ارزیابی تحلیلگران از شدیدترین موضع نفتی ترامپ علیه ایران:
تلاش برای خروج از انزوای برجام
سیدمحمد میرزامحمدزاده
ایالات متحده آمریکا رسماً اعلام کرد که معافیت کشورها از تحریم‌هایی که هدف آن قطع کامل صادرات نفت ایران بود، دیگر تمدید نمی‌شود.
به نوشته روزنامه انگلیسی گاردین، مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که دولت ترامپ معافیت‌هایی را که به تعداد انگشت‌شماری از کشورها شامل چین، هند، ترکیه، ژاپن و کره جنوبی برای واردات نفت ایران اعطا کرده بود دیگر تمدید نمی‌کند و براساس برنامه‌ریزی این معافیت‌ها در تاریخ دوم ماه می (دوازدهم اردیبهشت ماه) منقضی می‌شود.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه (دوم اردیبهشت ماه) گفت: امروز من اعلام می‌کنم که دیگر معافیتی اعطا نمی‌کنیم. ما به سمت صفر می‌رویم. ما برای اعمال تحریم و رصد برای اجرای آن ادامه می‌دهیم. هر کشور یا سازمانی که با ایران تعامل داشته باشد باید به این هشدار توجه کند. مخاطرات این تعامل ارزش سود حاصله را ندارد.
نه پمپئو و نه دیگر مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، هیچ کدام عنوان نکرده‌اند که تحریم علیه کشورهای متأثر، در صورت ادامه خرید نفت، درست از تاریخ سوم ماه می اعمال می‌شود یا خیر.
دونالد ترامپ در ماه می 2018 (اردیبهشت - خرداد 97) از توافق هستی چندجانبه با ایران موسوم به برنامه اقدام جامع مشترک (برجام) خارج شد و شرکت‌های بین‌المللی را که اقدام به ادامه تجارت با ایران می‌کردند، تهدید به تحریم‌های آمریکا کرد.
فرورفتن بیشتر در باتلاق خودانزوایی
مقامات دولت ترامپ مدعی هستند که معافیت‌ها در اصل برای هشت کشور اعطا شده بود و هدف آن جلوگیری از افزایش بهای نفت در بازار پر تنش سال گذشته انرژی بود. آن‌ها عنوان می‌کنند که معافیت‌ها حالا می‌توانند به پایان برسند چراکه عرضه بیشتری در بازار وجود دارد. اگرچه بهای نفت روز دوشنبه (دوم اردیبهشت ماه) به بالاترین میزان طی شش ماه اخیر رسید.
سوزان دی‌ماجیو، یکی از کارکنان ارشد بنیان کارنگی گفت: زمانی که ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد، درواقع خود را در مسیر خودانزوایی و شکنندگی قرار داد. حالا پس از یک سال، بدون هیچ پیشرفتی او خود را بیشتر در این باتلاق فرومی‌برد.
پمپئو عنوان کرد که هدف از تحریم‌ها متقاعد کردن ایران برای رفتار همچون یک کشور عادی است. سال گذشته وی 12 شرط را برای ایران تعیین کرد تا تحریم‌ها برداشته شود. این شروط شامل پایان دادن به غنی‌سازی اورانیوم، قطع حمایت از حزب‌الله، حماس، جهاد اسلامی و شورشیان حوثی در یمن و همچنین خروج از سوریه بود.
منتقدان دولت ترامپ البته عنوان می‌کنند که انگیزه اصلی دولت از تحریم‌ها، تلاش برای کشاندن ایران به سمت خروج از برجام بود؛ برجامی که هدفش محدودسازی زوایای فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ازای تسهیل تحریم‌ها بود و آمریکا با ترک این توافق خود را در انزوای جهانی قرار داد و اتحادیه اروپا و بیشتر متحدان آمریکا همچنان به حمایت از برجام پایبند ماندند.
دی‌ماجیو در اینباره گفت: به‌طور مشخص این موضوع یکی از اهداف دولت در اجرای تحریم ها است. اما ایرانیان به قدر کافی زیرک هستند که این مسئله را درک کنند و در چنین مرحله‌ای از بازی آن‌ها به چنین ورطه‌ای کشیده نمی‌شوند تا کاری را انجام دهند که به نفعشان نباشد.
واکنش مشتریان نفت ایران
هنوز مشخص نیست که آیا آمریکا قادر است مشتریان باقی مانده نفت ایران را ترغیب به توقف خرید نفت این کشور کند یا خیر. تحلیلگران صنعت گفته‌اند که انتظار دارند هندوستان پس از برگزاری انتخابات عمومی با این موضوع کنار بیاید و واردات نفت خود را از ایران قطع کند. دولت‌های چین و ترکیه هر دو رنجش خود را از اینکه به آن‌ها گفته شود اجازه دارند از چه کسی نفت بخرند ابراز کرده‌اند. هر دو این کشورها در تنش‌های پیچیده با ایالات‌متحده قرار گرفته‌اند که نفت ایران می‌تواند به این چالش‌ها دامن بزند.
جارت بلانش، یکی از هماهنگ‌کنندگان سابق وزارت امور خارجه آمریکا در اجرای برجام گفت: چین ظرفیت نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا را در صورت تمایل دارد. اگر آن‌ها می‌خواهند به خرید نفت ایران ادامه دهند، راه‌هایی وجود دارد که تعاملات را در مسیری بنا بگذارند که در صورت اعمال تحریم‌های ایالات‌متحده، مسئله‌ای رخ ندهد.
پمپئو در حرف‌هایش عنوان کرد که ایالات‌متحده آمریکا مطمئن است که بازار نفت همچنین با عرضه کافی خواهد ماند. وی گفت: ما مطمئن هستیم که با قطع انتقال نفت ایران بازار همچنان پایدار می‌ماند.
ایالات‌متحده در ماه نوامبر (آبان ماه) پس از اعلام تحریم علیه نفت ایران به هشت کشور 180 روز فرصت داد تا به خرید نفت ایران با وجود تحریم‌ها ادامه دهند؛ با این حال از آن‌ها خواست به سمت کاهش خرید پیش بروند و درنهایت واردات نفت خام خود از ایران را قطع کنند.
یکی از کارکنان ارشد بنیان کارنگی: زمانی که ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد، درواقع خود را در مسیر خودانزوایی و شکنندگی قرار داد. حالا پس از یک سال، بدون هیچ پیشرفتی خود را بیشتر در این باتلاق فرومی‌برد
صادرات صفر بی‌معنا است
به گفته ماییکل لینچ، رئیس موسسه تحقیقات استراتژیک اقتصاد و انرژی، پیش از اعلام قطع معافیت‌ها از سوی دولت ترامپ، کارشناسان صنعتی بر این عقیده بودند که تعلیق کامل معافیت‌ها از سوی دولت ترامپ ممکن نیست، چراکه ترامپ به صراحت ترجیح می‌دهد بهای نفت بیش از حد بالا نرود. دونالد ترامپ تمام تلاش خود را به کار گرفت تا بازار نفت را آرام کند، با این حال وی موفق نبود و بهای نفت روز دوشنبه به بیشترین میزان خود طی شش ماه گذشته رسید.
وی در توئیتی اعلام کرد: عربستان سعودی و دیگران در اوپک به جریان نفت در بازار تداوم می‌بخشند و با وجود تحریم کامل نفت ایران تفاوتی را در بازار نخواهیم دید. ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد بازار در موسسه اواندا گفت: تصمیم برای پایان دادن به معافیت‌ها اساساً توافق کاهش تولید اوپک پلاس را بی‌اثر می‌کند. نبود معافیت‌ها نیازمند این است که سایر اعضای اوپک بازار را به جای نفت از دست رفته جانشین کنند و این موضوع توافق همه اعضا برای یک استراتژی جدید را سخت می‌کند.
ایران همواره تهدید کرده است که در صورت تحریم، مسیر تنگه هرمز را به روی صادرات نفت سایر کشورها می‌بندند. مویا معتقد است که چنین اقدامی غیرمحتمل است، اما از آ‌نجا که این تنگه از نظر اداره اطلاعات انرژی مهم‌ترین نقطه ترانزیت نفت دنیا برشمرده شده است چراکه 30 درصد تجارت دریایی نفت و سایر مایعات از این نقطه صورت می‌گیرد؛ احتمالا ایران اقدام به تمرینات نظامی در تنگه می‌کند و با ایجاد ناامنی در این نقطه قیمت نفت را بالا می‌برد تا بتواند با کاهش صادراتی که امکان صفر شدن آن بعید به نظر می‌رسد، درآمد نفتی خود را حفظ کند.
دیدگاه تان را بنویسید