فرشاد گلزاری

هرچه جلوتر می‌رویم و روزها و هفته‌های بیشتری از آغاز به کار دولت جو بایدن در واشنگتن سپری می‌شود، خبرهای منفی بیشتری از اقصی نقاط جهان به گوش می‌رسد. یک روز خبر دور جدید تنش با چین را می‌شنویم و روز دیگر خروج سراسیمه از افغانستان را شاهد هستیم و روز بعد هم بحث تشدید درگیری روسیه و آمریکا بر سر تشکیل ارتش فضایی به تیتر اول رسانه‌های دنیا تبدیل می‌شود. گویی دولت بایدن برخلاف آنچه انتظار میرفت قصد ندارد که اوضاع فعلی در نظام بین‌الملل و همچینین بحران‌های ریز و درشت را مدیریت کند یا حداقل آنرا به حد توازن برساند.

حالا هم چند روزی است که خبری در رسانه‌ها منتشر شده که اگرچه چندان تازه نیست، اما ابعاد جدیدش به نوعی نشان می‌دهد که حالا شبه‌جزیره کره به کانون رویارویی و زورآزمایی سیاسی -  نظامی تبدیل شده است. همه می‌دانند که یکی از عنصرهای مخرب در نظر غربی‌ها آنهم در شرق آسیا دولت فعلی کره جنوبی است که حالا رهبری آنرا کیم جونگ اون بر عهده دارند. دولت کمونیستی که باورهای خاص خود را دارد و در ایام پاندمی کرونا، حتی یک خبر در مورد ابتلای یک نفر از شهروندانش به این ویروس خانمان‌سوز مخابره نکرد. کشوری که بر اساس مستندات و مشاهدات عده‌ای که توانسته‌اند از آنجا فرار کنند، از یک سیاست یکدست پیروی می‌کند که البته این راهبرد دهه‌ها است که بر پیکره اجتماعی، اقتصادی و حتی خصوصی‌ترین اعمال و رفتار مردمانش تحمیل شده است.

مواضع مسکو به خوبی نشان می‌دهد روس‌ها که دهه‌ها در کنار پیونگ‌یانگ ایستاده بودند و از آن برای استقامتش علیه غرب حمایت می‌کردند، حالا نگران اوضاع در جغرافیایی هستند که از نظر آمریکا بزرگترین چالش یعنی «چین» در آنجا قرار دارد و باید در نهایت برای خنثی‌سازی پکن وارد این محدوده شوند

اما این پایان ماجرا نیست، بلکه پیونگ‌یانگ حالا وارد فاز جدیدی از عملکرد خود شده است که نشان می‌دهد اوضاع دیگر قرار نیست همانند دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ سپری شود و بر همین اساس همان‌ طور که بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند، کیم جونگ اون به هیچ عنوان بنا ندارد خللی در برنامه‌های هسته‌ای و موشکی خود ایجاد کند و حتی پاندمی کرونا نیز مانع از توقف این برنامه‌ها نشده است. بر این اساس چنین به نظر می‌رسد که به ‌تدریج فاز جدید از تحرکات نظامی در شبه‌ جزیره کره آغاز شده است.

روز دوشنبه خبرگزاری رسمی کره‌شمالی اعلام کرد که این کشور طی روزهای شنبه و یکشنبه گذشته دست به آزمایش‌ موشک‌های جدید کروز دوربرد خود زده است. بر اساس گزارش این خبرگزاری، این موشک‌ها پس از شلیک تنها طی هفت ثانیه مسافتی برابر ۹۳۰ مایل را طی کرده و به اهداف تعیین‌شده اصابت کرده‌اند و پس از آن در آب‌های سرزمینی کره‌شمالی سقوط کردند.

به نوشته روزنامه رودونگ (رسانه رسمی حزب کارگران کره‌ شمالی) این موشک جدید یک سلاح استراتژیک محسوب می‌شود که در طول دو سال اخیر ساخته شده و بخش کلیدی از یک برنامه پنج ساله برای پیشرفت علم دفاعی و تسلیحاتی به شمار می‌آید. منابع خبری سئول هم اعلام کرده‌اند که این جدیدترین آزمایش موشکی کره‌شمالی و سومین آزمایش بزرگ موشکی این کشور در سال جاری میلادی است. علاوه بر آن در ۲۱ مارس ۲۰۲۱ نیز پیونگ‌یانگ دو موشک کروز را در ساحل غربی این کشور و در پی آزمایش دو موشک بالستیک کوتاه برد به دریای شرقی (درست چهار روز قبل‌تر از آن) شلیک کرد، اما داستان در اینجا تمام نمی‌شود.

بر اساس داده‌های منتشر شده از سئول، پرتاب موشک زیرسطحی کره‌جنوبی‌ در محل آزمایش آژانس ملی کره جنوبی برای تحقیق و توسعه دفاعی انجام شده و ارتش ‌این کشور در مورد عملیاتی کردن این موشک‌ها تصمیم‌گیری خواهد کرد

پاسخ سئول به موشک‌بازی اون

واکنش‌ها به آزمایش موشکی روز شنبه و یکشنبه البته سریع و قابل‌ انتظار بود. ارتش آمریکا اعلام کرد، آزمایش و پرتاب یک موشک کروز دور برد از سوی کره شمالی نشان‌ دهنده تهدید این کشور برای منطقه و جهان است و در کنار آن فرانسوی‌ها هم پیونگ‌یانگ را تهدید کردند اما اصل ماجرا این است که سحرگاه روز گذشته (چهارشنبه) هم دوباره و در کمال ناباوری، کره شمالی دست به دو آزمایش موشکی زد.

 بر اساس گزارش خبرگزاری یونهاپ، رئیس ستاد مشترک ارتش کره جنوبی اعلام کرد که این دو موشک با نوع نامشخص از مناطق مرکزی کره شمالی شلیک شد و مقام‌های اطلاعاتی کره جنوبی و آمریکا در حال بررسی جزئیات برای اطلاعات بیشتر هستند. کمی بعد اعلام شد که این موشک‌های شلیک شده از نوع بالستیک هستند و به سمت دریای شرقی شلیک شده‌اند که با احتساب آزمایش‌های اول هفته جاری باید آنرا دومین مورد از آزمایش‌ها در سال جاری میلادی بدانیم.

موضوع از جایی جنجالی‌تر شد که کره جنوبی هم ساعاتی پس از اقدام کره شمالی، با موفقیت یک موشک بالستیک قابل پرتاب از زیردریایی (SLBM) را در حضور مون جائه این، رئیس جمهور این کشور آزمایش کرد. بر اساس داده‌های منتشر شده از سئول، این آزمایش‌ در محل آزمایش آژانس ملی کره جنوبی برای تحقیق و توسعه دفاعی انجام شده و ارتش کره‌جنوبی نتایج آزمایش را ارزیابی کرده و در مورد عملیاتی کردن این موشک‌ها تصمیم‌گیری خواهد کرد. مقامات کره‌جنوبی اعلام کرده‌اند این موشک که از زیردریایی دوسان‌چانگو پرتاب شده، دقیقاً به اهداف کوتاه بُرد خود برخورد کرد و بر این اساس کره جنوبی هفتمین کشوری در جهان خواهد بود که موفق به ساخت موشک قابل پرتاب از زیردریایی شده است.

این اقدام کره‌جنوبی بدون تردید نه تنها ترس و واهمه همسایه شمالی خود را در بر خواهد داشت، بلکه بدون شک چینی‌ها هم از این اقدام ناخشنود خواهند شد؛ چراکه سئول و ژاپن متحدین استراتژیک واشنگتن در شبه‌جزیره کره به حساب می‌آیند و این آزمایش نشان داد که اگر قرار باشد جنگ دریایی میان آمریکا و چین در دریای چینو جنوبی رخ دهد، بدون تردید کره‌جنوبی می‌تواند ازوی مناسبی برای آمریکا علیه پکن در این نزاع احتمالی به حساب بیاید.

از سوی دیگر روسها هم نگران تنش در شبه جزیره کره شده‌اند. بعدازظهر دیروز (چهارشنبه) دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد که روسیه از دو کره می‌خواهد تا از اقداماتی که منجر به افزایش تنش‌های منطقه‌ای می‌شود، اجتناب کنند. او همچنین اعلام کرد که ارتش روسیه به دقت در حال نظارت بر اوضاع ناشی از پرتاب‌های موشکی کره شمالی و کره جنوبی است.

این مواضع مسکو به خوبی نشان می‌دهد روسها که دهه‌ها در کنار پیونگ‌یانگ ایستاده بودند و از آن برای استقامتش علیه غرب حمایت می‌کردند، حالا نگران اوضاع در جغرافیایی هستند که از نظر آمریکا بزرگترین چالش یعنی «چین» در آنجا قرار دارد و باید در نهایت برای خنثی‌سازی پکن وارد این محدوده شوند. حال باید دید موشک‌بازیِ دو همسایه تا چه حد ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد و برنامه بعدی سه‌ضلعی پکن، واشنگتن و مسکو برای این بحران چه خواهد بود.