قاره سبز برنده جنگ شرق و غرب

عباس حاجی‌بابایی

جنگ تجاری آمریکا و چین همچنان ادامه دارد، با وجود آنکه ترامپ در چند هفته اخیر بارها عنوان کرده است که به نتایج خوبی با چینی‌ها می‌رسد همچنان شواهد حاکی از منازعات گسترده پشت پرده بین دو کشور است.

سازمالل ملل متحد در جریان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل انکتاد، در گزارشی با اشاره به جنگ‌های تجاری عنوان کرد تعرفه‌های دوجانبه کشورهای مختلف برنده‌ای جز شرکت‌های فعال در کشورهایی غیر از طرفین جنگ به همراه ندارد،‌کشورهایی که تحت تأثیر این منازعات نیستند.

به نوشته روزنامه ژاپن‌تایمز، برنده جنگ تجاری بین آمریکا و چین، نه واشنگتن و نه پکن است، بلکه سایر فعالان اقتصادی از جمله اتحادیه اروپا است که در جریان این منازعه قرار ندارد.

بر اساس مدارک این گزارش در جریان منازعه تجاری آمریکا و چین، اتحادیه اروپا 70 میلیارد دلار، ژاپن، مکزیک و کانادا نیز هر کدام بیش از 20 میلیارد دلار به جیب می‌زنند.

سال گذشته، در تاریخ سوم آوریل 2017 (چهاردهم فروردین ماه 96) دولت دونالد ترامپ لیستی از 1300 کالای چینی شامل دستگاه‌های تلوزیون، قطعات هواپیما و لوازم پزشکی را ارائه کرد که بر اساس آن به منظور برقراری تراز تجاری میان دو کشور قرار بود 25 درصد تعرفه واردات اعمال شود. ترامپ بر این عقیده بود که چین با اعمال محدودیت‌هایی غیر از تعرفه‌های واردات، مانع از رشد بازار صادرات کشورش به چین شده است. همچنین دولت ترامپ مدعی بود که چین حقوق مالکیت معنوی کالاهای آمریکایی را رعایت نمی‌کند و با کپی فناوری آمریکایی و فروش ارزان آن، جلوی توسعه اقتصادی آمریکا را می‌گیرد.

در پی این ادعاها و اعمال تعرفه‌های واردات بر کالاهای چینی، ترامپ واردات محموله‌هایی به ارزش 360 میلیارد دلار را مشمول پرداخت تعرفه جدید کرد.

پس از آن چین نیز در اقدامی مشابه تعرفه‌هایی را بر کالاهای وارداتی آمریکایی اعمال کرد که خسارات فراوانی بر اقتصاد آمریکا وارد کرد. این خسارت‌ها منجر به فشار کسب‌و‌کارهای آمریکایی شد که در نهایت در جریان اجلاس سران گروه بیست در آرژانتین در ماه دسامبر سال 2018 (آذر - دی) روسای جمهور دو کشور توافق کردند به مدت سه ماه اعمال این تعرفه‌ها را متوقف کنند. این توافق دهم اسفند ماه پیش رو به پایان می‌رسد و در صورتی که توافق جدیدی صورت نگیرد، تعرفه گمرکی برقرار می‌شود و 200میلیارد کالای چینی مشمول تعرفه 20درصدی به جای 10 درصدی خواهند شد.

در مقابل واردات کالاهای آمریکایی به چین بالغ بر 85 میلیارد دلار است که مشمول تعرفه جدید می‌شود. در گزارش سازمان ملل متحد آمده است کشورهای هوشمند با توانایی اقتصادی بهتر که قادر به جایگزینی واردات خود با کالاهای آمریکایی وچینی باشند، بیشترین سود را از تنش‌های تجاری آمریکا و چین می‌برند. 

بر اساس این گزارش شرکت‌هایی در اتحادیه اروپا که 50 میلیارد دلار صادرات چین به آمریکا و 20 میلیارد دلار صادرات آمریکا به چین را بتوانند از آن خود کنند، بیشترین کاسبان این منازعات هستند. این گزارش استرالیا، برزیل، هند، فیلیپین و پاکستان را متأثر از حجم صادرات این منازعه بر شمرد.

این گزارش به تأثیرات منفی این منازعه تجاری بر بازار جهانی نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: با توجه به نامعلوم بودن آینده این منازعه و همچنین عدم شفافیت نوع تعرفه‌های جدید، هیچ‌ کشوری ریسک سرمایه‌گذاری در کالاهایی که می‌تواند در صورت اعمال تعرفه به بازار خوب بدل شود را ندارد. به‌طور مثال برزیل بعد از اعمال تعرفه‌ها تأمین کننده اصلی سویای چین شده است، اما قادر به پیش‌بینی آینده و سرمایه‌گذاری در این حوزه نیست.