هشدار یک جامعهشناس درباره کاهش قدرت خرید مردم و ورود به «قحطی تقاضا»؛ جوانانی که شغل دارند هم زیر خط فقر زندگی میکنند
در شرایطی که سفره شاغلان، هر روز کوچکتر و فقر شهری عمیقتر میشود، یک جامعهشناس هشدار میدهد ادامه سیاستهای کنونی میتواند ایران را به مرز «قحطی تقاضا» برساند؛ وضعیتی که در آن کالا وجود دارد اما توان خرید مردم فرو میریزد.
«حسین ایمانی جاجرمی» جامعهشناس شهری و استاد دانشگاه تهران در گفتوگو با اقتصادنیوز نسبت به افزایش فقر میان جوانان شاغل هشدار داده و معتقد است ادامه روند کنونی میتواند کشور را به سمت «قحطی تقاضا» سوق دهد؛ وضعیتی که در آن کالا در بازار موجود است اما توان خرید مردم بهشدت کاهش مییابد. او تأکید میکند که شرایط امروز ایران شباهتهای نگرانکنندهای با مسیر طیشده در ونزوئلا دارد.
وی با اشاره به وضعیت جوانانی که با وجود داشتن شغل، زیر خط فقر زندگی میکنند، توضیح میدهد که قدرت خرید مردم رابطه مستقیم با رشد اقتصادی دارد و در شرایطی که رشد اقتصادی منفی است، کاهش قدرت خرید و ضعف تقاضا موضوعی قابل انتظار است.
ایمانی جاجرمی میگوید کاهش ارزش پول ملی باعث شده حتی تقاضای مؤثر برای غذا نیز کاهش یابد و به گزارشهایی اشاره میکند که نشان میدهد حتی ساندویچ نیز به غذایی لوکس تبدیل شده است. به گفته او مسئولیت اصلی این وضعیت برعهده دولت است زیرا همه ابزارهای کلیدی اقتصادی از بانک مرکزی تا سازمان برنامه و بودجه در اختیار دولت قرار دارد.
وی درباره فشار شدید هزینه مسکن بر جوانان توضیح میدهد که سیاستهای رفاهی و تأمین اجتماعی باید مانع سقوط افراد به زیر حد استاندارد زندگی شود اما در ایران، سیاستگذار با وجود ابزارهای متعدد، از سرعت تحولات عقب مانده است. او با اشاره به تجربه کشورهای دیگر میافزاید که دولتها با کنترل اجاره یا افزایش عرضه مسکن اجتماعی اجازه نمیدهند جوانان تازهوارد به بازار کار در همان سالهای نخست با بحران شدید مالی مواجه شوند.
ایمانی جاجرمی در پاسخ به پرسشی درباره دادههای مرکز پژوهشهای مجلس که نشان میدهد ۸۹درصد خانوارهای زیر خط فقر شاغل هستند، ریشه مشکل را کمبود بوروکراتهای متخصص و تبدیلشدن پستهای مدیریتی به امتیاز سیاسی میداند. به باور او دولت بهعنوان بزرگترین کارفرمای کشور زمانی میتواند از ابزارهای خود بهره ببرد که سیستم اداری شایسته و مبتنی بر ایدههای جدید داشته باشد، در حالیکه اکنون ایدهها تکراری و مدیران محدودند.
او درباره آینده کیفیت زندگی و وضعیت توسعه انسانی هشدار میدهد که اگر این روند اصلاح نشود، کشور با سقوط در شاخصهای توسعه انسانی روبهرو خواهد شد. از نگاه او باید بهسرعت در حوزههای غذا، مسکن، آموزش و بهداشت سرمایهگذاری شود تا کیفیت زندگی جامعه حفظ شود.
ایمانی جاجرمی تأکید میکند که اگر دولت نتواند ابتکار عمل را در دست بگیرد، خطر «قحطی تقاضا» جدی است. او معتقد است فشارهای اقتصادی که از زمان روی کار آمدن ترامپ تشدید شده، کشور را در وضعیت شبهجنگی قرار داده است و پاسخ به این وضعیت نیازمند بستههای سیاستی دقیق، اراده عملیاتی و شایستگی اداری است. به باور او دولت باید برای مردم هزینه کند، زیرا بزرگترین سرمایه هر حکومت، مردم آن هستند.
دیدگاه تان را بنویسید