از هک شدن مودی تا آرایش هجومی پکن

فرشاد گلزاری

 روز گذشته (سه‌شنبه) مقام‌های چین اعلام کردند که نیروهای هند از مرز دو کشور عبور کرده و اقدام به شلیک تیر اخطار به سوی گشت این کشور کردند؛ اقدامی که از سوی چینی‌ها تحریک جدی نظامی و نقض توافق‌های بین دو کشور قلمداد شد. فرماندهی نظامی غرب چین در این رابطه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که ورود نیروهای هند در ساحل جنوبی دریاچه پانگونگ در شهر شنپائوشان چین رخ داد.

این در حالیست که در منطقه «شونشول» واقع در خاک هند، فرماندهان نظامی محلی دو کشور چندین دور مذاکره برای کاهش تنش و بن بست انجام داده‌اند؛ اما این تنش‌ها به حدی بالا گرفته که سخنگوی فرماندهی چین در منطقه گفته است پس از شلیک‌های اخطار، نیروهای چینی اقدامات لازم را برای ایجاد ثبات و کنترل اوضاع انجام دادند و دولت چین از نیروهای هندی خواست تا منطقه را تخلیه کرده و درباره شلیک‌های اخطار تحقیقات انجام دهند. این اظهارنظرها که ما صرفاً به آنها به عنوان یک خبر نگاه می‌کنیم به نوعی نشان می‌دهد که در دامنة هیمالیا اوضاع آنگونه که رسانه‌های دو طرف می‌گویند، آرام نیست. واقعیت این است که چین و هند در شدیدترین بن‌بست در منطقه لداخ از ماه می سال جاری میلادی قرار گرفته‌اند و وزرای دفاع دو کشور جمعه گذشته در مسکو مذاکرات مستقیمی برگزار کردند.

تقابل دهلی و پکن، صرفاً یک مساله منطقه‌ای نیست، بلکه بخشی از یک پازل بسیار مهم و استراتژیک است که در یک سر آن ایالات متحده و شرکایش حاضر هستند و در سوی دیگر آن قدرت شرقیِ این روزها یعنی «چین» ایستاده است

اگرچه در گزارش‌های جدید که در مورد تنش چند روز پیش میان دو طرف مخابره شده تلفات و خساراتی به وجود نیامده است؛ اما بحث اینجاست که تنش بین دو کشور در پی درگیری ۱۵ ژوئن سال جاری میلادی بیشتر شد که شدیدترین درگیری در سال‌های اخیر به شمار می‌آید؛ چراکه به گفته مقام‌های هندی، نیروهای چینی در دره گالوان با نیروهای هندی درگیر شده و در نهایت ۲۰ سرباز هندی کشته شده‌اند! این آمار تاکنون در درگیری میان نیروهای دو طرف سابقه نداشته و به همین جهت است که می‌گوییم تنش میان دو طرف وارد فاز جدیدی شده است. اظهارات روز گذشتة وزارت دفاع هند هم می تواند دلیلی بر این ادعا باشد. وزارت دفاع هند، چین را به ادامه تنش‌ها در منطقه لداخ متهم و تاکید کرده که ارتش هند به اقدامات خشن و نظامی متوسل نمی‌شود؛ بار دیگر نیز به تعهد به حفاظت از حق حاکمیت ملی این کشور تاکید کرد. اینکه چرا هندی‌ها سعی می‌کنند در مقابل چین (برخلاف پرونده مقابله با پاکستان) دست به سلاح نشوند، موضوعی است که بخشی از آن به توازن نظامی و دست برتر در این حوزه مربوط است. در این رابطه بهتر است به گزارش چند روز پیشِ «گلوبال تایمز» رجوع کنیم.

این روزنامه پس از درگیری‌های جدید بین هند و چین در منطقه مورد مناقشه لداخ نوشت، اگر هند بخواهد وارد یک رقابت نظامی شود، پکن قادر است تا بیش از گذشته به دهلی خسارات شدید نظامی وارد کند. این روزنامه در بخشی از تحلیل خود نوشته است که هند با یک چینِ قدرتمند روبروست و دهلی‌نو نباید توهم جلب حمایت از سوی واشنگتن را درباره این موضوع داشته باشد؛ اما اگر به دنبال رقابت است، چین ابزار و قابلیت بیشتری نسبت به هند دارد. در جایی دیگر این روزنامه می‌نویسد که اگر هند به دنبال نمایش نظامی است، باید متوجه باشد که ارتش آزادی‌بخش خلق چین می‌تواند بیش از گذشته و بیش از ۱۹۶۲ میلادی به ارتش هند خسارت و صدمات مالی و جانی تحمیل کند.

این تحلیل در حالی منتشر شده که هند اعلام کرده که فعالیت نظامی چین را خنثی کرده و اقدام «خنثی کردن» نشان می‌دهد که این نیروهای هند بودند که نخستین بار دست به اقدامات تخریبی زدند و تنش ایجاد کردند. البته این تحلیل را عموماً روزنامه‌های همسو با چین منتشر کرده‌اند، اما مساله اینجاست که هند در حال بالا بردن ضریب ایمنی و اقدامات هجومی خود در فاز نظامی است. به عنوان مثال وزارت دفاع هند چندی پیش و در راستای افزایش قدرت ارتش ۱.۳ میلیون نفری این کشور، معامله‌ای به ارزش ۳۸۰ میلیون دلار با شرکت‌های «تاتا پاور»، «لارسن و توبرو» و«بهارا ارس موورز» امضا کرده تا شش سیستم موشکی پیناکا شامل ۱۱۴ موشک تهیه کرده و به مرز چین اعزام کند!

اگر هند به دنبال نمایش نظامی است، باید متوجه باشد که ارتش آزادی‌بخش خلق چین می‌تواند بیش از گذشته و بیش از ۱۹۶۲ میلادی به ارتش هند خسارت و صدمات مالی و جانی تحمیل کند

از سوی دیگر بر اساس راهبرد امنیت ملی هند، این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۲۶ میلادی به ۲۲ هنگ پیناکا، از جمله ۱۲ هنگ موشک‌های هدایت‌شونده پیناکا، دست یابد. ارقامی که شما ملاحظه می‌کنید به خوبی نشان می‌دهد که مرز چین و هند در حال تجربه کردن یکی از خطرناک‌ترین مدل‌های میلیتاریسم است و طبیعی است که چین بارها از دهلی خواسته است تا نیروهای خود را از منطقه لداخ خارج کنند.

تنش تا کجا پیش می‌رود؟

بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تنش میان چین و هند در همین سطح باقی می‌ماند و دو طرف در حال خودنمایی علیه یکدیگر هستند، اما این تحلیل بسیار نادرست است؛ چراکه همین چند روز پیش (پنجشنبه 13 شهریور) هند در راستای افزایش فشار بر شرکت‌های فناوری چینی، ۱۱۸ اپلیکیشن چینی شامل بازی ویدئویی محبوب PUBG متعلق به شرکت تنسنت هولدینگ را ممنوع کرد اما این پایان کار نبود. دقیقاً در همان روز، توییت‌هایی در حساب کاربری نارندا مودی، نخست‌وزیر هند منتشر شد که شامل درخواست کمک‌های خیریه با ارزهای رمزنگاری شده بودند و کمی بعد سرویس اطلاعاتی هند و همچنین وزارت ارتباطات این کشور متوجه شدند که حساب کاربر مودی در توئیتر هک شده است!

این اتفاق‌ها به خوبی نشان می‌دهد که تنش میان دو طرف، فراتر از مرزهای نظامی و خط و نشان کشیدن در لب مرز مشترک است؛ چراکه این رویارویی به خصوصی‌ترین محافل شخصی شهروندان هند هم کشیده شده است. از جهتی دیگر، ایالات متحده و در راس آن تیم دونالد ترامپ از این تنش به شدت خوشحال هستند و حتی در حال تقویت دهلی علیه پکن برآمده‌اند. سند این مساله را باید اظهارات اخیر استیون بیگان، معاون وزیر خارجه آمریکا دانست.

او کمتر از یک هفته پیش در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ما ارزیابی استراتژی آمریکا در مواجهه و مقابله با چین در هر طیفی را به سرانجام رسانده‌ایم و به دنبال ایجاد یک ائتلاف شبیه به ناتو در منطقه «هند-پاسیفیک» هستیم تا بتوانیم چین را متوقف کنیم.

او ادامه می‌دهد که این ائتلاف شامل کشورهای ژاپن، هند، آمریکا و استرالیا می‌شود و به زودی مقابله با پکن را شروع می‌کنند. این مولفه‌ها به صراحت به ما می‌فهماند که تقابل دهلی و پکن، صرفاً یک مساله منطقه‌ای نیست، بلکه بخشی از یک پازل بسیار مهم و استراتژیک است که در یک سر آن ایالات متحده و شرکایش حاضر هستند و در سوی دیگر آن قدرت شرقیِ این روزها یعنی «چین» ایستاده است. به همین دلیل پکن هم آرام آرام دست به آرایش هجومی خواهد زد.