وقتی ترامپ منزوی می‌شود

سیدمحمد میرزامحمدزاده

انگار ترامپ دوست دارد که اینگونه باشد، دوست دارد همیشه منزوی بماند. حرف‌های عجیب بزند و مورد توجه عام و خاص باشد. این‌بار هم از این ماجرا مستثنی نشد و باز به خود نمایی پرداخت. در حالی که امانوئل ماکرون از روی خیر‌خواهی 60 رهبر جهان را گردهم آورده بود که از آنها خواهش کند تا با یکدیگر دوست باشند و به همکاری‌های جهانی بیشتر از ملت‌پرستی خود بها دهند، باز هم دونالد ساز مخالف خود را کوک کرد و نقش مخالف را برای خود برگزید. او حتی نگذاشت که پایش به پاریس برسد؛ قبل از سفر رشته‌ توئیت‌های زهرآلودش را روانه پاریس کرد و ماکرون را به دلیل پیشنهاد ایجاد ارتش اتحادیه اروپا مذمت کرد؛ بعد وقتی پایش به پاریس باز شد، به جای آنکه همچون همه با اتوبوس به محل مراسم برود، از کاروان شخصی جداگانه استفاده کرد و حتی ملانی ترامپ نیز برای خودش دار و دسته جدا راه انداخت. در حین سخنرانی ماکرون، به صورت او زل زد و حالتی از خود نشان نداد. بعد خیلی سریع مراسم را ترک کرد و حتی به مراسم یادمان سربازان آمریکایی هم نرفت و بهانه هوای بد را گرفت. حالا هافینگتون پست با برشمردن همه این کارهای عجیب و غریب ترامپ می‌گوید که چقدر او تنها مانده است. حالا که همه رهبران می‌ایستند و علیه ملت‌پرستی و فاشیسم شعار می‌دهند، باز ترامپ حرف خود را می‌زند و راه خود را می‌رود. باید نشست و دید که عاقبت این یکه‌تازی چیست و در نهایت چه کسی پیروز می‌شود. رهبران جهان موفق به ایجاد همکاری‌های بین‌المللی می‌شوند یا ترامپ کل دنیا را از هم می‌پاشاند. در گزارش هافینگتون پست می‌خوانیم:

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هشدار داد که «شیطان‌باستان» که منجر به جنگ جهانی اول و کشتار میلیون‌ها نفر شد، دوباره برخاسته است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، معتقد به مشی اول آمریکا، سیاستی که به انزوای‌گرایی و ملی‌گرایی تأکید دارد، آمریکا را به شدت از سوی جهان ترد کرده است.

در مراسم یادبود یک‌صدمین سال‌گرد پایان جنگ جهانی اول، رئیس‌جمهوری که با افتخار خود را ملی‌گرا خطاب می‌کند، جدا از دیگران مانده بود، البته این اتفاق در قاره‌ای افتاد که پوپولیسم ترامپ در آن رو به فزونی است.

او سفر خود به پاریس را در حالی آغاز کرد که در توئیتی رئیس‌جمهور فرانسه را به دلیل پیشنهاد تشکیل نیروی دفاعی اتحادیه اروپا مورد نکوهش قرار داده بود؛ تنها به پاریس وارد شد و بیشتر سفر خود را دور از چشم دیگران در انزوا در محل سکونت سفیر آمریکا در مرکز پاریس گذراند. روز یکشنبه (بیستم آبان‌ماه) وی در سکوت به سخنرانی‌هایی در مورد مخاطراتی که انزوای ملت‌پرستی در پی دارد، گوش فرا داد و در حالی که مراسم افتتاحیه اجلاس سران صلح پاریس در حال برگزاری بود، راه خانه را پیش گرفت. وقتی روز دوشنبه (21 آبان ماه) به کاخ سفید رفت، توئیت کرد که «اتفاقات بسیاری انجام شد»؛ اما دوباره زبان به انتقاد از متحدان آمریکا گشود. وی گفت که ایالات متحده، میلیاردها دلار برای حفاظت از دیگر کشورها می‌پردازد و در ازای آن چیزی جز کاهش مبادلات و ضرر و زیان عایدش نمی‌شود. او افزود: وقت آن رسیده که این کشورهای خیلی پولدار، بابت حفاظت ارتش بزرگ آمریکا از کشورشان هزینه بپردازند، یا آنکه خودشان اقدام به حفاظت کنند.

سفر فرانسه دونالد ترامپ این موضوع را به صراحت مشخص کرد که پس از دو سال ریاست‌جمهوری او، سیاست خارجی چند ده ساله آمریکا به شکل دراماتیکی متحول شده است و متحدان را از دورش پراکنده کرده است. از جمله امانوئل ماکرون که روز یکشنبه (21 آبان‌ماه) هشدار داد که شیطان باستان که منجر به جنگ جهانی اول و کشتار میلیون‌ها نفر شد، یکبار دیگر بیدار شده است.

ماکرون که در سخنرانی خود خواستار شکل‌گیری دوباره سازمان‌های چند ملیتی و همکاری‌های چند‌جانبه‌‌ای شد که در چند وقت گذشته از سوی ترامپ تارومار شده بودند، در بخش اصلی رویداد آخر هفته، نمایشی هنرمندانه از محکومیت ترامپیزم رایج شده در چند سال اخیر به نمایش گذاشت. او گفت:‌ رهبران ده‌ها کشور جهان در آرامگاه سرباز گمنام زیر طاق پیروزی پاریس گرد‌هم آمده‌اند تا یک‌صدمین سالگرد سکوت تفنگ‌ها را پس از جنگی که به کشتار میلیون‌ها نفر منجر شد را گرامی بدارند. 

ماکرون در سخنرانی خود به گسترش موج پوپولیسم در ایالات متحده آمریکا و اروپا اشاره کرد و به رهبران جهان هشدار داد که با پشت کردن به این موضوع، صرفا به فکر خود و کشورشان نباشند.

او افزود: وطن‌پرستی، در نقطه مقابل ملت‌پرستی قرار دارد: ملت‌پرستی خیانت به وطن‌پرستی است. وقتی ملت‌ها، منافع خود را موضوع تصمیماتشان قرار می‌دهند، پس چه کسی به دیگران اهمیت می‌دهد؟ آنها با این‌کار، ارزشمندترین چیزی را که یک ملت می‌تواند داشته باشد پاک می‌کنند: ارزش‌های اخلاقی آنها.

پس از آنکه ترامپ این مراسم را ترک کرد، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، که اخیرا اعلام کرده بود که به دنبال انتخاب مجدد برای سمتش نیست، در یک سخنرانی پرشور در کنفرانس صلح، از جهانیان برای همکاری‌های بیشتر تقاضا کرد و گفت: جنگ جهانی اول بر همگان مشخص کرد که عدم همکاری در سیاست‌ها و دیپلماسی، چه نتایج فاجعه‌باری می‌تواند داشته باشد.

ترامپ که همواره ناصبوری خود را در مورد توافقات چند ملیتی گسترده ابراز کرده است، در کل سخنرانی ماکرون، با نگاهی بی‌حالت گوش فرا داده بود. ماکرون خود را نماد اروپایی مقابله با احساسات ملت‌پرستی رو به افزایش که دامن مجارستان و لهستان را گرفته است، می‌داند.

ترامپ به همراه دیگر رهبران حاضر در این مراسم، در ضیافت شام خوش‌آمدگویی از سوی ماکرون در موزه اورسی پاریس در روز شنبه (بیستم آبان ماه) و همچنین مراسم نهار روز یکشنبه حضور یافت.

ترامپ همچنین روز شنبه در حضور خبرنگاران صحبت کوتاهی با ماکرون در مورد اشتراک وظایف داشت. اما آنطور که افراد حاضر در مراسم ترامپ را توصیف کردند، وی در تمام مذاکرات دو طرفه در این مراسم، خلاصه صحبت می‌کرد، یکی از افراد حاضر که نخواست نامش فاش شود، ترامپ را ترشرو توصیف کرد.

در واقع تصویر ترامپ در جریان این مراسم نمی‌توانست از این خسته‌تر باشد.

ترامپ یکی از عکس‌های قوی آخر هفته را از دست داد: تصویر ردیفی از رهبران جهان که شانه به شانه در فضای محزون، باران‌زده با صدای ناقوس‌ها که درست در لحظه سالگرد پایان جنگ جهانی یعنی 11 صبح روز یازدهم از یازدهمین ماه سال 1918، به صدا در آمدند، قدم می‌زدند.

رئیس‌جمهور آمریکا و ملانی ترامپ، بانوی اول این کشور، جداگانه به مراسم آمدند و آنطور که سارا هاکابی ساندرز،‌ سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد: تشریفات امنیتی اینطور اقتضا می‌کرد و این در حالی بود که دیگر مقامات با همراهانشان با اتوبوس به کاخ الیزه آمدند.

وقتی کاروان ترامپ و همراهانش را در خیابان شانزلیزه اسکورت می‌کرد یک زن بدون لباس به دل نیروهای امنیتی نفوذ کرد و خودش را به کاروان رساند و در وسط خیابان فریاد زد: صلح‌آور قلابی. او شعارهایی شامل «قلابی» و «صلح» روی بدنش داشت.

در نهایت پلیس این زن را متوقف کرد و کاروان به راهش ادامه داد. گروه فمینیستی موسوم به فمن مسئولیت این اقدام را بر عهده گرفت.

ولادیمیر پوتین هم که تنهایی در این سفر حاضر شده بود، دست ترامپ را در لحظه دیدار فشرد و با علامت شصت با او خوش و بش کرد و بازوی ترامپ را نوازش کرد؛ ترامپ هم با یک خنده‌ای پهن جواب او را داد.

جان بولتون، مشاور امنیتی ترامپ پیش‌تر اعلام کرده بود که این دو در پاریس دیدار دارند اما آنها از این کار سر باز زدند و دیدار خود را به اجلاس سران رهبران جهان در بوینس آیرس موکول کردند. یکی از مقامات کرملین عنوان کرده است که آن‌ها تصمیم به این دیدار در پاریس داشتند، اما با درخواست مقامات فرانسه این دیدار لغو شد.

ترامپ که شعار «اول آمریکا» را سرلوحه سیاست‌های خود قرار داده است، داد همه متحدان اروپایی را با اقدامات خود در آورده است. او تعرفه‌های سنگینی را علیه کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا وضع کرده است و از توافق اقلیم پاریس خارج شد. همچنین توافق هسته‌ای با ایران را رها کرد و عنوان کرده است که اگر کشورهای عضو ناتو پرداخت‌های خود به این پیمان را بهبود نبخشند، دست به ترک این معاهده نیز می‌زند. اشتیاق ترامپ برای همسو‌شدن با رهبر روسیه، همزمان با اتهام دخالت این کشور در انتخابات سال 2016 آمریکا و دیگر حرکات خصمانه مسکو در سال‌های اخیر، نگرانی افرادی را که روسیه را به عنوان یک تهدید فزاینده می‌شناسند، بر انگیخته است.

ترامپ نیز دائما خود را به عنوان یک ملت‌پرست معرفی می‌کند که برخی با اشاره به بار منفی این اصطلاح از وی انتقاد می‌کنند. ترامپ در کنفرانسی که هفته گذشته برگزار شد از اصطلاح خود دفاع کرد و گفت: «می‌دانید معنای این حرف چیست؟ یعنی من کشورم را دوست دارم» بعد در ادامه گفت: «ما ملت‌پرست داریم، ما جهان‌پرست داریم. من هم دنیا را دوست دارم و ناراحت نمی‌شوم اگر به دنیا کمک کنم، اما اول باید کشور خودمان را قوی کنیم. ما خیلی مشکل داریم.»

اما ترامپ همین حرف‌ها را هم قبول نداشت، وقتی که در حال ادای احترام به سربازان کشته شده در جنگ جهانی اول بود. جنگی که منجر به ظهور آمریکا به عنوان یک قدرت جهانی شد. او در مراسمی که برای بزرگ‌داشت 1500 سرباز آمریکایی کشته شده در جنگ جهانی اول در آرامگاهی در پاریس برگزار شده بود گفت: ما در این آرامگاه مقدس جمع شده‌ایم تا به سربازان شجاع آمریکایی ادای احترام کنیم. کسانی که آخرین نفس‌های خود را در آن جنگ بزرگ خاک کردند.

او پس از آنکه با چتر سیاه خود چند لحظه‌ای را در آرامگاه به قدم‌زدن پرداخت این سخنان را ایراد کرد و گفت: این وظیفه ما است تا تمدنی را که آنها از آن دفاع کردند حفاظت کنیم و مراقب صلحی باشیم که آنها زندگی خود را برای امنیت آن یک قرن پیش فدا کردند.

سخنرانی روز کهنه سربازان یک روز پس از آن انجام شد که به دلیل عدم حضور ترامپ در روز یک‌شنبه (بیستم آبان ماه) در مراسم یابود سربازان آمریکایی در یک آرامگاه دیگر در 100 کیلومتری پاریس به دلیل باران، مورد انتقاد قرار گرفت و بعدا اعلام شد که هلیکوپتری که قرار بود او را به آرامگاه ببرد به دلیل باران زمین‌گیر شد. به جای او جان کلی، رئیس ستاد کاخ سفید و جمعی از مقامات دولت در این مراسم حضور پیدا کردند و او بدون هیچ برنامه جایگزینی در محل اقامت سفیر آمریکا در پاریس باقی ماند.

ترامپ این سخنرانی را زمانی ایراد کرد که دیگر رهبران جهان در اجلاس جهانی سران صلح پاریس با هدف احیای همکاری‌های دولت‌ها و همراهی بین‌المللی به منظور مواجهه با چالش‌های جهانی گرد‌هم آمده بودند. بعد از این سخنرانی بود که او به واشنگتن بازگشت.

فرانسه مرکز جنگ جهانی اول، محل بزرگ‌‌ترین منازعه جهانی بود. نقش این کشور برای برگزاری این یادبود بین‌المللی برای اینکه به جهان یادآوری کند که نباید دوباره وارد چنین درگیری شود، بسیار برجسته است، چرا که جنگ‌های جهانی فاجعه‌ای بسیار گسترده را برای جهانیان به بار آوردند.