فرشاد گلزاری

 دوشنبه شب بود که منابع خبری اقلیم کردستان عراق اعلام کردند چند راکت در ساعت 22 به نزدیک فرودگاه بین‌المللی اربیل در منطقه خودمختار کردستان عراق شلیک شده و یک کشته و چند زخمی بر جای گذاشته است. چندی بعد خبرگزارش کُردپرس به نقل از منابع پیشمرگه‌های حزب دموکرات کردستان عراق اعلام کرد که هدف از حمله مذکور، پایگاه نظامی آمریکا در نزدیکی فرودگاه بوده است. در پی این حمله، فعالیت فرودگاه اربیل متوقف شده و پروازها به حالت تعلیق درآمدند. به گفته مقامات کُردی، یکی از راکت‌ها به یکی از مراکز اقامتی اصابت کرد و چند نفر زخمی شدند.

سخنگوی ائتلاف بین‌المللی ضد داعش در عراق تایید کرده است که یک نیروی قراردادی این ائتلاف بر اثر حملاتی که غیرمستقیم عنوان شده در پایگاه نظامی اربیل کشته و یک نیروی آمریکایی هم مجروح شده است. سرهنگ وین ماروتو، از سخنگویان ائتلاف ضد داعش در عراق و سوریه هم در توییتر نوشت که در جریان این حمله راکتی، ۵ نیروی دیگر ائتلاف هم مجروح شده‌اند. کمی بعد شبکه خبری سی‌ان‌ان اعلام کرد چهار زخمی دیگر هم از شهروندان آمریکایی بوده‌اند. خبرگزاری «روداوو» هم به نقل از منابع محلی اعلام کردند همزمان با اصابت این راکت‌ها به اطراف فرودگاه اربیل، صدای آژیر قرمز کنسولگری آمریکا در اربیل بلند شده و هلیکوپترهای آمریکایی بر فراز منطقه به پرواز درآمدند.

نکته جالب اینجاست که این حملات صرفاً علیه آمریکا طراحی نشده بود، بلکه چین هم در این راستا متضرر شده است. به استناد گزارش‌های منتشر شده، کمی بعد حملات راکتی به چند منطقه دیپلماتیک از جمله کنسولگری‌های آمریکا و چین در اربیل هم گزارش شده و مناطقی در اطراف فرودگاه این شهر که مرکز اقلیم کردستان عراق به شمار می‌آید هم هدف قرار گرفته است.

آن طور که برخی رسانه‌ها گزارش کرده‌اند یکی از ۸ راکت شلیک شده، به دیوار کنسولگری چین برخورد کرده که حساب کاربری این کنسولگری در توئیتر این موضوع را بدون برآورد میزان خسارات مالی یا جانی آن اعلام و تایید کرده است. بر اساس اعلام منابع امنیتی و نظامی اربیل، این مرگبارترین حمله به نیروهای ائتلاف آمریکایی ظرف یک سال اخیر در عراق بوده است که بدون واکنش نماند. کمی بعد هم سیل اظهارنظرهای داخلی و خارجی روانه خروجی رسانه‌ها شد.

حملات راکتی به چند منطقه دیپلماتیک از جمله کنسولگری‌های آمریکا و چین در اربیل هم گزارش شده و مناطقی در اطراف فرودگاه این شهر که مرکز اقلیم کردستان عراق به شمار می‌آید هم هدف قرار گرفته است

 از برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق گرفته تا مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر و رئیس پارلمان این کشور و سایر مقامات دینی، سیاسی و نظامی عراق این حملات را محکوم کردند. وزارت خارجه ترکیه، مصر، ایران و بسیاری دیگر از کشورهای منطقه و حتی اروپایی‌ها هم این حملات را محکوم کردند. جنین هنیس پلاسخارت، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در عراق هم خواستار پیگیری منشأ این حملات و دلایل آن شد، اما مهمترین واکنش‌ها مربوط به مقامات اقلیم کردستان عراق بود. مسرور بارزانی، نخست‌وزیر دولت اقلیم کردستان در توییت‌هایی نوشت که من به سرویس‌های امنیتی دستور داده‌ام که تحقیقات جامع را آغاز کنند و با نخست‌وزیر عراق برای همکاری مشترک رایزنی کردیم. نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق هم از شورای امنیت و سازمان ملل خواست که این تهدیدات را جدی بگیرند و برای پایان دادن به اقدامات علیه اقلیم کردستان با کمک به دولت عراق در اجرای قانون اساسی و به ویژه ماده ۱۴۰ آن تلاش کنند.

این واکنش‌ها تا حد زیادی مهم به نظر می‌رسد اما مهمتر از آنها مثل همیشه سخنان و اظهارنظرهای آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا بود. او در بیانیه‌ای اعلام کرد که ما از حمله راکتی به اقلیم کردستان عراق خشمگین شده‌ایم و با مقامات اقلیم کردستان عراق برای انجام انواع تحقیقات روی این پرونده هماهنگی‌های لازم را به عمل آورده‌ایم.

علیرغم آنکه گروه «سرایا اولیاء الدم» مسئولیت این حمله را برعهده گرفته و حتی خودروی پرتاب راکت‌ها توسط واحد ضد تروریسم اقلیم کردستان هم کشف شده؛ در پشت‌پرده اوضاع در حال رقم خوردن علیه تهران است

انگشت‌ اتهام رو به تهران!

اینکه وزیر خارجه کهنه‌کارِ «جو بایدن» در همان ابتدای کار سخن از انجام تحقیقات بین‌المللی در مورد حمله راکتی به فرودگاه اربیل به میان می‌آورد چندین مساله را بازگو می‌کند. نخست‌ اینکه ایالات متحده به دنبال آن است تا بتواند از این پرونده مجدداً برای اعمال فشار بر ایران استفاده کند که به خوبی مشخص است بخشی از این اعمال فشارها، مرهون تلاش‌های اسرائیل در منطقه است. دوم آنکه بسیاری از جریان‌های داخلی عراق که به صورت مستقیم با کشورهای عربی و حتی تل‌آویو در ارتباط هستند، معتقدند که این اقدامات و تشدید آن در کشورهای منطقه به خوبی می‌تواند باعث تحریک ایالات متحده علیه تهران شود. شاید خیلی‌ها معتقد باشند که اسرائیل هیچ جایی در عراق ندارد اما همین طیف فراموش کرده‌اند که در همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق که در 25 سپتامبر 2017 (سوم مهر 1396) برگزار شد، پرچم‌های اسرائیل به راحتی در سراسر کردستان عراق قابل رویت بود.

نکته مهمتر آنکه سازمان مقابله با تروریسم اقلیم کردستان عراق از کشف خودرویی که به عنوان سکوی حمله راکتی دوشنبه شب در اربیل مورد استفاده قرار گرفته بود، خبر داده که همین موضوع ما را به یاد حملات کور و بدون هدف در کابل می‌اندازد؛ چراکه در هر دو جغرافیا از یک روش برای انجام حملات استفاده شده که این مساله هم بسیار مشکوک و رمزآلود جلوه می‌کند.

بر همین اساس است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند علیرغم آنکه گروه «سرایا اولیاء الدم» مسئولیت این حمله را برعهده گرفته؛ در پشت‌پرده اوضاع در حال رقم خوردن علیه تهران است. به فاصله 16 ساعت از حملات راکتی به فرودگاه اربیل، منابع عراقی گزارش دادند که از محوطه نظامی سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد صدای آژیر خطر به گوش می‌رسد. کمی بعد هم سومریه نیوز گزارش داد، هدف از به صدا درآمدن آژیر خطر برای اهداف آموزشی بوده و هیچ حمله‌ یا عملیات موشکی رخ نداده است.

درست یا غلط بودن این حملات دردی را از مردم عراق دوا نمی‌کند و درعین‌حال شاهد هستیم که باز هم سناریوی مشکوک و البته به شدت خطرناک علیه ایران مهندسی شده است. همه می‌دانند که اقلیم کردستان عراق طی روزهای گذشته از سوی ترکیه بارها مورد حملات هوایی و زمینی قرار گرفته که دلیل آنکارا هم طبق معمول مقابله با پ.ک.ک عنوان  شده است.

از سوی دیگر بحران اقتصادی و عدم تصویب بودجه ۲۰۲۱ که دلیلش اختلاف اقلیم کردستان با بغداد بر سر سهم آنها است، موجب شده که اوضاع در این جغرافیا با مشکلات عدیده‌ای روبرو شود. با این تفاسیر به نظر می‌رسد این بار قُلابِ سناریونویسانِ امنیتیِ منطقه، به کردستان عراق افتاده بود و به احتمال زیاد در روزهای آینده در عراق و سوریه باز هم شاهد پروژه‌های جدید ضدامنیتی خواهیم بود.