بازگشت جنگ سرد

واشنگتن با متهم کردن روسیه به نقض پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد،‌‌ به‌زودی با آغاز فرآیند خروج از این پیمان، آن را به مدت شش ماه تعلیق می‌کند.

به نقل از خبرگزاری رویترز، یک مقام آمریکایی گفت که واشنگتن به‌زودی پایبندی خود به پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد را به مدت شش ماه به حالت تعلیق در می‌آورد.

این مقام آمریکایی بابیان این‌که واشنگتن روسیه را متهم به نقض این توافق کرده، تأکید کرد که آمریکا می‌تواند پس از تائید پایبندی مسکو به این پیمان به تعلیق پایبندی خود پایان دهد.

واشنگتن مدعی است که روسیه با ساخت موشک نوواتور 9M729 که ناتو آن را با عنوان SSC-8 می‌شناسد، این پیمان موشکی را نقض کرده است.

مسکو واشنگتن را به بهانه‌تراشی برای خروج از پیمان موشکی و تولید موشک‌های جدید متهم و درخواست کاخ سفید برای انهدام موشک نوواتور 9M729  را رد کرده است و عنوان می‌کند که : پرواز پهپادهای آمریکایی عامل شکستن پیمان منع کاربرد موشک‌های میان‌برد است.

پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد در سال 1987 میان آمریکا و شوروی به امضا رسید و دو طرف را از استقرار موشک‌های با برد کوتاه و متوسط در خاک اروپا منع کرد.

این پیمان بین ایالات‌متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی برای حذف موشک‌های میان‌بُرد و کوتاه‌بُرد است پیمانی است که در سال ۱۹۸۷ میلادی (1366 شمسی) بین ایالات‌متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و پس از فروپاشی شوروی با روسیه امضا شد. این پیمان در واشنگتن دی‌سی بین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا رونالد ریگان و دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی میخائیل گورباچف در ۸ دسامبر 1987 میلادی (هفدهم آذر ماه) سال 1366 شمسی امضا شد.

مجلس سنای ایالات‌متحده آمریکا این پیمان را در ۲۷ مه ۱۹۸۸ میلادی (شش خرداد ماه) سال 1367 شمسی تصویب کرد. این پیمان در یکم ژوئن 1988 میلادی (یازدهم خرداد ماه) سال 1367 شمسی اجرایی شد. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۸ (29 مهر ماه) اعلام کرد که به دلیل نقض مکرر این پیمان توسط روسیه ، آمریکا از پیمان مذکور خارج خواهد شد.

یکی از دلایل آمریکا برای این کار دسترسی روسیه به نسل تازه موشک‌های کوتاه‌برد و میان‌برد بود که توان حملات هسته‌ای تُند به کشورهای ناتو را به روسیه می‌داد. روسیه اما باوجود این‌که درباره نسل تازه موشک‌های خود اطلاعات اندکی را فاش کرده بود اما اصرار داشت که این موشک‌ها پیمان‌شکن نیستند. دلیل دیگر آمریکا برای خروج از پیمان، مقابله با گسترش حضور نظامی چین در شرق آسیا بود. زیرا چین، پیمانی مانند پیمان منع کاربرد موشک‌های میان‌برد را امضا نکرده و می‌توانست بدون محدودیت به ساخت و گسترش موشک‌های میان برد خود بپردازد.

پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد همه موشک‌های هسته‌ای و متعارف و سکوهای پرتاب آن‌ها را تا فاصله ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر کوتاه‌برد و ۱۰۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر میان‌برد از میان برد. این پیمان، موشک‌های دریایی را پوشش نمی‌داد و در مه ۱۹۹۱ میلادی (اردیبهشت ماه) سال 1370 شمسی، ۲,۶۹۲ موشک نابود شدند. به دنبال آن ده سال از سایت‌های هسته‌ای بازرسی می‌شد.

برخی کارشناسان براین باورند که از بین رفتن این پیمان باعث تضعیف توافق‌های کنترل تسلیحات در سراسر جهان شده و نظام بین‌المللی را که برای پیش‌گیری از اشاعه تسلیحات هسته‌ای به وجود آمده، از بین می‌برد.

آندرآ تامپسون، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی اوایل ماه ژانویه میلادی اعلام کرد (دی ماه) که روسیه تا دوم فوریه (سیزدهم بهمن ماه) فرصت دارد که اقداماتش را با این توافق تطابق دهد و در غیر این صورت، آمریکا پایبندی خود به الزامات این توافق را متوقف خواهد کرد.

هیئت روسی در مذاکرات ژنو میان مسکو و واشنگتن، آمریکا را به بدتر کردن اوضاع پیرامون این پیمان متهم کرد و سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نیز تأکید کرد که کشورش به شدت به این پیمان پایبند است.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با تامپسون در پکن اظهار کرد: در گفت‌وگو درباره این مسئله پیشرفتی حاصل نشد.

در همین حال برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که خروج آمریکا از این توافق همه‌چیز را خطرناک‌تر خواهد کرد.

به باور آنان، با خروج آمریکا از این پیمان، احتمال دارد واشنگتن سامانه موشکی‌ای را علیه روسیه در اروپا مستقر کند که احتمال برخورد مستقیم و حتی بروز حوادث ناگواری را ایجاد خواهد کرد. همچنین ممکن است روسیه از خروج آمریکا به‌عنوان بهانه‌ای برای استقرار سامانه موشکی استفاده کند که بروز رقابت تسلیحاتی و نگرانی کشورهای اروپایی را به دنبال خواهد داشت.، معاون وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با تامپسون در پکن اظهار کرد: در گفت‌وگو درباره این مسئله پیشرفتی حاصل نشد.

آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق میخائیل گورباچف در واکنش به تهدید ترامپ گفت که خروج آمریکا از این پیمان تهدید هولناک علیه صلح است.

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه نیز در مصاحبه‌ای بابیان این‌که مسابقه تسلیحاتی با آمریکا هیچ منافعی برای مسکو ندارد، هشدار داد که خروج واشنگتن از این پیمان پیامدهای شدیدی در پی خواهد داشت.