ائتلاف در ذیل سایه کرونا!

فرشاد گلزاری

 پس از برگزاری دور سوم انتخابات کنست (پارلمان) اسرائیل، همه معتقد بودند که بحران سیاسی در تل‌آویو به هر ترتیب، حل و فصل خواهد شد؛ اما به نظر می‌رسد که همچنان ابهام‌های زیادی در مورد تشکیل دولت آینده در اسرائیل وجود دارد. زمانی که انتخابات دور سوم برگزار شد اعداد و ارقام نشان دادند که حزب لیکود تنها با چند رای بیشتر از ائتلاف آبی و سفید (36 به 33) توانسته در انتخابات مذکور پیروز میدان شود اما واقعیت این نبود؛ چراکه چندی بعد (در اواخر اسفندماه 1398) روون ریولین، رئیس رژیم صهیونیستی، بنی گانتس، رهبر ائتلاف آبی - سفید و رقیب انتخاباتی بنیامین نتانیاهو را به تشکیل دولت جدید اسرائیل مکلف کرد. گانتس در پی اعلام مکلف شدنش برای تشکیل دولت اعلام کرده بود که‌ هر آنچه در توان داشته باشد برای تشکیل دولت فراگیر و ملی طی چند روز انجام خواهد داد،‌ دولت او به تمام رای‌دهندگان خدمت خواهد کرد و این دولت، اسرائیل را برای مقابله ویروس کرونا هدایت می‌کند! این اظهارات گانتس در حالی مطرح شد که او 21 روز مهلت داشت تا بتواند پس از رایزنی با احزاب همسو، دولت را تشکیل دهد اما در این میان احزاب راست‌گرای اسرائیل با تحریک بنیامین نتانیاهو اقدامات کارشکنانه‌ای را در پیش گرفتند و مانع از تشکیل دولت شدند. این در حالی بود که 61 نماینده کنست از تشکیل دولت توسط گانتس حمایت کرده بودند اما موضوع اصلی این است که اساساً یک اجماع مشخص برای جلوگیری از نخست‌وزیر شدن نتانیاهو به وجود آمد. تا جایی که «آویگدور لیبرمن» رئیس حزب اسرائیل خانه ما و وزیر جنگ پیشین اسرائیل، پیش‌نویس قانون ممنوعیت تشکیل کابینه از سوی نتانیاهو را به کنست ارائه کرد. این مسائل به خوبی نشان می‌داد که نتانیاهو به یک عنصر غیرمطلوب سیاسی در هرمِ قدرت رژیم صهیونیستی تبدیل شده و حتی برخی دیگر معتقد بودند که پروژه عبور از نتانیاهو توسط بسیاری از احزاب اسرائیل کلید خورده است. مساله‌ای که در این میان باید بدان توجه کرد این است که با تمام این فراز و فرودها بسیاری معتقدند که اوضاع تا حد زیادی به نفع نتانیاهو رقم خورده است؛ چراکه او را از در بیرون کردند و حالا از پنجره وارد شده است!

اگرچه اقدام گانتس فروپاشی بزرگترین حزب اپوزیسیون اسرائیل را رقم زد، اما هم‌حزبی‌های او معتقدند که نشستن او بر صندلی ریاست کنست به نوعی عقب‌نشینی برای اشغال صندلی نخست‌وزیری توسط نتانیاهو است

کرونا، ناجی نتانیاهو؟!

از همان روزی که نتایج انتخابات دور سوم کنست اسرائیل اعلام شد، بسیاری بر  این عقیده بودند که نتانیاهو به هیچ وجه از صحنه سیاسی رژیم صهیونیستی کنار نخواهد رفت. در مقابل عده‌ای دیگر باور دارند که نخست‌وزیر اسرائیل توسط نزدیکان و همپیمانان سابقش از گردونه قدرت خارج می‌شود؛ چراکه آویگدور لیبرمن و بسیاری از چهره‌های سیاسی، امنیتی و نظامی اسرائیل هم به دنبال این بودند تا بتوانند به هر ترتیبی که شده او را محور سیاسی و هرم قدرت اسرائیل خارج کنند. تا جایی که بر اساس داده‌های موجود بسیاری از هم حزبی‌های نتانیاهو در حزب لیکود و بخشی دیگر از دشمنان او در دستگاه قضای اسرائیل همچنان به دنبال آن هستند تا او را به هر دلیلی که شده از گردونه قدرت خارج کنند اما به نظر می‌رسد کرونا هر قدری که برای بشریت، اقتصاد جهانی و حتی شهروندان اسرائیل ضررهای فاجعه‌بار داشت، اما تا حد زیادی برای نتانیاهو دارای منافع سیاسی بود. باید توجه داشت که اساساً دو جغرافیا بر کره‌زمین است که جمعیت آنها باعث شده تا بحران‌هایی برای این طیف به وجود بیاید؛ نخست، چین با یک میلیارد و 500 میلیون نفر است که باعث شده تا پکن در یک بحران دائمی فرو برود و دوم، اسرائیل است. اینکه می‌بینیم پروژه شهرک‌سازی‌ها در سراسر سرزمین‌های اشغالی همچنان به قدرت خود باقیست و ادامه دارد نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی به هر طریق به دنبال آن است تا برای حیات خود با هزینه‌های هنگفت یهودی‌های سراسر عالم را به اسرائیل و شهرک‌ها بازگرداند تا از این طریق علاوه بر مشروعت سیاسی بتواند مشروعیت جهانی خود به عنوان یک دولت مقتدر که از سوی یک جمعیتی حمایت می‌شود را به تصویر بکشد. این موضوع را اگر کنار شیوع کرونا بگذاریم به خوبی می‌فهمیم که نتانیاهو نه تنها از ورود این ویروسِ مرگبار به سرزمین‌های اشغالی ناراحت یا هراسان نیست بلکه کووید 19 را به نوعی ناجی خود در برابر تمام هجمه‌های ریز و درشت داخلی می‌داند. اینکه او (نتانیاهو)، روون ریولین (رئیس رژیم صهیونیستی) و همچنین بنی گانتس به صورت متحد و یکصدا اعلام می‌کنند که اولویت ما باید مبارزه با کرونا و حفاظت از شهروندانمان باشد به خوبی نشان می‌دهد که هر سه نفر به دنبال آن هستند تا اوضاع و احوال وخیمِ سیاسی در اسرائیل را به هر ترتیب که شده حل و فصل کنند، اما در ذیل سایه کرونا!

 افکار عمومی و به‌خصوص مخالفان نتانیاهو درگیر مقابله با ویروس کرونا هستند و اساساً توان این را ندارند که او و حزبش را به همران گانتس به باد انتقاد بگیرند

ریاست کنست: چرخش مرموزِ گانتس!

این وضعیت ادامه داشت و حتی بسیاری از سیاستمداران مجدداً بحث مفتوح شدن پرونده‌های فساد اداری و اقتصادی نتانیاهو را پیش کشیدند. در اینجا بود که یکباره اتفاقی نادر و حیرت‌انگیز رخ داد و توجه تمام رسانه‌ها و مطبوعات را به خود جلب کرد: بنی گانتس رئیس پارلمان (کنست) اسرائیل شد! همه در بهت و حیرت بودند و از خود می‌پرسیدند که مگر قرار نبود رهبر ائتلاف آبی و سفید دولت را تشکیل دهد و نخست‌وزیری را به عهده بگیرد؟! این سوال‌ها تا جایی بدون جواب ماند که هم‌حزبی‌ها بنی گانتس بسیار خشمگین شدند و حتی برخی از آنها لب به فحاشی گشودند. این اقدام گانتس به حدی غیر منظره بود که «موشه یعالون» و «یائیر لپید» دو تن از رهبران حزب آبی و سفید صریحا اعلام کردند که از این حزب جدا شدند و تنها دلیل خود را اقدام گانتس اعلام کردند. اگرچه این جدایی در واقع به معنی فروپاشی بزرگترین حزب اپوزیسیون اسرائیل است اما واقعیت این است که هم‌حزبی‌های گانتس معتقدند که نشستن او بر صندلی ریاست کنست به نوعی عقب‌نشینی برای اشغال صندلی نخست‌وزیری توسط نتانیاهو است. عده‌ای دیگر هم معتقد هستند که در پشت‌پرده میان ترامپ، روون ریولین، بنیامین نتانیاهو و بنی گانتس رایزنی‌های زیادی در جریان بوده و در نهایت این بده و بستان‌ها باعث شده تا نتانیاهو و گانتس بر سر تشکیل دولت ائتلافی در اسرائیل به توافق برسند. نکته مهم در این  بین این است که افکار عمومی و به خصوص مخالفان نتانیاهو درگیر مقابله با ویروس کرونا هستند و اساساً توان این را ندارند که او و حزبش را به همران گانتس به باد انتقاد بگیرند. این در حالیست که نتانیاهو همچنان از سوی احزاب مذهبیِ تندرو برای اعمال محدودیت‌های کرونا از سوی دولتمردان تحت فشار است. به عنوان مثال اوایل شیوع ویروس کرونا در فلسطین اشغالی با اعمال محدودیت‌هایی از سوی وزارت بهداشت رژیم صهیونیستی در خصوص تردد و رعایت فاصله اجتماعی، مدارس مذهبی ارتدوکس‌های افراطی از جمله یک مدرسه وابسته به یعکوو لیتزمن (وزیر بهداشت حاشیه‌ساز اسرائیل) حاضر به پذیرش دستورالعمل‌های پیشگیرانه وزارت بهداشت نبودند و همین موضوع تا به امروز نتانیاهو را از جناح‌های گوناگون تحت فشار قرار داده است. به همین دلیل ما شاهد هستیم که روز گذشته گانتس و نتانیاهو اعلام کردند که کابینه  ائتلافی را  به زودی تشکیل خواهند داد. این همان چیزی است که  هیچکس فکرش را نمی‌کرد و اگر شیوع کرونا و برخی دیگر از مسائل منطقه‌ای نبود، نتانیاهو همچنان زیر فشارهای دوچندان قرار داشت.