پیروزی حزب حاکم در آرژانتین با واکنش مثبت آمریکا و بازارهای مالی روبرو شد؛
بُرد «میلی» و چرخش بوئنوس‌آیرس به سمت واشنگتن
رامین پرتو
انتخابات میان‌دوره‌ای پارلمانی آرژانتین روز یکشنبه برگزار شد که با توجه به نتایج اولیه، برای خاور میلی رئیس‌جمهور آرژانتین و حزب وی (آزادی در پیش) یک پیروزی مهم به شمار می‌آید. بر اساس شمارش بیش از ۹۰ درصد آرا، حزب میلی با کسب حدود 41 درصد از آرای نمایندگان مجلس و جلو افتادن از ائتلاف پرونیستی مخالف (31,64 درصد) توانست موقعیت سیاسی خود را به شکلی چشمگیر ارتقا دهد. این نتیجه، با وجود چالش‌های داخلی فراوان نظیر کاهش نرخ مشارکت، تورم بالا، بیکاری و نارضایتی عمومی، نشان‌دهنده این است که جامعه آرژانتین دست‌کم بر مبنای همین انتخابات، چراغ اعتماد را دوباره به دولت میلی داده است.
آزمون ملی و بازگشت به مسیر اصلاح
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این پیروزی، آن است که انتخابات میان‌دوره‌ای، نخستین آزمون ملی برای میلی از زمان رسیدن به ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۲۳ به شمار می‌رفت. او که با وعده بازسازی اقتصادی کشور با مجموعه‌ای از اصلاحات رادیکال به قدرت رسید، با رکود اقتصادی، اعتراضات مردمی، سقوط ارزش پزو (پول ملی آرژانتین) و کاهش حمایت عمومی مواجه شده بود. در این شرایط، حمایت گسترده رأی‌دهندگان از حزب او نشان می‌دهد که حداقل در کوتاه‌مدت، بخش قابل توجهی از جامعه آرژانتین هنوز حاضر به تحمل مسیر سخت اصلاحاتی است که میلی تعیین کرده است.
نزدیکی بیش از حد میلی به واشنگتن ممکن است به واکنش منفی بخشی از جامعه آرژانتین و احزاب ملی‌گرا منجر شود و این می‌تواند معادلات منطقه‌ای را پیچیده‌تر کند، خصوصاً با توجه به حضور اقتصادی چین در آرژانتین که نمی‌توان آن را نادیده گرفت
در پوشش مخابره شده از سوی رسانه‌ها آمده که بسیاری از تحلیلگران انتخاباتی از نتیجه به‌دست‌آمده برای میلی شگفت‌زده شدند؛ چراکه نظرسنجی‌ها پیش از انتخابات، پیش‌بینی نمی‌کردند حزب او بتواند آستانه‌ای چنین بالا را از آن خود کند. این امر به ویژه در استان و شهر بوئنوس‌آیرس معنی پیدا می‌کند؛ منطقه‌ای که سال‌ها به عنوان قلعه پرونیست‌ها شناخته می‌شد، و این‌بار حزب میلی توانست با بازگشت قدرتمند، شکستی که در انتخابات محلی ماه گذشته متحمل شده بود را تا حدودی جبران کند. بنابراین، این انتخابات نه صرفاً رقابتی برای کسب کرسی بلکه نشانه‌ای از جهت‌گیری دوباره سیاسی و اقتصادی کشور محسوب می‌شود که به سوی آزادسازی اقتصادی همراه با فشار کاهش هزینه‌های دولتی گام برمی‌دارد.
چرا این انتخابات برای واشنگتن و ترامپ مهم بود؟
پیوند میان پیروزی میلی و اهتمام دولت دونالد ترامپ به آرژانتین یکی از وجوه کلیدی تحلیل است. از یک‌سو، آمریکا در آستانه این انتخابات بسته حمایتی قابل توجهی (حدود ۴۰ میلیارد دلار شامل تهاتر ارزی ۲۰ میلیارد دلاری و ۲۰ میلیارد دلار اعتبار احتمالی) را به آرژانتین پیشنهاد کرده بود. از سوی دیگر، ترامپ علناً اعلام کرده بود اگر میلی در انتخابات شکست بخورد، «وقت ما تلف خواهد شد»؛ به این معنا که واشنگتن حمایت خود را لغو خواهد کرد.
در این راستا سه دلیل اصلی برای اهمیت انتخابات آرژانتین برای ترامپ وجود دارد. نخست آنکه ترامپ و تیم او به این نتیجه رسیده بودند که آرژانتین به‌واسطه بحران ارزی، تورم بالا و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران، می‌تواند تهدیدی برای ثبات منطقه‌ای باشد. لذا از بازگشت مسیر اقتصادی این کشور (به ویژه جهت‌گیری به سمت آمریکا) پشتیبانی کردند و این پیروزی، برای واشنگتن علامت مثبتی بود که مسیر میلی برای آزادسازی اقتصادی و کاهش نقش دولت می‌تواند ادامه یابد.
دلیل دوم هم جلوگیری از نفوذ چین و جهت‌دهی ژئوپلیتیک است. آرژانتین برای واشنگتن از حیث جغرافیای سیاسی اهمیت دارد و با توجه به اینکه چین در آرژانتین سرمایه‌گذاری بزرگ دارد و پروژه‌های زیرساختی متعددی در این کشور در دست اجرا است، موفقیت میلی می‌تواند به کاهش نفوذ چین یا بازچینی روابط اقتصادی آرژانتین به نفع غرب منجر شود.
پیروزی میلی بیش از آنکه فقط یک موفقیت برای دولت آرژانتین باشد، نمادی در منطقه به شمار می‌آید و این نشان می‌دهد که دولت‌های نزدیک به واشنگتن و با برنامه‌های بازار آزاد می‌توانند در منطقه موفق باشند و بنابراین او برای ترامپ هم سرمایه سیاسی محسوب می‌شود
دلیل سوم هم نماد و الگو برای آمریکای لاتین خواهد بود؛ چراکه پیروزی میلی بیش از آنکه فقط یک موفقیت برای دولت آرژانتین باشد، نمادی در منطقه به شمار می‌آید و این نشان می‌دهد که دولت‌های نزدیک به واشنگتن و با برنامه‌های بازار آزاد می‌توانند در منطقه موفق باشند و بنابراین او برای ترامپ هم سرمایه سیاسی محسوب می‌شود.
آرژانتین به سمت واشنگتن متمایل می‌شود؟
اینکه آیا آرژانتین به سمت ایالات متحده متمایل می‌شود یا خیر موضوعی است که با توجه به شرایط فعلی پاسخ آن مثبت خواهد بود. احتمالاً آرژانتین با هدایت میلی در کوتاه‌مدت بیش از گذشته به سمت واشنگتن متمایل خواهد شد؛ اما با چالش‌ها و عدم قطعیت‌های مهمی همراه است.
پیروزی میلی در انتخابات به او قدرت بیشتری می‌دهد تا طرح‌هایش برای «کوچک‌سازی دولت»، «آزادسازی اقتصاد» و «مقررات‌زدایی» را پیش ببرد و این طرح‌ها از منظر واشنگتن نیز مطلوب محسوب می‌شوند. بازارها نیز بلافاصله به این نتیجه واکنش مثبت نشان دادند و مثلاً سهام و اوراق قرضه آرژانتین جهش یافت و پزو نیز تقویت شد. از سوی دیگر، رابطه با آمریکا، اکنون در موقعیت قوی‌تری قرار دارد تا سمت و سوی مشخصی در سیاست خارجی آرژانتین پیدا کند.
در این راستا اگر آرژانتین سیاست‌های هم‌راستا با واشنگتن را پیش ببرد، چند اثر مهم قابل پیش‌بینی است که نخستین آنها بهبود فضای سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی است. دومین اثر، تغییر در تجارت منطقه‌ای و زنجیره تأمین است؛ به گونه‌ای که با نزدیک‌تر شدن آرژانتین به آمریکا، امکان دارد برخی روابط تجاری قدیمی با چین بازنگری شود یا آمریکا از موقعیت برتر در بخش‌هایی چون کشاورزی بهره ببرد.
سومین اثر هم ریسک سیاسی و اقتصادی بالا خواهد بود و آزادسازی سریع اقتصاد، کاهش یارانه‌ها، حذف مقررات و کوچک‌سازی دولت خطرات اجتماعی و سیاسی به همراه دارد اما اینکه چه اندازه میلی بتواند این اصلاحات را بدون ایجاد آشوب اجتماعی پیش ببرد محل تردید است!
محدودیت‌ها و ریسک‌های مداخله‌ناپذیر
اگرچه گرایش بیشتر به واشنگتن از سوی آرژانتین محتمل است، اما موانع چشمگیری نیز وجود دارند. واقعیت این است که میلی هنوز برای تصویب بسیاری از اصلاحات کلیدی قانونگذارانه به ائتلاف با احزاب دیگر نیاز دارد؛ چراکه حزب او تنها ۳۷ نماینده و شش سناتور دارد و بنابراین، قدرت او مطلق نیست. همچنین باید توجه کرد که مشکلات ساختاری اقتصاد آرژانتین از جمله بیکاری بالا، غیررسمی بودن اشتغال، فقر گسترده، کاهش ارزش پزو و بی‌ثباتی مالی همچنان به قوت خود باقی هستند و اصلاحات می‌تواند با مقاومت و بازگشت مواجه شود.
بر این اساس نزدیکی بیش از حد به واشنگتن ممکن است به واکنش منفی بخشی از جامعه آرژانتین و احزاب ملی‌گرا منجر شود و این می‌تواند معادلات منطقه‌ای را پیچیده‌تر کند، خصوصاً با توجه به حضور اقتصادی چین در آرژانتین.
به هر ترتیب نتیجه انتخابات میان‌دوره‌ای آرژانتین، با پیروزی برجسته حزب میلی، نقطه عطفی برای دولت او محسوب می‌شود. برای ترامپ و دولت آمریکا نیز این موفقیت دو سر برد دارد؛ از یک‌سو مشروعیت برای سیاست منطقه‌ای او در آمریکای لاتین و از سوی دیگر تحقق یکی از پروژه‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی مدنظر او. برای آرژانتین، اما مسیر پیش‌رو دشوار است و پیروزی سیاسی به معنای آغاز از نقطه صفر نیست؛ بلکه آغاز مسیر پرمخاطره‌ای است که باید اصلاحات اقتصادی جدی را با حفظ ثبات اجتماعی و سیاسی ترکیب کند. در این میان، رابطه با واشنگتن ممکن است به ابزار مهمی تبدیل شود اما تضمین‌کننده پایان چالش‌ها نیست.
در نهایت، آنچه مشخص خواهد بود این است که آرژانتینِ بحران‌زده حالا با دولتی آزادتر و با پشتوانه بیشتر وارد صحنه شده و این ورود، برای منطقه و جهان نیز از حیث مناسبات قدرت و تجارت، اهمیت دارد. اکنون پرسش اصلی این است که آیا میلی می‌تواند از این پیروزی برای تحقق وعده‌های خود استفاده کند؟ و آیا آرژانتین در مسیر جدید به سمت واشنگتن، موفق به عبور از بحران‌های گذشته خواهد شد یا نه؟ پاسخ این پرسش‌ها در ماه‌ها پیش‌رو روشن خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید