مریم علامه‌زاده

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه (23 بهمن ماه) در جریان سفری به اروپای مرکزی شرقی گفت: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه حامل تهدیدی برای دموکراسی‌ها در سرتاسر جهان است.

پمپئو در جریان یک رویداد با مشارکت جوانان در اسلواکی گفت:‌ برای یک دهه و نیم یا کمی بیشتر بسیاری در غرب به تعطیلات رفته بودند. سال 1989، زمان مهمی بود. من شانس این را داشتم که آن زمان را از نزدیک و به‌طور شخصی تجربه کنم؛ همه کسانی که آن زمان در اروپا بودند، آن را تجربه کردند؛ درنهایت در سال 1991 و 1992، اتفاقات بهتری با سقوط اتحادیه شوروی روی داد و به عقیده من بسیاری همچون اروپا و ایالات‌متحده از روسیه غافل شدیم و متوجه مخاطرات نشدیم.

وی ادامه داد: بگذارید به شما اطمینان دهم که ولادیمیر پوتین مصمم است دموکراسی‌های جهان را تضعیف کند. دیگر در مورد آن اشتباه نکنید. ما باید در مورد اقداماتی که می‌توانیم با یکدیگر انجام دهیم صحبت کنیم تا مطمئن شویم دموکراسی‌های ما قوی هستند و هرکدام از ما ابتدا از کشور خود و بعد از یکدیگر برای دست یافتن به نتایج خوب برای آزادی و آزادگی دفاع می‌کند.

اظهارات پمپئو در تضاد با اظهارات پیشین دونالد ترامپ بود. او پیش‌تر عنوان کرده بود ایالات‌متحده باید روابط خود با روسیه را تقویت کند. پیش‌ازاین، یک بازرس ویژه در آمریکا مأمور شد که بررسی کند آیا اعضای کمپین انتخاباتی ترامپ با روسیه برای تضعیف دموکراسی ایالات‌متحده و تأثیر بر نتیجه انتخابات سال 2016، مشارکت کرده‌اند یا خیر. کارآگاهان مستقل و جامعه امنیتی ایالات‌متحده به این نتیجه رسیدند که روسیه تلاش داشته است در انتخابات دخالت کند و به اختلافات در دل جامعه ایالات‌متحده دامن زده است.

پمپئو در حال سفری به دور اروپا است و در کشورهایی که پیش‌تر کمونیست بوده‌اند، همچون مجارستان، لهستان و اسلواکی که حالا عضو اتحادیه اروپا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هستند، توقف داشته است. پمپئو در جریان سفر خود دائماً تأکید داشت که وی امیدوار است ایالات‌متحده می‌تواند روابط خود با متحدانش را تقویت کند و مقابل نفوذ روسیه در منطقه بایستد.

اسلواکی و مجارستان هر دو مظنون به توسعه روابط نزدیک با روسیه در سال‌های اخیر هستند؛ بر همین اساس برخی متخصصان در واشنگتن این موضوع را به بحث گذاشته‌اند که کوتاه شدن دست دولت ترامپ از رهبران کشورهای مرکزی شرق اروپا صرفاً موضوعی تابع زمان است و بالاخره اتفاق می‌افتد. در طول 14 سال گذشته هیچ‌کدام از وزرای خارجه آمریکا از اسلواکی بازدید نکرده بود.

اما کشورهایی همچون لهستان و مجارستان نیز متهم به عقب‌نشینی از دموکراسی هستند و عنوان می‌شود که رسانه‌های آزاد را زیر سؤال برده‌اند و اجرای قانون را تضعیف کرده‌اند. به عقیده برخی، بازدید یک مقام عالی‌رتبه آمریکایی می‌تواند پاداشی برای چنین رفتاری باشد.

پمپئو روز سه‌شنبه (23 بهمن ماه) در سخنان خود در جریان یک کنفرانس خبری با میروسلاو لایچاک، وزیر امور خارجه اسلواکی گفت: تجربه اسلواکی برای حضور در دوران اوج شوروی بر اساس پیمان ورشو به روسیه این بهانه‌ را می‌دهد که نقش گستاخانه خود در منطقه را ادامه دهد.

با توجه به سخنان پمپئو باید منتظر ماند تا دیدگاه‌های جدید ترامپ را در مورد روسیه بشنویم، چراکه با توجه به رویکرد گذشته ترامپ، این سخنان نشان می‌دهد تغییراتی در نگرش دولت آمریکا در ارتباط با ولادیمیر پوتین و روسیه ایجاد شده است. با توجه به نزدیکی پایان پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا شاید دولت ترامپ قصد داشته باشد رویکردی جدید نسبت به روسیه نشان دهد.