آرایش جنگی علیه ترامپ

فرشاد گلزاری

 هفتمین دور مناظره نامزدهای حزب دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 ایالات متحده آمریکا به میزبانی شبکه سی‌.ان.ان در حالی برگزار شد که نامزدها علاوه بر مسائل داخلی، نگاه نقادانه خود را به سمت سیاست خارجی دونالد ترامپ معطوف کرده بودند. در این دور از مناظره، اکثریت نامزدهای دموکرات به اتفاق، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا را مقصر خروج یکجانبه از برجام دانستند و خواستار بازگشت واشنگتن به این توافق شدند. در این میان جو بایدن (معاون باراک اوباما رئیس‌جمهور پیشین آمریکا) پیت بوته‌جج (شهردار ایندیانا) تام استیر (سرمایه‌دار و فعال سیاسی) و برنی سندرز (نامزد سوسیال دموکرات) که مستقیماً درخصوص اقدام ترامپ در خروج از برجام و سیاست آمریکا در قبال ایران مورد سؤال قرار گرفته بودند، این اقدام رئیس‌جمهور آمریکا را مورد انتقاد قرار دادند. الیزابت وارن، دیگر نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا علیرغم آنکه مستقیماً از سوی حاضران مورد سؤال قرار نگرفت، به طور داوطلبانه خروج ترامپ از برجام را مورد انتقاد قرار داد. این مناظره که از شبکه سی.ان.ان از شهر دموین (واقع در ایالات آیووا) پخش می‌شد با سؤالی درباره سیاست ترامپ در قبال ایران آغاز شد که «امی کلوبوچار» سناتور دموکرات و یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا در این خصوص اعلام کرد که دونالد ترامپ به صورت شتابزده در حال سوق دادن ما به سوی یک جنگ دیگر است! او با تأکید بر اینکه ترامپ اختیارات جنگی ندارد، گفت: اگر بخواهید به جنگ ایران بروید، باید مجوز اختیارات جنگی داشته باشید. این بسیار حائز اهمیت است زیرا ما در موقعیتی هستیم که ترامپ ما را از توافق هسته‌ای ایران خارج کرد، توافقی که برای یک بازه زمانی مهم روی آن کار کردم. من به‌عنوان رئیس‌جمهور آینده (به فرض پیروزی در انتخابات 2020 آمریکا)، مجدداً به این توافق (برجام) بازمی‌گردم.  

ایران، اهرم فشار دموکرات‌ها

اگر تا اینجا به اظهارات دموکرات‌ها در مورد رفتار و راهبرد ترامپ در سیاست خارجی نگاه کنیم می‌بینیم که ستون فقرات اظهارات آنها دقیقاً همان چیزی است که نانسی پلوسی (رئیس مجلس نمایندگان آمریکا) پس از شنیدن خبر ترور سردار قاسم سلیمانی و واکنش ایران به تمام رسانه‌ها گفت: «ترامپ ما را به سوی جنگ می‌برد، پس باید اختیارات جنگی‌اش کاهش یابد». این اظهارات پلوسی شاید از منظر داخلی به نوعی یک ماکنشگری حزبی و دستاورد سیاسی قلمداد شود اما واقعت این است که نه تنها دموکرات‌ها بلکه برخی از هم‌قطران ترامپ از اقدام‌های اخیر او در عراق و خصوصاً در ازای ایران وحشت‌زده شده‌اند. پلوسی به همه ثابت کرد که با تمام قوا از اختیارات قانونی، خود و جناحش (دموکرات‌ها) و جایگاه مجلس نمایندگان علیه ترامپ در پرونده اوکراین گیت استفاده کرده است و ترامپ تا سر حد جنون، عصبانی کرد که سند آن توئیت‌های گاه و بی‌گاه او است. حالا از یک سو، او به دلیل نزدیک بودن انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 و از سوی دیگر به عنوان نگهبان آرمان‌ها و حافظ منافع آمریکا به دنبال آن است تا یک سطح مشخص از اتحاد را میان دموکرات‌ها به وجود آورد تا بتواند ترامپ را نه تنها در مورد ایران بلکه در مورد هر نوع جنگ دیگر محدود کند. 

دموکرات‌ها حداقل تا پایان مناظره‌های خود آرایش جنگی علیه ترامپ را تشدید می‌کنند؛ چراکه همه در آمریکا از جنگ هراس دارند اما معلوم نیست که طرح محدودسازی اختیارات ترامپ به تصویب برسد یا خیر!

برای اثبات این موضوع کافی است به سخنان سناتور «برنی سندرز» در مناظره اخیر نگاهی گذرا بیندازیم. سندرز خطاب به حاضران در استودیوی سی.ان.ان و سایر بینندگان این مناظره گفت: دو فاجعه بزرگ سیاست خارجی زندگی ما جنگ در ویتنام و جنگ در عراق بوده است و معتقدم که هر دو این جنگ‌ها بر مبنای دروغ بودند. حالا چیزی که من بسیار از آن هراس دارم این است که با رئیس‌جمهوری روبه‌رو هستیم که دوباره در حال دروغ گفتن است و می‌تواند ما را وارد جنگی کند که از جنگ عراق هم بدتر است؛ این جنگ، جنگ با ایران است!

سخنان سندرز کاملاً نشان می‌دهد که او همانند دوست دیرینه‌اش (نانسی پلوسی) به دنبال آن است تا با استفاده و مانور بر گزینه «دروغگویی ترامپ» به مخاطبان خود بفهماند که ترامپ می‌تواند با استفاده از انواع و اقسام سناریوها، آمریکا را به سمت جنگ با ایران سوق دهد. آنچه در این بین باید مورد توجه قرار بگیرد این است که در این مناظره از نامزدها سوال شد آیا بدون تاییدیه کنگره حاضر به شروع درگیری نظامی خواهند بود یا خیر؟ این همان کلیدواژه‌ای است که از حدود دو هفته پیش تاکنون به کابوس ترامپ تبدیل شده است و تمام آن ریشه در وقایع اخیر فرودگاه بغداد دارد که منجر به شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس (سرپرست حشدالشعبی عراق) شد. جو بایدن در پاسخ به این سوال جواب کاملاً صریحی نداد. او گفت که دولت اوباما برای این کار مجوز داشت و به مجوزهایی که مجلس نمایندگان و سنا قبلاً وضع کرده بودند اشاره کرد. پیت بوته‌جج (شهردار ایندیانا) هم در پاسخ به این سوال اعلام کرد که مجوز اعزام نیرو و ورود به جنگ (در هر شرایطی) باید دوباره درخواست شود. وقتی سربازان ما در نیجر کشته شدند، بعضی از اعضای کنگره حتی نمی‌دانستند ما آنجا نیرو داریم!

کمین برای شکار ترامپ

در خلال این مناظره آنچه که بیش از اظهارات نامزدهای دموکرات اهمیت دارد، کنشگری و تکاپوی سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه در مورد تصویب کاهش اختیارات جنگ ترامپ است. در این راستا چاک شومر (رهبر اقلیت دموکرات سنا) پس از برگزاری مناظره دموکرات‌ها در استودیوی شبکه سی.ان.ان گفت که به اعتقاد او ۵۱ سناتور در سنا وجود دارند که از قطعنامه کاهش اختیارات جنگی رئیس‌جمهور حمایت خواهند کرد؛ چراکه این قطعنامه مانع اقدام بیشتر نظامی ترامپ خواهد شد. کمی بعد تیم کین (نماینده دموکرات مجلس سنای آمریکا) هم اعلام کرد که طرح او برای محدود کردن اختیارات جنگی دونالد ترامپ در قبال ایران، از حمایت کافی برای تصویب در این مجلس برخوردار است. اواین سناتور هم معتقد است قطعنامه‌ای که او مطرح کرده از حمایت چهار نماینده جمهوری‌خواه برخوردار است و به این ترتیب او مشکلی در به دست آوردن ۵۱ رأی برای تصویب آن نخواهد داشت. به گفته این سناتور، تمامی ۴۵ نماینده دموکرات در مجلس سنا و ۲ نماینده مستقل هم حامی این طرح هستند.

پلوسی از یک سو، به دلیل نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری 2020 و از سوی دیگر به عنوان نگهبان آرمان‌ها و حافظ منافع آمریکا به دنبال آن است تا یک سطح مشخص از اتحاد را میان دموکرات‌ها به وجود آورد 

مساله جالب‌تر این است که تاد یانگ، (یکی از نماینده‌های جمهوری‌خواه و هم‌حزبی ترامپ که از طرح کین حمایت کرده) صراحتاً گفته است که این قطعنامه همچنان امکان پاسخ‌دهی رئیس‌جمهور به وضعیت اضطراری ایجاد شده به دلیل وجود تهدیدها را می‌دهد. این قطعنامه که نسخه مشابه آن روز ۱۰ ژانویه 2020 توسط دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان تصویب شده بود، «قطعنامه موازی» خوانده می‌شود و حتی اگر در سنا تصویب شود برای امضا تسلیم رئیس‌جمهور نخواهد شد و مانند قوانین کشور قدرت اجرایی ندارد. این طرح به قانون اختیارات جنگی ۱۹۷۳ استناد می‌کند که به کنگره امکان می‌دهد قدرت رئیس‌جمهور در وارد کردن نیروهای مسلح به مناقشه‌های نظامی را مهار کند. با این حال همچنان سوالات حقوقی پیرامون این موضوع که آیا کنگره می‌تواند با استفاده از «قطعنامه‌ موازی» رئیس‌جمهور را به کسب مجوز جنگ ملزم کند، وجود دارد. به هر ترتیب دموکرات‌ها حداقل تا پایان مناظره‌های خود آرایش جنگی علیه ترامپ را تشدید می‌کنند؛ چراکه همه در آمریکا از جنگ هراس دارند اما معلوم نیست که طرح محدودسازی اختیارات ترامپ به تصویب برسد یا خیر!