سرنوشت نامراد صنعتی بزرگ در زمین‌های زرخیز
طنین شعار «نه به خصوصی‌سازی» در هفت‌تپه
نسرین هزاره مقدم
۲۴هزار هکتار زمین زرخیز در شوش خوزستان، همچنان ملتهب است. شانزدهم تیرماه، بیست و یکمین روز از تجمع صنفی کارگران معترض مجتمع نیشکر هفت‌تپه بود که در اعتراض به آنچه آینده نامعلوم و گذشته نابسامان می‌دانند، روزهای متوالی‌ست راهی خیابان‌های شوش شده‌اند.
کارگران مجتمع هفت‌تپه که چندمین دور از اعتراض صنفی خود را در خرداد ماه آغاز کردند، به نماد محکم «نه به خصوصی‌سازی» در ایران بدل شده‌اند. کارگران هفت‌تپه نمی‌خواهند سرنوشت ۲۴هزار هکتار زمین زرخیز که مساحتش معادل مساحت چند استان کشور است تا این حد با آشفتگی، ناکارآمدی و بلاتکلیفی عجین باشد. این دور از اعترضات کارگران هفت‌تپه، ابتدا با اعتراض به عدم پرداخت معوقات بیمه‌ای توسط کارفرما و تاخیر طولانی در پرداخت دستمزدها آغاز شد اما آگاهی صنفی کارگران هفت‌تپه، خیلی زود این اعتراضات را به سطحی بالاتر از مطالبه‌گری صنفی کشاند: باید خصوصی‌سازی ملغی شود و مدیریت مجتمع مانند قبل از زمستان ۹۴ دوباره به دولت بازگردانده شود.
با این حساب، کارگران هفت‌تپه، اولین گروه از کارگران کنش‌مند و متحدی هستند که روزهای متوالی پرچم مبارزه با خصوصی‌سازی را بالا نگه داشته‌اند و به همین خاطر است که در این دور از اعتراضات توانسته‌اند همدلی و همراهی گروه‌های مختلف کارگران و تشکل‌های کارگری سراسر کشور را به دست آورند؛ از سندیکاهای مستقل کارگری گرفته تا تشکل‌های رسمی، همگی پشت هفت‌تپه و کارگران آن ایستاده‌اند. کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان کردستان، در بیانیه‌ای اعلام کرده آنچه هفت‌تپه‌ای‌های معترض می‌خواهند به عینه همان‌ست که ما اینجا در کردستان می‌خواهیم؛ نه به خصوصی‌سازی صنایع، نه به فقر و نه بی‌حقوقی طبقه کارگر ایران.
در شرایطی که از آغاز اعتراض کارگران هفت‌تپه بیش از 20روز می‌گذرد، پای صحبت‌های چند نفر از نمایندگان کارگران نشستیم تا ببینیم چرا بعد از خصوصی‌سازی شتاب‌زده در سال ۹۴، آهسته آهسته کار به آنجا رسید که امروز کارگران در این شرایط قرمز کرونا در خوزستان، ناچار شده‌اند چندین روز پیاپی، به نشانه اعتراض در خیابان‌ها بمانند؛ آن‌هم تنگاتنگ و کاملاً به هم فشرده.
هرگز به سطح تولید قبلی نرسیدیم
«یوسف بهمنی» نماینده مستقل کارگران مجتمع نیشکر هفت‌تپه در این رابطه می‌گوید: مشکلات هفت‌تپه از روزی شروع شد که پای بخش خصوصی به این مجتمع باز شد. الان چهار سال و چند ماه است که بخش خصوصی وارد هفت‌تپه شده است. در بهمن ۹۴ که شرکت خصوصی شد، کارفرمای خصوصی خیلی در ابتدای کار وعده و وعید داد و حتی ادعا می‌کرد که حقوق پرسنل از پول توجیبی او هم کمتر است! کارگران هم از همان ابتدا با جان و دل کار کردند اما متاسفانه هر چه جلوتر رفتیم، اوضاع هفت‌تپه وخیم‌تر شد.
وخامت اوضاع، ترجمان چیست و چرا اوضاع بعد از خصوصی‌سازی رو به وخامت رفته است؟ بهمنی به گذشته نگاهی می‌اندازد: در آخرین سال دولتی بودن مجتمع، حدود ۵۵ تا ۶۰ هزار تن شکر تولید کردیم اما از زمان خصوصی‌سازی تا امروز دیگر هرگز به آن سطح تولید نرسیدیم و مدام عقب‌گرد کردیم. همان سال‌های اول هزاران بار گفتیم که اینها اهلیت این کار را ندارند، گفتیم کار نیشکر، تخصصی است و کاربلدی می‌خواهد اما هیچ‌کس فریادهای ما را جدی نگرفت.
این فعال کارگری، کلید خوردن اعتراضات جدی کارگران هفت‌تپه را همزمان با کشف تخلفات ارزی کارفرما در سال ۹۶ می‌داند. آن زمان ۲۸ روز اعتراض صنفی صورت گرفت. وی می‌گوید: متاسفانه کارفرمای خصوصی از زمان آمدن در هفت‌تپه فقط با تبلیغات ادعا می‌کند که پیشرفت صورت گرفته است، در صورتی‌که روند کار در هفت‌تپه مشخص است. ما یک کاتالوگ 40 صفحه‌ای تهیه کرده‌ایم و به قوه قضاییه، مجلس و همه نهادهای ذیربط تحویل دادیم و همه چیز را در آن شرح داده‌ایم. کارفرما هر نهادهای که از قبل در مجتمع وجود داشته مثل کارخانه یخ و الکل‌سازی را دستاورد خود می‌داند که به هیچ‌وجه درست نیست.
کارفرمای خصوصی در ابتدای کار وعده و وعید داد و حتی ادعا می‌کرد که حقوق پرسنل از پول توجیبی او هم کمتر است! کارگران هم از همان ابتدا با جان و دل کار کردند اما متاسفانه هر چه جلوتر رفتیم، اوضاع هفت‌تپه وخیم‌تر شد
در حال حاضر مطالبات کارگران معترض هفت‌تپه چیست: قبل از هر چیز کارگران خواستار لغو خصوصی‌سازی و بازگرداندن مالکیت مجتمع به دولت هستند. حتی در برهه‌هایی از اعتراضات سال‌های اخیر، بحث تعاونی‌سازی مجتمع و واگذاری مدیریت و مالکیت سهام مجتمع به کارگران مطرح شد. اگر قرار است هفت‌تپه دولتی نباشد، چرا به ذی‌نفعان واگذار نمی‌شود؟
بهمنی در ارتباط با مطالبات سطح پایین‌تر کارگران یا همان مطالبات مزدی می‌گوید: در حال حاضر به جز فصلی‌ها، ۳۵۰۰ کارگر در هفت‌تپه اشتغال دارند. تا امروز فقط ۱۵۰۰ نفر از کارگران، حقوق فروردین ماه را گرفته‌اند و باقی کارگران ماه‌هاست که دستمزد نگرفته‌اند. کارگران حتی جیره ماه رمضان را نگرفته‌اند. از روزی که مجتمع خصوصی شده، بسیاری از مزایای مزدی را قیچی کرده‌اند. ما هر سال در پایان بهره‌برداری نیشکر، یک پایه حقوق به عنوان پاداش کشت دریافت می‌کردیم که چهار سال است این پاداش را نگرفته‌ایم. در بدترین شرایط آب و هوایی و محیطی در حال کار هستیم اما سطح دستمزد و مزایای مزدی ما پایین است.
او ادامه می‌دهد: ما سال گذشته فقط ۱۸هزار تن شکر تولید کردیم در حالی‌که هفت‌تپه در دوران اوج خود در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰، سالی ۱۱۰هزار تن تولید داشته است. هنوز هم دلسوز واقعی شرکت فقط کارگران هستند و بس! شما فکر می‌کنید چرا کارگر هفت‌تپه با وضعیت قرمز کرونا، هر روز دست به تجمع می‌زند و به خیابان می‌آید؟
یازدهم آذر ماه ۹۷، بعد از 70 روز اعتراض، در حضور شورای تامین، یک تفاهم‌نامه 10بندی با حضور نمایندگان کارگران منعقد شد که در آن کارفرما تعهد کرد پنجم تا دهم هر ماه، حقوق ماه قبل را بپردازد، لباس کار تهیه کند، یکسان‌سازی حقوق رعایت شود و.... اما به گفته کارگران، بندهای این تفاهم‌نامه هرگز اجرایی نشده است.
کارگران فقط نگران حقوق خود نیستند
«مهدی شلاگه» دبیر شورای اسلامی کار مجتمع نیشکر هفت‌تپه نیز در ارتباط با مطالبات کارگران می‌گوید: بحث پرداخت نامنظم حقوق مطرح است. حقوق باید پنجم تا دهم هر ماه پرداخت شود. امروز ما در شانزدهم تیر ماه هستیم اما هنوز حقوق فروردین ماه را یک تعداد از کارگران نگرفته‌اند. بحث دیگر، نابسامانی مدیریتی در شرکت است. قرار نیست تا کارفرما دچار مشکل می‌شود، شرکت دچار آشفتگی و نابسامانی شود. کارگران از آینده شرکت نگران‌اند.
به گفته او، کارگران هفت‌تپه به سطحی از آگاهی صنفی و طبقاتی رسیده‌اند که دیگر فقط نگران حقوق خود نباشند. وی ادامه می‌دهد: امروز کارگران هفت‌تپه نگران هستند که اگر روند به همین شکل پیش برود و در روند کار تغییر و تحول مثبت رخ ندهد، در آینده‌ای نه چندان دور شرکت بسته شود.
شلاگه از پیگیری لغو خصوصی‌سازی توسط شورای اسلامی کار مجتمع خبر می‌دهد و معتقد است برای بهبود کار، باید حتماً مجتمع به دولت عودت داده شود.
وقتی چاره‌ای جز دولتی‌سازی نداریم چه باید بکنیم. ۲۴هزار هکتار زمین زرخیز و گسترده به سراشیب سقوط افتاد، تولید پایین آمد، اخلاق‌مداری از بین رفت، شرکت به‌هم‌ریخته شده و دیسیپلین مثال‌زدنی هفت‌تپه از دست رفته است
این عضو شورا در ارتباط با تنزل سطح تولید بعد از خصوصی‌سازی می‌گوید: در سال ۹۴، تولید ۶۵هزار تن بود که در سال ۹۸-۹۹ به ۱۸هزار تن رسید. این معنایش افت شدید تولید است. موضوع دیگر، بدهی سنگین مجتمع به ارگان‌هایی از قبیل تامین اجتماعی و اداره آب و برق است. این بدهی‌ها در چهار سال گذشته نه تنها تسویه نشده بلکه میزان آن افزایش یافته است. ما بیراه نمی‌گوییم که باید مجتمع دوباره دولتی شود. وقتی چاره‌ای جز دولتی‌سازی نداریم چه باید بکنیم. ۲۴هزار هکتار زمین زرخیز و گسترده به سراشیب سقوط افتاد، تولید پایین آمد، اخلاق‌مداری از بین رفت، شرکت به‌هم‌ریخته شده و دیسیپلین مثال‌زدنی هفت‌تپه از دست رفته است. مزایای مزدی عرفی نیز به‌رغم شکایتی که به اداره کار کردیم و تایید این نهاد، همچنان پرداخت نمی‌شود.
دبیر شورای اسلامی کار هفت‌تپه ادامه می‌دهد: بخش خصوصی ثابت کرد که توانایی لازم را برای داره شرکت ندارد. ما نگران آینده اقتصاد چهار شهرستان شوش، شوشتر، دزفول و اندیمشک هستیم که به نوعی به رونق و تولید در هفت‌تپه وابسته هستند.
شلاگه در پایان از تنظیم شکایت مبنی بر عدم صلاحیت کارفرما خبر می‌دهد و می‌گوید: ما در شکایتی که همین ماه اخیر به اداره کار شوش تحویل دادیم، با ادله و برهان ثابت کردیم که کارفرمای فعلی، صلاحیت مدیریت شرکت را ندارد. قاعدتاً وی صلاحیت ندارد که کارگران ۲۱ روز مدام است در حال اعتراضند!
دیدگاه تان را بنویسید