سیدمحمد میرزامحمدزاده

سیاستمداران، فعالان مدنی و ژورنالیست‌های افغانستان روز یک‌شنبه (شانزدهم تیرماه) در دوحه قطر گردهم آمدند تا با نمایندگان گروه طالبان برای حصول صلحی پایدار به توافق دست یابند.

قطر و آلمان حامی این نشست دو روزه بودند که در پایتخت قطر برگزار شد و میزبان هیأتی متشکل از 50 شهروند رده بالای افغانستان بود.

عمر زاخیلوال، فرستاده سابق افغانستان به پاکستان قبل از برگزاری این نشست به خبرگزاری الجزیره گفت: هدف از برگزاری این نشست فشار بیشتر برای گردهم آمدن طرفین افغان به منظور مذاکره برای صلح است.

زاخیلوال گفت که این نشست مکمل نشست در حال برگزاری طالبان و ایالات‌متحده آمریکا است که همزمان در دوحه در حال برگزاری است.

طالبان که پیش از این به‌طور مکرر از مذاکره با دولت اشرف غنی مورد حمایت غرب امتناع کرده بود، پذیرفت که به این مذاکرات بپیوندند به شرط آنکه شرکت‌کنندگان افغان صرفا به‌طور شخصی در نشست حاضر شوند و نه به عنوان نمایندگان دولت.

هاشم وحدت‌یار، تحلیل‌گر سیاسی که مدیر موسسه روابط کنونی جهانی در واشنگتن است، به الجزیره گفت: طالبان نمی‌خواهند با دولت افغانستان بر سر میز مذاکره بنشینند، چراکه فکر می‌کنند مذاکره صلح با دولت روحیه جنگجویانشان را  در میدان نبرد با دولت افغان متأثر می‌کند.

وی افزود: از آنجایی که طالبان از موضع قدرت به این مذاکرات وارد شده، فکر می‌کند که جنگ و صلح را به‌طور همزمان مدیریت می‌کند.

اجلاسی که اولین در نوع خود نیست

یک مقام حاضر در این نشست گفت: مسائلی همچون حقوق زنان و اقلیت‌ها در این نشست به بحث گذاشته می‌شود. البته او جزئیات دستور جلسه این نشست را ارائه نکرد.

مارکوس پوتزل، نماینده ویژه آلمان برای افغانستان و پاکستان هفته گذشته در بیانیه‌ای برای اعلام برگزاری نشست جاری گفت: افغانستان در نقطه حیاتی برای پیشرفت به سمت صلح قرار گرفته است. وی گفت: یکی از اجزای ضروری برای قرار گرفتن در چنین مسیری به‌منظور دست‌یافتن به هدف، مشارکت مستقیم بین طرفین افغان است.

در ماه آوریل، نشست مشابهی بین نمایندگان افغان و طالبان برای برگزاری در دوحه برنامه‌ریزی شده بود، اما به دلیل اختلاف‌نظر بین 2 طرف بر سر تعداد اعضای هیأت افغان این نشست از هم پاشید. اگرچه مسکو تاکنون میزبان دو نشست درونی طرفین افغان بوده است. در ماه فوریه (بهمن - اسفند) سیاست‌مداران ارشد افغانستان، شامل حامد کرزی، رئیس‌جمهور سابق افغان در پایتخت روسیه با مقامات طالبان دیدار داشتند و به مباحثه پرداختند و در کنار چندین موضوع برای ایجاد قانون جدید اساسی و نیز تشکیل یک دولت موقت، صحبت کردند. این دو گروه که دشمنی تلخ سرسختانه و دیرینه‌ای داشتند، در جریان مذاکرات مسکو با یکدیگر به نماز جماعت ایستادند و شام را در کنار هم خوردند.

در ماه می (اردیبهشت - خرداد) یک گروه از طالبان که از سوی ملا برادر آخوند، مذاکره کننده ارشد رهبری می‌شد، سیاستمداران افغان شامل آن‌هایی که برای به چالش کشیدن اشرف غنی، رئیس‌جمهور کنونی افغانستان، در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه سپتامبر گذشته تلاش می‌کردند، دوباره در مسکو دیدار داشتند. طالبان که عملاً کنترل نیمی از افغانستان را بر عهد دارد، گفت که پیشرفت مناسبی در مذاکرات مسکو حاصل شد اما همچنان این مذاکرات فاقد دستیابی به موفقیتی بزرگ بود. وحدت‌یار، تحلیل‌گر سیاسی، به الجزیره گفت: نشستی مشابه اجلاس حاضر در مسکو به وقوع پیوست که در آن شاهد مشارکت رده‌های بالاتر دو طرف بودیم، اما آن نشست هیچ نتیجه‌ای در بر نداشت.

وی افزود: اگرچه مذاکرات در قطر، مسیر را برای مجموعه‌ای دیگر از گفتگوهای بین طرفین افغان که در آینده برگزار خواهد شد، هموار می‌کند.

این تحلیل‌گر سیاسی ادامه داد: به یاد داشته باشید که چنین مذاکراتی یک پروژه برای استحصال نتیجه خاص در بازه زمانی مشخص نیست، بلکه فرایندی است که نیازمند زمان و تلاش برای یافتن راهکاری برای معضل جنگ در افغانستان است.

امروز طالبان از هر زمان دیگری پس از براندازی در سال 2001 به واسطه تهاجمی به رهبری ایالات‌متحده و شکار اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده در خیزش پس از حملات 11 سپتامبر 2001، قوی‌تر است.

طالبان که پیش از این به‌طور مکرر از مذاکره با دولت اشرف غنی مورد حمایت غرب امتناع کرده بود، پذیرفت که به این مذاکرات بپیوندند به شرط آنکه شرکت‌کنندگان افغان صرفا به‌طور شخصی در نشست حاضر شوند و نه به عنوان نمایندگان دولت

توقف مذاکرات آمریکا - طالبان

یک سخنگوی طالبان به الجزیره گفت: در این حین، هفتمین دور از مذاکرات صلح ایالات‌متحده و طالبان در دوحه که از 29 ژوئن (هشتم تیر ماه) آغاز شده، به‌منظور فراهم کردن زمان برای اجرای نشست دو روزه بین طرفین افغان، متوقف شد. سهیل شاهین قبل از برگزاری نشست گفت: روز یک‌شنبه و روز بعد از آن هیچ مذاکراتی برگزار نمی‌شود؛ گفتگو بین ایالات‌متحده و طالبان در روز سه‌شنبه (هجدهم تیر ماه) از سر گرفته می‌شود.

این دور از مذاکرات آمریکا و طالبان با هدف تنظیم جزئیات چارچوب توافقی که در ماه ژانویه به دست آمده بود، صورت می‌گیرد. توافق حاصله شامل زمانبندی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و برقراری آتش‌بس و تضمین طالبان برای عدم ایجاد بستر گروه‌های خارجی به‌منظور استفاده از این کشور برای حملات جهانی می‌شود.

زلمی خلیل‌زاد، فرستاده صلح آمریکا که این مذاکرات را راهبری می‌کند، به الجزیره گفت که در دور اخیر گفتگوها پیشرفتی حقیقی شکل گرفته است.

وی افزود: ما در چهار موضوع پیشرفتی واقعی داشتیم: تضامین ضد تروریستی که برای آمریکا و جهان بسیار حیاتی است؛ خروج نیروهای خارجی که برای طالبان اهمیت دارد، مذاکرات بین طرفین افغان شامل توافق بر سر نقشه راه آینده سیاسی افغانستان و آتش‌بسی کامل و جامع و دائم.

خلیل‌زاد گفت: برای اولین‌بار می‌توانم بگویم که ما به پیشرفتی حقیقی در هر چهار زمینه دست یافته‌ایم.

ادامه حملات مرگبار با وجود برگزاری نشست‌های مختلف برای پایان دادن به جنگ افغانستان، اخیراً حملات مرگباری در مناطق مختلف این کشور رخ داده است.

امروز طالبان از هر زمان دیگری پس از براندازی در سال 2001 به واسطه تهاجمی به رهبری ایالات‌متحده و شکار اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده در خیزش پس از حملات 11 سپتامبر 2001، قوی‌تر است

جمعه گذشته داعش مسئولیت حمله به یک مسجد شیعیان در استان غزنی را پذیرفت که مرگ دو نفر را در پی داشت. در همان روز 14 نفر در جریان حمله خمپاره‌ای به منطقه خاجه سبز پوش در استان فاریاب جان باختند و تعدادی زخمی شدند.

هفته گذشته طالبان حمله قوی با انفجار یک خودرو در ساعات شلوغی صبح در کابل ترتیب داد که مرگ 16 نفر و آسیب به 105 نفر از جمله 51 کودک را در پی داشت.

طالبان به دلیل حملاتی که منجر به تلفات شهروندان می‌شود، از سوی سازمان ملل‌متحد، ان‌جی‌اوهای فعال در این کشور و همچنین دولت محکوم شده است.