گام‌های مهم برای استقرار صلح در صنعا

فرشاد گلزاری

حدود یک هفته پیش اخباری از چرخش سیاست خارجی عربستان سعودی در مورد پرونده یمن منتشر شد که در نهایت نشان داد موضع سعودی‌ها در قبال این جنگ هشت ساله تغییر کرده است.

اعمال این تغییرات قبل از آنکه عملیاتی شود، از سوی خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی به اطلاع رشاد العلیمی، رئیس شورای ریاستی یمن که ریاض او را به جای عبدربه منصورهادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن معرفی کرده بود، رسید و در اینجا بود که مشخص شد اوضاع قرار است در یمن دستخوش تغییر شود.

همان هنگام مقامات انصارالله یمن که حالا به عنوان یک بازیگر و جریان سیاسی- نظامی در این کشور در حال فعالیت هستند، اعلام کردند که برای تایید نهایی صلح با عربستان فعلاً زود است و باید زمان بیشتری طی شود تا متوجه واقعیات موجود شویم.

این سخنان اگرچه از سوی برخی رسانه‌های عربی مدلی از محافظه‌کاری تحلیل شد، اما در نهایت انصارالله هم نسبت به آن  ابراز خوش‌بینی کردند. در این میان اما یکباره اتفاق بسیار مهم سفر هیأت‌های عربستان و عمان به صنعا رخ داد.

اواسط هفته گذشته خبرگزاری سبأ یمن اعلام کرد، اعضای هیأت سعودی و عمانی که در صنعا به سر می‌برند با مهدی المشاط، رئیس شورای عالی سیاسی یمن در دولت صنعا در کاخ ریاست‌جمهوری ملاقات کردند. این دیدار بدون شک برای طرفین لحظه‌ای‌ تاریخی است، اما انصارالله یمن و جریان سیاسی منتسب به آن را می‌توان برنده این میدان دانست.

اگرچه مهدی المشاط در این دیدار بر موضع ثابت انصارالله مبنی‌بر صلح عادلانه و عزتمندانه که مردم یمن خواهان آن هستند تاکید کرد و عمان را برای میانجیگری‌هایش در پرونده جنگ یمن ستود؛ اما واقعیت این است که سعودی‌ها زمانی بعد از هشت سال وارد صنعا شدند که دیگر مولفه‌ای برای حمله به یمن وجود نداشت.

عربستان و حتی مشاوران آن در خارج از سرزمین حجاز به این نتیجه رسیدند که باید برای خروج از این بحران تعجیل کنند؛ چراکه اقتصاد  بین‌الملل مناسب نیست و این پرونده در حال بلعیدن نقدینگی و بودجه ریاض است که می‌توانست خرج توسعه همه‌جانبه شود. البته ولیعهد عربستان همچنان در این زمینه موضع سکوت گرفته و سعی دارد خود را با آمریکایی‌ها سرگرم کند.

محمد بن‌سلمان این روزها در حال گفت‌وگو با واشنگتن درباره آشتی ریاض با تهران و سوریه و همچنین پایان دادن به جنگ یمن است که گفت‌وگوی تلفنی وی با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده دقیقاً همین موضوع را تایید می‌کند.

به هر ترتیب این روند حالا به جایی رسیده که صبح روز گذشته (جمعه) محمدعلی الحوثی، از رهبران جنبش انصارالله یمن در حساب توئیتری خود اعلام کرد که هیأت‌های عربستانی و عمانی مذاکرات برقراری صلح در یمن را مثبت اعلام کردند و در حال تنظیم تاریخ دور جدید مذاکرات هستند.

ساعاتی بعد اما اتفاقی رخ داد که به زعم اهالی روابط بین‌الملل باید آن را یک گام مهم در تنش‌زدایی با محوریت جنگ یمن دانست. عصر روز گذشته (جمعه) عدنان حزام، سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی گفت که عملیات آزادی تعدادی از اسرا بر اساس توافقی که در ماه مارس گذشته در سوئیس انجام شد، آغاز و 250 اسیر انصارالله و حدود 70 اسیر دولت وابسته به عربستان در عدن مبادله شدند.

در این میان خبرگزاری العربیه اعلام کرد که دیروز (جمعه) محسن الداعری، وزیر دفاع دولت مستعفی یمن برای استقبال از اسیران آزاد شده از صنعا، وارد فرودگاه عدن در جنوب یمن شد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که در رأس بازداشت‌شدگان، محمود الصبیحی، وزیر پیشین دفاع یمن هم حضور داشته و تبادل شده است. این اقدام اگرچه  بسیار دیرهنگام انجام شد؛ نشان از آن دارد که سعودی‌ها به استقرار صلح در یمن فکر می‌کنند و می‌خواهند روندهای جدید را بر اساس نقشه راه خود که در قلب آن توسعه اقتصادی تا سال 2030 است، پیش ببرند.