سیدمحمد میرزامحمدزاده

از سال 1984 تاکنون، تمام تمرکز انتخابات اسرائیل معطوف به مسئله امنیت بوده است؛ این موضوع در انتخابات روز سه‌شنبه (20 فروردین 98) نیز تغییری نداشته و مردم با چشم‌داشت به این مهم به پای صندوق‌های رأی می‌روند تا نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را برگزینند؛ اما حالا اقتصاد نیز به یکی از فاکتور‌های مؤثر برای رأی‌دهندگان تبدیل شده است.

پایگاه تحلیلی - اقتصادی سی‌ان‌بی‌سی آمریکا در مطلبی به بررسی زوایای اقتصادی انتخابات پیش‌روی اسرائیل پرداخت و نوشت:‌ تا به امروز شاخص فناوری اسرائیل یکی از بهترین‌ها در جهان بوده است. یکی از شرکت‌هایی که این موفقیت را برای آن‌ها رقم زده، شرکت فناوری بلواستار ای اف تی است که شاخص آن در سال جاری 20 درصد رشد داشته و حتی از برترین‌ سهام فناوری ایالات‌متحده نیز پیشی گرفته است.

استیون شونفلد، بنیانگذار بلواستار و مدیر ارشد سرمایه‌گذاری این شرکت گفت: تجارت جهانی اسرائیل در دوران نخست‌وزیر نتانیاهو بسیار توسعه‌یافته و از اروپا و آمریکای شمالی پیشی گرفته است. به‌ویژه این رژیم مسیر تجارت با آفریقا و هندوستان را هموار کرده و صادرات رونق گرفته است. هفته گذشته ژائر بولسونارو، رئیس‌جمهور جدید برزیل در بازدید از اورشلیم (قدس)، برای ایجاد یک اتاق بازرگانی در این منطقه تصمیم گرفت. مدیران انرژی اسرائیل نیز پیشرفت‌هایی در ساخت خط لوله‌ای داشته‌اند که امید دارند، گاز طبیعی تازه اکتشاف شده در دریای مدیترانه را از مسیر قبرس و یونان به اروپا برسانند.

دسترسی به بازار جهانی برای اسرائیل بسیار حیاتی است، چراکه این رژیم هیچ تجارتی با همسایه‌های خود یعنی سوریه و لبنان در مرز شمالی ندارد و تنها مراودات اندکی با اردن و مصر دارد؛ این در حالی است که توافقات صلح را با این دو کشور به امضا رسانده است.

نتانیاهو و پیشرفت اقتصادی

نتانیاهو از سال 2009 نخست‌وزیر رژیم بوده است. از آن زمان به بعد، تولید ناخالص ملی 70 درصد رشد داشته و این در حالی است که تراز تجاری با کشورهای همسایه هم‌جوار همچنان پایین بوده است.

او سیاست‌های اقتصادی‌اش و یا آن‌طور که خود در مورد بنی گانتس، رقیبش می‌گوید، عدم تجربه رقیب را نقطه محوری کارزار انتخاباتی معرفی کرده است.

از دو سناریوی محتمل انتخابات روز سه‌شنبه، برد حزب لیکود نتانیاهو و کسب بیشترین کرسی‌ها در مجلس رژیم صهیونیستی موسوم به کنست برجسته‌تر است.

دومین سناریوی ملموس ایجاد یک حزب جدید است؛ حزبی که نام آن آبی و سفید ترجمه می‌شود. این حزب تلاش دارد بیشتر رأی‌دهندگان را به خود جلب کند؛‌ حزبی که از سوی گانتس، ژنرال ارشد سابق ارتش اسرائیل رهبری می‌شود؛‌ ژنرالی که خود زمانی رئیس ستاد ارتش نتانیاهو بوده است؛‌ این حزب امیدوار است از اتهامات فساد مطرح شده در مورد نتانیاهو در انتخابات امتیاز بگیرد.

آنچه تاکنون نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، حزب لیکود (نتانیاهو) 29 کرسی، آبی و سفید 28 کرسی، کار 14 کرسی، اتحادیه احزاب راست هفت کرسی، نهاد دموکرات اسرائیل شش کرسی، راست جدید پنج کرسی، میرتس پنج کرسی، رئام بالاد پنج کرسی و کولانو چهار کرسی را به دست می‌آورند.

در این شرایط هر دو حزب لیکود و آبی و سفید به کمک چندین حزب کوچک‌تر نیاز دارند تا بتوانند 61 کرسی را برای تشکیل دولت ائتلافی به دست آورند و در این شرایط احتمال تزلزل در بازار اقتصادی وجود دارد و این موضوع در صورت کنار رفتن لیکود از قدرت، حداقل در کوتاه‌مدت مسلم است.

اسرائیل از سوی ایالات‌متحده تحت‌فشار است تا روابط خود را با چین محدود کند و اگر نتانیاهو دوباره در انتخابات پیروز شود به اندازه کافی تجربه دارد تا بتواند ایالات‌متحده را به صدور اجازه توسعه اقتصاد کشورش با چین متقاعد کند

سقوط بازار اسرائیل پس از انتخابات

اوری گرینفیلد، کارشناس ارشد اقتصادی و استراتژیست در بزرگ‌ترین شرکت اعتباری اسرائیل در این رابطه گفت: اگر حزب لیکود نتانیاهو انتخابات را به آبی و سفید واگذار کند، تزلزل کوتاه‌مدت یک موضوع نگران‌کننده است.

بااین‌حال گرینفیلد هرگونه تداوم تأثیر این موضوع را انکار کرد و گفت: ازآنجا‌که بانک مرکزی ایالات‌متحده آمریکا هیچ نشانه‌ای از صعود بروز نمی‌دهد و بانک مرکزی جهانی نیز حرکتی ندارد، اینکه بانک اسرائیل حرکتی داشته باشد، بعید به نظر می‌رسد؛ مگر آنکه تورم به نقطه‌ای از نگرانی برسد که آن‌ها را وادار به اقدام کند.

یکی از موضوعاتی که بعد از انتخابات می‌تواند اسرائیل را در بهت فرو برد، بازار مسکنی است که یک‌بار تجربه تورم باورنکردنی را داشته است. با روی کار آمدن موشه کلعون، وزیر اقتصاد پیشین، اصلاحاتی برای این بازار انجام شد که بر اساس آن خریداران جدید خانه از طریق قرعه‌کشی می‌توانستند صاحب امتیازاتی شوند.

این سیاست ظاهراً‌ جواب داد، چراکه خانواده‌های جوانی که خانه نداشتند، به‌جای خرید خانه صبر می‌کردند که در قرعه‌کشی برنده شوند و این کار قیمت‌ها را شکست. قرار نیست کلعون دیگر وزیر اقتصاد باشد و این به معنای آن است که وزیر جدید می‌تواند بازار مسکن را دچار چالش کند که بخشی حیاتی از اقتصاد اسرائیل است.

گرینفیلد می‌گوید که اگر حزب آبی و سفید برنده این انتخابات باشد، قصد دارند پروژه‌های جدیدی را در بخش مسکن کلید بزنند که تمرکز آن بر اجاره‌های بلندمدت به‌جای خرید خانه است، این کار می‌تواند بازار مسکن اسرائیل را دچار چالش کند.

نتانیاهو از سال 2009 نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بوده است. از آن زمان به بعد، تولید ناخالص ملی 70 درصد رشد داشته و این در حالی است که تراز تجاری با کشورهای همسایه هم‌جوار همچنان پایین بوده است

شونفلد بنیانگذار بلواستار با این ایده که بازار مسکن اسرائیل سرمایه‌گذاران را دچار تردید می‌کند، موافق است، اما نگرانی بیشتر او در مورد موضوعی در توسعه اقتصاد اسرائیل است: چین.

وی گفت: اسرائیل از سوی ایالات‌متحده تحت‌فشار است تا روابط خود را با چین محدود کند.

شونفلد گفت: اگر نتانیاهو دوباره در انتخابات پیروز شود به اندازه کافی تجربه دارد تا بتواند ایالات‌متحده را به صدور اجازه توسعه اقتصاد کشورش با چین متقاعد کند. یک نخست‌وزیر جدید باید رویکردی نظاره‌گر پیش از توسعه روابط با کشوری داشته باشد که رقیب اصلی واشنگتن به شمار می‌رود.

بازار کار و نگرانی از آینده

موضوع دیگری که در زمان رهبری نتانیاهو دچار تحول شد، بازار مشاغل اسرائیل بود. نیروی کار اردتدوکس افراطی (شاخه یهودیت ارتدوکس) در این دوره بیشترین جذب را در بازار کار در مقایسه با جمعیت اسرائیل داشت و حالا 53 درصد از مردان این جناح در استخدام هستند.

بیشتر مردان جامعه ارتدوکس افراطی رو به رشد اسرائیل در مشاغل حقوق‌بگیری مشارکت ندارند و از حمایت‌های دولتی برخوردار شده‌اند. استخدام زنان ارتدوکس افراطی در این دوران رشد فزاینده‌ای داشته و از 50 درصد به 80 درصد رسیده است.

عرب‌های اسرائیل نیز بهبود شگرفی در بخش مشاغل و مشارکت در فعالیت‌های اسرائیل را تجربه کرده‌اند و 80 درصد نسبت به قبل از این دوره رشد استخدام را مشاهده کردند.

پیش‌ازاین دوره، ارتدوکس‌های افراطی و جوامع عرب در اسرائیل مشارکت در مشاغل بسیار محدودی را تجربه می‌کردند.