سیدمحمد میرزامحمدزاده

منابع آگاه در سازمان‌های اطلاعاتی غربی نگران استفاده ایران از پهپادهایش در جنگ‌های نیابتی به‌ویژه در یمن هستند. ایران از این زمین‌های جنگی به عنوان محل آزمون پهپادهای خود استفاده می‌کند، اقدامی که نگرانی جدی رژیم صهیونیستی، عربستان‌سعودی و ایالات‌متحده را به دنبال داشته است و این کشورها را بر آن داشته تا تصمیمی برای آن بگیرند. البته علیرضا اکبری، کارشناس مستقل یک سال پیش در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک عنوان کرد که هجمه غربی‌ها و سعودی‌ها در مورد نگرانی استفاده یمنی‌ها از پهپاد ایرانی بی‌مورد است، چرا که پهپاد در یک شبکه عملیاتی کامل معنا پیدا می‌کند.

با این حال ایران آرام و آهسته در حال انبار کردن پهپاد‌های ساخت خود و صادرات آن‌ها به متحدان خود در منطقه است و آن‌ها را در مقابل دشمنان خود در عراق، سرزمین اشغالی و عربستان سعودی مورد آزمون قرار می‌دهد.

ایران دوست دارد که پهپادهای خود در خانه و بیرون از آن را به رخ بکشد تا ثابت کند که می‌تواند تحریم‌های ایالات‌متحده را دور بزند و به توسعه توانایی نظامی خود ادامه دهد

پایگاه خبری هیل آمریکا در گزارشی با عنوان «ایران ابرقدرت پهپادی می‌شود» با این مقدمه نوشت: در تاریخ دهم جولای (نهم تیرماه)، پهپاد‌های ایرانی برای حمله به معارضان کرد در شمال عراق مورد استفاده قرار گرفتند؛ این اتفاق پس از آن صورت گرفت که ایران این گروه را به شهادت اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محکوم کرد. رسانه‌های ایرانی گفتند که یک دستگاه پهپاد جدید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این حمله مورد استفاده قرار گرفت، این حمله سه هفته پس از آن صورت گرفت که ایران یکی از پهپادهای پیشرفته آمریکایی را بر فراز خلیج عمان ساقط کرد.

تهدید پهپادی ایرانی‌ها محدود به آب‌های ساحلی ایران یا حتی مناطق همسایه‌ای آن نمی‌شود؛ بلکه حالا تهدیدی علیه متحدان منطقه‌ای آمریکا به‌شمار می‌رود. متحدان ایران، از حوثی‌های در یمن گرفته تا حزب‌الله لبنان، حالا از دانش فنی پهپادی ایران بهره‌مند می‌شوند. به‌طور مثال ایالا‌ت‌متحده باور دارد که حمله پهپادی به تأسیسات نفتی ایران در ماه می (اردیبهشت‌ - خرداد) از سوی یک گروه طرفدار ایران حاضر در عراق صورت گرفته بود.

حزب‌الله، که پهپادها و تجهیزات پروازی بدون سرنشین بسیاری را در چند سال گذشته به سمت سرزمین‌های اشغالی روانه کرده است، به واسطه حمایت‌ ایرانی‌ها این قدرت را بهبود بخشیده و حالا تهدید می‌کند که در جنگ آینده از آن‌ها علیه صهیونیست‌ها استفاده می‌کند. سیدحسن نصرالله، رهبر حزب‌الله در تاریخ دوازدهم جولای (21 تیر ماه) عنوان کرد که حزب‌الله پهپادهای پیچیده و جدید دارد. حزب‌الله از  هواپیمای بدون سرنشین مرصاد که بر اساس یک مدل پهپاد ایرانی با نام ابابیل و مهاجر ساخته شده، برای اولین بار استفاده کرد.

در یمن، حوثی‌ها حملات پهپادی را علیه فرودگاه‌های عربستان سعودی در نزدیکی مرزهای یمن ترتیب داده‌اند. 9 نفر در اوایل ماه جولای (تیر ماه) در جریان این حملات در فرودگاه ابها آسیب دیدند. حوثی‌ها در این حملات از پهپاد قاصف – 2 کی، که ساخته شده بر اساس پهپاد ایرانی موسوم به ابابیل تی است، استفاده کردند.

مجموع این رویدادها، حزب‌الله، حوثی‌ها و شبه‌نظامیان مدافع ایران در عراق که از فناوری پهپادی صادر شده از تهران استفاده می‌کنند، نمایان‌گر یک گام محکم از سوی ایران برای توانایی در تهدید ایالات‌متحده و متحدانش است. فناوری پهپادی ایران همچنین رفته رفته پیچیده‌تر می‌شود. از دهه 1980 میلادی ایران به دنبال ایجاد نیروهای تولید پهپاد‌های محلی بود.

در ماه ژانویه (دی - بهمن)، ایران اقدام به رونمایی از هواپیماهای بدون سرنشین زیادی کرد. این هواپیماها بر اساس اعلام رسانه‌های ایران شامل پهپاد شاهد  171 یک پهپاد رادار گریز با موشک‌های نقطه‌زن و همچنین پهپاد کمان 12 که برد پروازی 200 کیلومتری به مدت 10 ساعت را برایش متصور شده‌اند، می‌شد. برخی پهپادهای ایرانی در واقع مهندسی معکوس پهپادهای آمریکایی هستند. پهپادهای ایرانی صائقه و شاهد 171 در واقع نسخه مشابه پهپاد سنتینل آر کیو 170 آمریکایی هستند که در سال 2011 به دست ایران افتاد و همچنین پهپاد شاهد 129 مشابه ام‌کیو1 پریدیتور آمریکایی است.

ایران نه تنها نشان داده که می‌تواند از پهپادهای پیشرفته‌ای استفاده کند، بلکه این کشور می‌تواند پهپادهای پیشرفته آمریکایی را نیز ساقط کند

شاید همه ادعاهای ایران در مورد ساخت آن پهپادهایی با برد طولانی و رادارگریزی صحت نداشته باشند، اما نمی‌توان ادعاهای ایران را توجیهی برای تمسخر توانمندی‌هایش دانست. ایران نه تنها نشان داده که می‌تواند از این پهپادها استفاده کند، حملاتی همچون منتقدان کرد در عراق و یا ارسال پهپاد به سرزمین اشغالی در فوریه سال 2018 (بهمن - اسفند 96)، بلکه این کشور می‌تواند پهپادهای پیشرفته آمریکایی را نیز ساقط کند.

ایران دوست دارد که پهپادهای خود در خانه و بیرون از آن را به رخ بکشد تا ثابت کند که می‌تواند تحریم‌های ایالات‌متحده را دور بزند و به توسعه توانایی نظامی خود ادامه دهد. برای همین است که از ماه ژانویه (دی - بهمن) تا جولای (تیر ماه) اقدام به اجرای مانورهای پهپادی کرده است و حتی اعلام کرده که جنبش‌های ناوهای هواپیمابر ایالات‌متحده را رصد می‌کند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از سوی واشنگتن به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده، در حال تلاش برای انتشار اخبار این اقدامات است.

ایجاد یک واحد ویژه پهپادی و استفاده از آن‌ها علیه گروه‌های کرد در تاریخ دهم جولای ثابت می‌کند که تخصص پهپادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به راحتی می‌توان به نقش ایران در خاورمیانه مرتبط دانست. بر اساس گزارش ارائه شده به کمیته فرعی مجلس آمریکا در امنیت داخلی و مبارزه با تروریسم و اطلاعات، نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پشت حملات پهپادی به معارضان سوری در جریان جنگ داخلی سوریه و همچنین عراق معرفی شدند.

در هرگونه منازعه آینده که حضور آمریکا و متحدانش را علیه ایران در پی داشته باشد، ایران و نیروهای نیابتی آن قطعاً در این زمینه مقتدر حاضر می‌شوند و تهدید پهپادی آن‌ها باید در محاسبات در نظر گرفته شود.