سخنرانی سالانه رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ که پس از جدال فراوان بین ارکان قدرت و تعطیلی 35 روزه دولت با یک هفته تأخیر در شامگاه سه‌شنبه انجام خواهد شد گویای آن است که رنگ و بوی اختلاف و تضادها بیشتر از آنی است که دونالد ترامپ برای اتحاد نیاز دارد.

سخنرانی سالانه رئیسان جمهوری آمریکا از زمان جرج واشنگتن تاکنون در اواخر نخستین ماه سال جدید میلادی ماه ژانویه، برگزار می‌شود اما سخنرانی سومین سال حضور ترامپ در کاخ سفید دست‌خوش تحولات داخلی و انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در آبان ماه شده است. در این انتخابات، جناح رئیس‌جمهوری آمریکا کرسی‌های فراوانی را در مجلس نمایندگان از دست داد و همین باعث شد درخواست‌ها و سیاست‌های هزینه‌بر ترامپ در بسیاری از موضوعات با مشکل مواجه شود.

یکی از این مسائل، درخواست بودجه 5.7 میلیارد دلاری ترامپ برای ساخت دیوار مرزی بین آمریکا و مکزیک بود که از دسامبر (آذر ماه) سال 2018 میلادی مطرح شد.

این مسئله با مخالفت دمکرات‌ها مواجه شد اما ترامپ تهدید کرد درصورتی‌که با درخواست او موافقت نشود، باافتخار دولت را تعطیل می‌کند.

گرچه مسئله تعطیلی دولت موضوعی سابقه‌دار است و رکورد آن پیش‌ازاین در دوره بیل کلینتون ثبت شده بود اما ترامپ برای دومین سال پیاپی این مسئله را مطرح کرد و با مقاومت دمکرات‌ها، رکورد تعطیلی دولت را شکست.

هنوز یک هفته به پایان سال 2018 میلادی و شروع مجلس جدید آمریکا مانده بود که ترامپ بخش‌هایی از دولت را تعطیل کرد و به‌این‌ترتیب 800‌ هزار کارمند بیکار شدند.

سوم ژانویه (سیزدهم دی ماه)‌ سال 2019 میلادی، کنگره جدید شروع به کار کرد. ترامپ بر اختصاص بودجه مرزی اصرار داشت اما دمکرات‌ها که اکنون اکثریت را در مجلس نمایندگان به دست آورده بودند، زیر بار چنین رقم کلانی نرفتند و تأکید داشتند که امنیت مرزها با دیوار بتونی تأمین نمی‌شود.

با تداوم این تعطیلی و رسیدن آن به اواخر ژانویه (اوایل بهمن ماه) نانسی پلوسی که ریاست مجلس نمایندگان را به دست آورد، اعلام کرد تا زمانی که دولت بازگشایی نشود، سخنرانی سالانه رئیس‌جمهوری که به نطق وحدت در آمریکا مشهور است، انجام نخواهد شد.

ترامپ درنهایت بدون دستاورد خاصی مجبور شد در 28 ژانویه (هشتم بهمن ماه) دولت را بازگشایی کند و پلوسی هم در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری آمریکا، از او برای ایراد سخنرانی سالانه خود در پنجم فوریه (شانزدهم بهمن ماه) دعوت کرد.

گرچه مسئله تعطیلی دولت موضوعی سابقه‌دار است و رکود آن پیش‌ازاین در دوره بیل کلینتون ثبت شده بود اما ترامپ برای دومین سال پیاپی این مسئله را مطرح کرد و با مقاومت دمکرات‌ها، رکورد تعطیلی دولت را شکست

این البته پایان ماجرا نیست و در این مدت یک‌هفته‌ای نیز اختلافات ادامه داشت. ترامپ همچنان خواستار دیوار مرزی است و دمکرات‌ها منکر آن شدند.

اتفاق دیگری هم افتاد و آن، ارائه ارزیابی‌های امنیتی جامعه اطلاعاتی آمریکا برای سال 2019 بود که ترامپ نسبت به آن واکنش تندی نشان داد و این مسئله باعث شد، نمایندگان کنگره به‌خصوص دمکرات‌ها نسبت به آن موضع‌گیری شدیدی داشته باشند.

ترامپ برای دومین بار بود که ارزیابی‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا را زیر سؤال می‌برد و این مسئله باعث شد تا اعتبار و هژمونی آن‌ها در جهان و داخل آمریکا فرو بریزد.

این بار فشار به حدی بود که چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا مجبور شد دیداری با دانی کوتز مدیر اطلاعات ملی آمریکا و جینا هاسپل رئیس سازمان سیا برگزار کند و درنهایت، رسانه‌ها را به انتشار نادرست اظهارات این مقامات اطلاعاتی متهم و این‌گونه تصور کرد که از کمند اطلاعاتی گریخته است.

خروج از پیمان موشک‌های میان برد هسته‌ای که با روسیه منعقد شده بود نیز دیگر مسئله‌ای بود که در این یک هفته روی داد و انتقادهای فراوانی را از سوی دمکرات‌ها به همراه داشت زیرا از نظر آن‌ها، این اقدام باعث شده تا روسیه آزادی عمل بیشتری برای توسعه فناوری‌های موشک هسته‌ای خود به دست آورد.

از سوی دیگر، ترامپ با دیدار یک مقام بلندپایه چینی به دنبال حل اختلاف تجاری با این کشور بود که تنها نتیجه آن تهدید به افزایش تعرفه و همچنین درخواست دیدار با همتای چینی خود بود.

ترامپ با مقام ارشد کره شمالی هم دیدار کرد و به دنبال انجام دومین دیدار با کیم جونگ اون رئیس‌جمهوری کره شمالی در یک کشور آسیایی است که تاکنون دستور کار، زمان و مکان این دیدار اعلام نشده است.

ازاین‌رو پیش‌بینی می‌شود ترامپ در موضوع امنیت و دیوار مرزی، رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، تجارت به‌خصوص با چین، دیدار با کره شمالی و روند خلع سلاح اتمی آن و احتمال بیان جزییات بیشتر از این دیدار، توافق جدید با کانادا و مکزیک، پایان دادن به جنگ‌ها به‌خصوص خروج از افغانستان و سوریه، حمایت از دولت کودتایی ونزوئلا، مبارزه با داعش و تکرار شعار آمریکا اول اظهارنظر کند.

دمکرات‌ها هم از این فرصت برای بیان دیدگاه‌ها و مخالفت‌های خود با رویکردها و سیاست‌های داخلی و خارجی کاخ سفید بهره خواهند برد.

ترامپ درنهایت بدون دستاورد خاصی مجبور شد در 28 ژانویه (هشتم بهمن ماه) دولت را بازگشایی کند و پلوسی هم در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری آمریکا، از او برای ایراد سخنرانی سالانه خود در پنجم فوریه (شانزدهم بهمن ماه) دعوت کرد

آن‌ها سیاست‌های مهاجرتی ترامپ را زیر سؤال می‌برند و برای این کار از استیسی آبرامز نامزد سیاه‌پوست دمکرات‌ها برای فرمانداری جورجیا که با اختلاف بسیار اندکی ناکام ماند، خواسته‌اند تا در این مراسم سخنرانی کند. او می‌خواهد صدای کسانی باشد که تاکنون شنیده نشده‌اند.

سناتورها و نمایندگان دمکرات از افرادی همچون مادر و دختری که در مرز آمریکا و مکزیک از هم جدا شده‌اند هم دعوت کرده‌اند به این سیاست غیر انسانی ترامپ بتازند.

همچنین در اعتراض به رفتار ترامپ با زنان و دیدگاه‌های وی علیه آن‌ها تصمیم گرفته‌اند  به‌صورت یکپارچه از لباس‌های سفید استفاده کرده و در این مراسم حضور یابند.

این در حالی است که کاخ سفید کوشیده است بگوید مراسم امسال هم مانند سال‌های گذشته به‌صورت سنتی برگزار می‌شود اما دمکرات‌ها از ساندرا دیاز از کاستو ریکا که به‌صورت کارگر غیر قانونی و ثبت نشده در باشگاه گلف ترامپ بین سال‌های 2010 تا 2013 کار می‌کرده است، دعوت کرده‌اند تا به این سخنرانی بیاید.

این اقدام برای آن است که به رئیس‌جمهوری آمریکا که مدعی مبارزه با مهاجرت‌های غیرقانونی است یادآور شوند که او خود از مهاجران غیرقانونی استفاده کرده و حق و حقوق دولت را هم دراین‌باره نپرداخته است.

مسئله کشتار وحشتناک با سلاح در آمریکا که رشد قابل‌توجهی داشته و برخلاف خواست عمومی و فشارهای دمکرات‌ها، دولت متصل به مجتمع‌های نظامی صنعتی مانع از هر اقدامی شده هم موردتوجه قرار گرفته است به‌گونه‌ای که از یکی از زنده ماندگان تیراندازی در پارک لند که به مرگ تعداد زیادی از دانش‌آموزان یک دبیرستان منجر شد هم دعوت شده در این نشست مهم و سالانه رئیس‌جمهوری آمریکا و کنگره حضور یابد.

ازاین‌رو به نظر می‌رسد سخنرانی ترامپ در نشست سالانه با کنگره به آسانی مراسم سال پیش نیست و این بار او در معرض فشارها و انتقادهای فراوان دمکرات‌ها قرار دارد به‌ویژه آن‌که چهار یا پنج رقیب فعال ریاست جمهوری هم پای سخنان او نشسته‌اند.

گرچه رویکرد ترامپ  این است که از لحنی آرام و محترمانه استفاده کند اما به‌طورقطع او از دست‌یابی به وحدتی که سیاست‌هایش را حمایت کند، بی‌نصیب خواهد ماند.