هفته‌ای بازگشتند و پس‌لرزه‌های این جنجال دو هفته‌ای خودش را نشان داد. محمدرضا صباغیان پشت تریبون صحن علنی به منبر توهین‌آمیز پناهیان بر سر شفافیت آرای نمایندگان مجلس اشاره کرد و به کنایه گفت: «سوال من این است که همین آقایان واعظ و مداح برای منبر رفتن چقدر پول می‌گیرند؟ در حوزه انتخابیه من برای ۴۵ دقیقه، چند میلیون پول می‌گیرند، چرا به جای تهمت زدن به مجلس به مسائل مربوط به خودشان نمی‌پردازند. شفافیت را از خود آغاز کنند.»

چرا به تحقیق و تفحص از شهرداری رأی ندادند؟

بهرام پارسایی، نماینده شیراز نیز این طرح را به «توپ بستن مجلس» و برخلاف استقلال مجلس و نمایندگان آن عنوان کرد. او دیروز با اشاره به پیامک‌های تهدیدآمیز به نمایندگان در جریان تصویب لوایح مربوط به FATF، به ایلنا گفت: وقتی در مورد یک طرح حتی در زمانی که رأی‌ها مشخص نیست، نماینده را اینگونه مورد تهدید قرار می‌دهند، به نظر شما بعد از تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان، گروه‌های فشار به خواسته‌های خود می‌رسند یا نمی‌رسند؟»

نماینده شیراز همچنین پرسیده است: «علمداران شفافیت‌ چرا به طرح تحقیق و تفحص از شهرداری تهران رأی ندادند و مخالفت کردند؟ اگر به دنبال شفاف‌سازی هستند بیایند همزمان به تحقیق و تفحص از تخلفات شهرداری تهران رای بدهند که قائم مقام آن هم بازداشت است.»

علی مطهری نیز پیشتر گفته بود تا زمانی که گروه‌های فشار در کشور وجود دارند، نمایندگان نمی‌توانند آرای خود را علنی کنند. حتی حداد عادل که تجربه طولانی در نمایندگی و اداره مجلس دارد نیز همین رأی را دارد. او نیز معتقد است: «با شفاف شدن آرا افرادی که جمع‌بندی آنها خلاف موج رسانه‌ای به وجود آمده و افکار عمومی باشد، متهم خواهند شد.» 

نمایندگان مجلس روز گذشته طرحی را تدوین کردند که طی آن نه‌تنها نمایندگان مجلس، بلکه اعضای تمام نهادهای دخیل در فرآیند قانونگذاری از شورای نگهبان گرفته تا مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام باید آرای خود را به صورت عمومی منتشر کنند

صدای لاریجانی هم درآمد

این ماجرا دیروز حتی صدای علی لاریجانی را هم درآورد. او نیز در صحن علنی مجلس در کنار انتقادات تند از عملکرد و اظهارنظرهای غیرکارشناسی صدا و سیما درخصوص مصوبات و تصمیم‌گیری‌های مجلس، به جنجال‌های دو هفته گذشته نیز پرداخت. او آنچه پناهیان در منبر خود گفته بود را نه «انتقاد»، بلکه «فحش» و «توهین» عنوان کرد و گفت: «روشن است که در شرایط حساس که ملت ایران با استقامت جلوی زیاده‌خواهی آمریکا ایستاده است، انتظار داشته باشیم که صاحبان تریبون‌ها و رسانه‌ها فهم درستی از شرایط سخت اقتصادی کشور داشته باشند. لطمه وارد نکردن به وحدت ملی توقعی حداقلی است. آیا فحش و توهین به مجلس به عنوان مهم‌ترین رکن مردم‌سالاری نظام، جز خواسته آمریکا و اسرائیل است؟»

در برابر این اظهارات لاریجانی، اما طیف مقابل همچون همیشه تاکید می‌کند که لاریجانی در جبهه اصلاح‌طلبان است و دستش با آنها در تصویب یا عدم تصویب لوایح و طرح‌های مختلف در یک کاسه است. 

شفافیت؛ یا برای همه یا برای هیچ کس

نصرالله پژمان‌فر، نماینده مشهد دو روز پیش به فارس گفته بود که «افرادی در هیأت رئیسه مجلس با فرار رو به جلو درخواست تعداد زیادی از نمایندگان مجلس برای انتشار عمومی آرایشان را خلاف آیین‌نامه داخلی مجلس تلقی کردند و به دنبال جلوگیری از انتشار عمومی آرای همه نمایندگان هستند.»

در کشاکش این نزاع، دیروز محمدعلی وکیلی، عضو هیأت رئیسه مجلس و نماینده تهران از تدوین طرحی برای شفافیت تمامی مجامع تصمیم‌گیر نظام خبر داد و گفت که این طرح به امضای 200 نماینده مجلس هم رسیده است. 

رسول خضری، نماینده سردشت و پیرانشهر هم با تایید این خبر به ایرنا گفت: «سوال ما درخصوص اعتراض برخی افراد به مجلس این بود که چرا شفافیت را فقط از مجلس طلب می‌کنند. ما از مسئله شفافیت استقبال می‌کنیم، چرا که مردم محرم این نظام و انقلاب هستند، آنها صاحبان نظام اصلی هستند و مردم حق دارند که اطلاعات شفافی از کارگزاران نظام در هر سه قوه داشته باشند.» 

سنگ محکی برای مدعیان و سرگردانی «شفافیت»

با اظهارات جلال میرزایی، ماجرا روشن‌تر هم می‌شود. او به ایلنا گفته است که «این طرح برای شفافیت آرای مجمع تشخیص و شورای نگهبان، سنگ محکی است برای کسانی که این طرح را سیاسی کرده‌اند.»

او با بیان اینکه طرح شفافیت همه نهادهای دخیل در قانونگذاری از سوی امیدی‌ها ارائه شده، افزوده است: «این طرح درحقیقت واکنشی به انتشار سیاسی و جهت‌دار اخبار منتشر شده درباره شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی است.»

محمدرضا صباغیان: سوال من این است که همین آقایان واعظ و مداح برای منبر رفتن چقدر پول می‌گیرند؟ در حوزه انتخابیه من برای ۴۵ دقیقه، چند میلیون پول می‌گیرند، چرا به جای تهمت زدن به مجلس به مسائل مربوط به خودشان نمی‌پردازند. شفافیت را از خود آغاز کنند

محمدعلی وکیلی نیز در توضیح این طرح گفته است: «ما طرحی را با هدف تعمیم شفافیت آرا تدوین کردیم که براساس ماده واحده آن تمامی شوراها، مجامع و نهادهای موثر در فرآیند قانون‌گذاری و نهادهای تصمیم‌گیرنده که صلاحیت سیاست‌گذاری یا وضع قانون و مقررات دارند از جمله مجلس شورای اسلامی، هیأت وزیران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی، شوراهای شهر، روستا، خبرگان رهبری و شورای نگهبان موظف به علنی‌سازی ر‌أی اعضا و انتشار آن و همچنین علنی‌سازی مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند.»

بسیار بعید است که حتی در صورت تصویب این طرح در مجلس، شورای نگهبان با آن موافقت کند. نمایندگانی که این طرح را تدوین کرده‌اند نیز به این موضوع واقف هستند اما به نظر می‌رسد کارکرد این طرح بیش از هر چیزی، انداختن توپ شفافیت در زمین اصولگرایان است؛ این گونه است که انتظار برای «شفافیت» در تمام ارکان و شالوده نظام، انتظار عبثی است!