استراتژی جدید پکن علیه واشنگتن

مریم علامه‌زاده

همچنان که تنش‌های بین‌ آمریکا و چین بر سر مسائل تجاری و استرداد مدیرعامل ارشد هوآوی شدت می‌گیرد، پکن ادبیات خود را در مورد متحدان آمریکا تغییر داده است.

روز سه‌شنبه (نهم بهمن ماه) وزارت امور خارجه چین پس از اعلام 13 اتهام علیه مدیرمالی هوآوی، از کانادا خواست دست از پاچه‌خواری برای آمریکایی‌ها بر دارد. کانادا حدود یک ماه قبل منگ‌ وانژو مدیر ارشد هوآوی را دستگیر و به آمریکا استرداد کرد. یکی از خبرنگاران روزنامه دولتی گلوبال تایمز چین این موضوع را شفاف‌تر بیان کرد و نوشت: نمی‌توانید همچون یک روسپی زندگی کنید و انتظار معبدی برای عفت خود داشته باشید. اگر کانادا بر اقدامات اشتباه خود اصرار می‌ورزد، باید بهای آن را پرداخت کند.

تحلیلگران می‌گویند که چین تلاش دارد با دنبال کردن متحدان آمریکا، این کشور را منزوی کند. دو کانادایی در چین به دلیل اتهامات نامشخص در بازداشت هستند و یک نفر هم که پیش‌تر به دلیل قاچاق مواد مخدر به 15 سال زندان متهم بود، حالا حکم اعدام دارد و گفته می‌شود که این اقدامات بعد از بازداشت منگ به درخواست آمریکا صورت گرفته است.

توماس رایت، مدیر مرکز ایالات‌متحده و اروپا در موسسه بروکینگز واشنگتن دراین‌باره گفت: چین در تلاش برای تفرقه و حکومت است. پکن می‌خواهد بیشترین فشار را بر کشورهای مستقل وارد کند و اجازه متحد شدن آن‌ها را ندهد.

کانادا تنها متحد آمریکا نیست که برخلاف منافع چین عمل می‌کند. رسانه دولتی چین لهستان را نیز همدست آمریکا خواند و گفت ورشو باید تاوان گستاخی‌های خود را بدهد. مقامات لهستان یکی از کارکنان هوآوی را به اتهام جاسوسی بازداشت کردند.

یک نویسنده استرالیایی - چینی با نام یانگ هنگوان، نیز چند هفته پس‌ازآنکه استرالیا از بازداشت شهروندان کانادا انتقاد کرد، در چین بازداشت شد. مقامات استرالیا البته عنوان می‌کنند که آن‌ها اعتقاد ندارند بازداشت یانگ به پرونده هوآوی مرتبط باشد.

سامانتا هافمن، تحلیلگر امنیت چین در این رابطه گفت: یکی از تاکتیک‌هایی که حزب کمونیست حاکم چین به کار می‌بندد ظاهراً تلاش برای حفظ فاصله بین آمریکا و متحدانش است و این کار را باهدف وادار کردن کشورها برای انتخاب بین آمریکا و چین انجام می‌دهد.

تحت رهبری شی جین‌پینگ در چین، این کشور از سیاست چند دهه‌ای انزوا و حرکت با چراغ خاموش فاصله گرفته است تا خود را بیشتر در عرصه بین‌المللی نشان دهد. چین کشورهای بیشتری را با پروژه‌های اقتصادی همچون طرح مسیر ابریشم درگیر خود کرده است؛‌ طرح سرمایه‌گذاری گسترده جهانی که 70 کشور و نزدیک به یک‌سوم تولید ناخالصی ملی جهان را مشغول کرده است.

همچنان که حضور اقتصادی چین در جهان گسترش می‌یابد، قدرت لابی‌گری آن در بین کشورهای عضو ناتو و دیگر شرکای آمریکا که پیش‌تر بیرون از دایره رقابتی آمریکا - چین بودند، توسعه یافته است.

روری دانیلز، کارشناس امنیت آسیا و مشاور امنیتی دراین‌باره گفت: پکن با دادن سهمی از تجارت رو به رشد خود به متحدان آمریکا و اجازه استفاده اقتصادی این کشورها از روابط، قدرت تنبیه آن‌ها را در راستای منافع چین، به دست آورده است. برخی بر این عقیده‌اند که اقدامات پکن در راستای هدفی بزرگ‌تر برای فروپاشی کلیه اتحادهای بین‌المللی است و درحالی‌که دونالد ترامپ این سیستم‌های جهانی را زیر سؤال می‌برد، فرصت خوبی برای پیشبرد این هدف از سوی چین فراهم شده است.

البته اقدامات چین بسیار سریع و محکم است، بازداشت کمتر از 10 روزه دو شهروند کانادایی و حکم اعدام درواقع حکومت‌های لیبرال دموکرات را دچار چالش می‌کند. چراکه این کشورهای نمی‌توانند اقدام مشابهی علیه چین انجام دهند.