فرشاد گلزاری

از امروز فقط 12 روز (کمتر از دو هفته) تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وقت باقیست و از چند روز پیش شاهد مواضع مختلف در قبال دو نامزد انتخاباتی ایالات متحده هستیم. این مواضع را باید به دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم‌بندی کنیم. در طیف غیرمستقیم می‌توانیم به نظرسنجی‌ها و افکارسنجی‌هایی که از سوی موسسات یا رسانه‌ها و حتی اندیشکده‌ها انجام می‌شود، اشاره کنیم که نتایج خود را پس از کسب اطلاعات و پالایش آن، منتشر می‌کنند.

متاسفانه در ایران بسیاری از نخبگان و حتی عوام بر این نظرسنجی‌ها به صورت کاملاً مشهود تکیه می‌کنند و پایة تحلیل‌های خود را آمارها و ارقامی قرار می‌دهند که از سوی این نظرسنجی‌ها منتشر می‌شود، اما هیچگاه حافظه تاریخی خود را به کار نمی‌اندازند تا ببینند در طول دهه‌ها و دوره‌های قبل چه اتفاق‌هایی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا رخ داده است. درست است که نتایج نظرسنجی‌ها از سوی بسیاری از محافل سیاسی تایید می‌شود و به نوعی آنها را باید معتبر قلمداد کرد، اما باید توجه داشت که پیچیدگی‌های سیاست در آمریکا که خود را قدرت اول جهان می‌داند به حدی با پشت پرده‌های ساختار قدرت این کشور درآمیخته است که هیچکس نمی‌تواند نتیجه حساس‌ترین و مهمترین انتخابات دنیا را به صورت قطعی گمانه‌زنی کند. نمونه این وضعیت را در سال 2016 شاهد بودیم که به رغم تایید پیروزی هیلاری کلینتون، او از ورود به کاخ‌سفید باز ماند.

شاید برخی‌ها به رجزخوانی‌های ترامپ بخندند، اما واقعیت این است که او با همین حربه و فُرمِ شخصیتی خود هنوز پایگاه اجتماعی قدرتمندی دارد و همچنان معتقد است که پیروز انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد

نکته مهم در مورد نظرسنجی‌ها ‌این است که طراحی و چینش سوالات و همچنین مولفه‌های موجود در پرسش‌ها، اساساً محرمانه و گنگ است و صرفاً برخی سوالات به بیرون درز می‌کند. شما در نظرسنجی‌ها عموماً شاهد ارائه یک عدد و یک جغرافیا هستید. به عنوان مثال اخیراً یک نظرسنجی مشترک از سوی «لابراتوآر افکارسنجی عمومی و دانشگاه فلوریدای شمالی» انجام شده که نشان می‌دهد، برتری بایدن مقابل ترامپ در فلوریدا که ترامپ سال ۲۰۱۶ در آن پیروز شد، یک درصد کاهش داشته و به ۴۸ مقابل ۴۷ درصد رسیده است.

در همین حال نظرسنجی دیگری که از سوی «نیویورک‌تایمز و سیه‌نا» برگزار شده نشان می‌دهد، ترامپ و بایدن در ایالت جورجیا هر دو ۴۵ درصد رای دارند و امسال جورجیا به ایالتی غیرقابل پیش‌بینی تبدیل شده است؛ چراکه ترامپ سال ۲۰۱۶ در آنجا پیروز شد. در همین راستا نظرسنجی خودکار «امرسون» هم نشان می‌دهد ترامپ مقابل بایدن ۴۸ به ۴۷ در جورجیا پیشتاز است. همانطور که اشاره شد با نگاهی به این نظرسنجی‌ها فقط یک عدد و یک جغرافیا به شما ارائه می‌شود اما هیچگاه نمی‌گویند که چه سوالاتی در این نظرسنجی‌ها پرسیده شده است. بر این اساس به نظر نمی‌رسد تکیه بر این اعداد و رقام به ما بگوید که چه اتفاقی رخ خواهد داد.

در مورد مواضعِ مستقیم، اما اوضاع تا حد زیادی فرق می‌کند. این مواضع ممکن است از سوی نامزدهای انتخاباتی مطرح شوند یا اینکه طیف یا شخص خاصی این مواضع را اتخاذ کند. شکی وجود ندارد که مواضع مستقیم بیش از نظرسنجی‌ها (مواضع غیرمستقیم) بر افکار عمومی تاثیرگذار خواهد بود.

به عنوان مثال دونالد ترامپ در جریان سخنرانی خود در پنسیلوانیا به زبان عامیانه گفت که با ریاست‌جمهوری او، عرصه سیاست هیجان‌انگیز شده است و به همین دلیل از رای‌دهندگان خواست آرای خود را به نام بایدن در صندوق نیندازند؛ چون او فردی خسته‌کننده است! شاید برخی‌ها به سخنان ترامپ بخندند اما واقعیت این است که او با همین حربه و فُرمِ شخصیتی خود هنوز پایگاه اجتماعی قدرتمندی دارد. او (اگر فرار رو به جلو نکنیم) همچنان معتقد است که پیروز انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد و این ادبیات ذهن بسیاری را به سمت خودش جلب کرده است.

باید توجه کنید که لفاظی‌های ترامپ، به خصوص در این 12 روز تمامی نخواهد داشت اما در این میان جمع شدن هم‌حزبی‌های او در کنار یکدیگر و کوبیدن آنها بر طبل مخالفت با ترامپ موضوعی است که بسیاری از تحلیل‌ها را با سمت و سویی علیه ترامپ جهت‌دهی کرده است. در این میان مایکل استیل، رئیس سابق کمیته ملی حزب جمهوریخواه آمریکا در حالیکه کمتر از دو هفته تا روز برگزاری انتخابات باقی مانده به جمع ۳۴۷ جمهوریخواه برجسته دیگری که در این انتخابات به جو بایدن، رقیب دموکرات دونالد ترامپ رای می‌دهند پیوسته است! یکی از شاخص‌ترین گروه‌های جمهوریخواه مخالف با ترامپ «پروژه لینکلن» نام دارد که تحت رهبری چند جمهوریخواه برجسته شامل جان ویور، ریک ویلسون، جورج کانوی، رید گالن و جنیفر هورن است.

 روز گذشته باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا برای شرکت در اولین کمپین حضوری ۲۰۲۰ به نفع جو بایدن به فیلادلفیا رفت و او قصد داشت با استفاده از تکنیک سخنرانی‌های تاثیرگذار خود، یک جو روانی جدید علیه ترامپ و به نفع معاون پیشینش به راه بیندازد

جان کیسیچ، فرماندار سابق اوهایو که چهار سابق قبل در نامزدی از جانب حزب جمهوریخواه ترامپ را به چالش طلبید و خودش را جمهوریخواه برای تمام عمر خواند، حالا تبدیل به چهره برجسته جنبش مخالفان جمهوریخواه ترامپ به نام «ترامپ هرگز» شده است. این مسائل دقیقاً همان مواضع مستقیمی است که از آن صحبت می‌کنیم و می‌تواند تاثیر منفی بر آرای ترامپ بگذارد.

چه کسی برنده است؟

مولفه‌هایی که در مواضع مستقیم و غیرمستقیم گفته شد حالا به جایی رسیده که فضا را بیش از حد و کمی بیشتر از گذشته غبارآلود کرده است. همین یک هفته پیش بود که روزنامه نیویورک پست یکسری ایمیل‌های مربوط به هانتر بایدن (پسر جو بایدن) را منتشر کرد که نشان می‌دهد هانتر ارتباطات زیادی با کمپانی اوکراینی بوریسما داشته است اما این اتهام‌ها از سوی کارزار انتخاباتی بایدن رد شده است.

همین اسناد باعث شده دونالد ترامپ از دادستان کل این کشور (ویلیام بار) بخواهد تا اقدامی عاجل انجام دهد و تحقیقاتی را مرتبط با اتهامات حول تجارت و کسب و کار خانواده بایدن در اوکراین ترتیب دهد. این اقدام را باید آغاز نبرد تن به تن او با معاون اوباما دانست.

در مقابل روز گذشته (چهارشنبه) باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا برای شرکت در اولین کمپین حضوری ۲۰۲۰ به نفع جو بایدن به فیلادلفیا رفت و او قصد داشت با استفاده از تکنیک سخنرانی‌های تاثیرگذار خود، یک جو روانی جدید علیه ترامپ و به نفع معاون پیشینش به راه بیندازد. دایره تقابل میان دو طرف به حدی بالا رفته که حالا رسانه‌های آمریکا هم به نفع بایدن دست به کار شده‌اند.

به عنوان مثال روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشته است که اسناد مالیاتی دونالد ترامپ حاکی از آن است یکی از سه کشور خارجی که او در آنها حساب بانکی دارد، «چین» است! این گزارش به معنای ضربه زدن به حیثیت ترامپ در قبال حمله به پکن تلقی می‌شود. در ادامه این روند، «روزنامه یو.اس.ای تودی» که یکی از پرتیراژترین روزنامه‌های آمریکا به حساب می‌آید هم برای اولین بار موضع خود در قبال یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری را اعلام و خاطرنشان کرد که از جو بایدن حمایت خواهد کرد. دلیل این امر نیز سرکوب جنبش سیاهان و همچنین مشکلات اقتصادی بعد از پاندمی کرونا اعلام شده است. به این ترتیب و با توجه به مولفه‌ها و پارامترهای موجود در عرصه داخلی (نه سیاست خارجی) می‌توانیم بگوییم که همه چیز هنوز مبهم است و بازار گمانه‌زنی‌ها داغ‌تر از گذشته خواهد بود.