یک گام تا سقوط

فرشاد گلزاری

هرچه به استیضاح دونالد ترامپ نزدیک‌تر می‌شویم، وقایعی رخ می‌دهد که چهره دموکراسی در آمریکا را بیش از پیش مخدوش می‌کند. باید بپذیریم که ترامپ در تنگنا قرار دارد. او عصبانی شده و از کوره در رفته و البته از منظر روانشناسی سیاسی این یک موضوع کاملاً طبیعی به حساب می‌آید؛ چراکه ما تنها از راه دور نظاره‌گر روندی هستیم که افکار عمومی کشوری که بزرگترین اقتصاد و ارتش دنیا را دارد، نگاهشان به آن دوخته شده و در اینجاست که دوقطبی شدید میان مخالفان و موافقان استیضاح ترامپ شکل می‌گیرد. در یک سوی این دو قطبی که مخالف استیضاح ترامپ هستند، از ثروتمندانِ ساکن در ایالات شمالی آمریکا گرفته تا کشاورزان آفتاب سوخته تگزاس و برخی دیگر از ایالات جنوبی که به صورت سنتی طرفداران حزب جمهوریخواه هستند، حضور دارند. در طرف مقابل (موافقان استیضاح ترامپ) طرفداران حزب دموکرات حضور دارند؛ کسانی که همچنان آتش خشم‌شان از بایکوت و سقوط «هیلاری کلینتون» در انتخابات سال 2016 فروکش نکرده و حتی پا را از این فراتر می‌گذارند و ترامپ را صاعقه‌ای بر اصول اولیه انسانیت و حتی ذاتِ دموکراسی و آزادی می‌دانند. همین طیف سندهای بسیار زیادی در باب اثبات ادعاهای خود دارند؛ نخستین سندشان، احداث دیوار مکزیک در مرز میان دو کشور است که با گذشت حدود چهار سال از روی کار آمدن ترامپ همچنان ادامه دارد. البته آنها معتقدند که باید تهدید علیه امنیت ملی کشورشان خنثی شود، اما حبس کردن کودکانِ چند ساله در قفس‌های فلزی و دور نگه داشتن آنها از خانواده‌های خود را، نوعی بربریت می‌دانند.

مخالفان ترامپ حتی به اخراج خبرنگاران توسط ترامپ و توهین‌های پی در پی او به اصحاب رسانه واکنش نشان دادند و به همین دلیل تمام رسانه‌های مخالف او ثانیه‌شماری می‌کنند تا ببینند در مجلس نمایندگان چه اتفاقی رخ خواهد داد. یکی دیگر از خواصِ نزدیک شدن به استیضاح ترامپ این است که هر چه جلوتر می‌رویم و به زمان رای‌گیری مجلس نمایندگان نزدیک می‌شویم تحلیلگران هم به دو قطب تبدیل می‌شوند. البته تمام این دو قطب در اردوگاه موافقان استیضاح ترامپ قرار دارند اما عده‌ای از آنها معتقدند که اگر پرونده ترامپ به مجلس سنا برود، در آنجا با مخالفت جمهوریخواهان روبرو می‌شود و ترامپ در مقام خود ابقا خواهد شد. اگرچه این تحلیل به نوعی واقعی‌ترین تحلیل به حساب می‌آید، اما قطب دیگر موافقان استیضاح ترامپ معتقدند که حتی اگر رئیس‌جمهوری آمریکا به صورت کامل کنار گذاشته نشود، استیضاح او در مجلس نمایندگان می‌تواند موانع زیادی بر سر راه او قرار بدهد؛ به عبارتی دیگر قطبِ دومِ موافقان استیضاح ترامپ معتقدند که حتی اگر او در سنای آمریکا کنار گذاشته نشود، مهم نیست؛ بلکه مهم این است که وجهه وی مخدوش شود و در انتخابات ریزش آرا در جناح جمهوریخواهان صورت بگیرد.

ترامپ در نامه‌ای شش صفحه‌ای به فرآیند استیضاح تاخت و نانسی پلوسی را محکوم کرد.  نانسی پلوسی هم دست به پدافند زد؛ تا جایی که به همکارانش در مجلس نمایندگان گفت که اگر به استیضاح ترامپ رای ندهند، در انجام وظایفشان طبق دستورالعمل کنگره «مرتکب قصور» شده‌اند

ترامپ همچنان پیشتاز است!

به هر تقدیر نظریه هر دو طیفِ موافقِ استیضاح ترامپ از جهاتی درست و از جهاتی هم خام‌بینی محسوب می‌شود؛ چراکه انتخابات در آمریکا همانند هیچ جای جهان نیست و در دقیقه آخر ممکن است همه چیز تغییر کند. در این راستا و کمی مانده به روند استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان آمریکا، رسانه‌های ایالات متحده خبر دادند که ترامپ با وجود روند سختِ استیضاح، از رقبای دموکراتش در استیضاح جلوتر است. اصلِ خبر مذکور به نظرسنجی مشترک از سوی روزنامه یواس‌ای تودی و پایگاه نظرسنجی دانشگاه سافولک دلالت دارد. این نظرسنجی مابین ۱۰ تا ۱۴ دسامبر (۱۹ تا ۲۰ آذرماه) به صورت تلفنی صورت گرفته که در آن هزار تن شرکت داشتند و درصد خطای آن مثبت و منفی سه درصد برآورد شده است. بر اساس این نظرسنجی، ترامپ، جو بایدن معاون رئیس‌جمهور سابق آمریکا را با سه درصد اختلاف، برنی سندرز، سناتور ایالت ورمونت را با پنج درصد اختلاف و الیزابت وارن، سناتور ماساچوست را با هشت درصد اختلاف در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا شکست می‌دهد. البته نظرسنجی که نزدیک به یک سال قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ صورت گرفته، معتبر و قابل‌اطمینان درخصوص نتیجه نهایی انتخابات نخواهد بود به ویژه آنکه دیگر نامزدها هنوز انتخاب نشده‌اند. اما این داده‌ها نشان می‌دهند که روند استیضاح ترامپ به اتهام نقض قانون اساسی و سوءاستفاده از اختیارات ریاست‌جمهوری‌، حمایت‌های سیاسی از وی را چندان متزلزل نکرده است.

یکی به نعل، یکی به میخ!

فارغ از بحث انتخابات و این مسائل آنچه در وضعیت کنونی مهم خواهد بود این است که ترامپ، نانسی پلوسی را مقصر اصلی می‌داند. او رئیس قلمرو دموکرات‌ها (مجلس نمایندگان آمریکا) به حساب می‌آید و به صورت مستقیم سعی داشته تا به نوعی ترامپ را تأدیب کند. این همان اعلام جنگی است که همه از آن سخن می‌گویند. واقعیت این است که ترامپ از کوره در رفته است و در مقابل پلوسی با خنده‌های مرموز و تحریک‌کننده‌اش، رئیس‌جمهور آمریکا را ذره ذره آب می‌کند. روند فشار عصبی ترامپ به حدی بالا رفت که او در نامه شش صفحه‌ای خود به فرآیند استیضاح تاخت و نانسی پلوسی را محکوم کرد. او در حالی این نامه را می‌نویسد که سعی کرده است با جلوگیری از شهادت مقام‌ها و دستیاران کاخ سفید در کمیته‌های مجلس نمایندگان، فرآیند تحقیقات استیضاح را مختل کند. ترامپ در نامه‌اش مدعی شده از ابتدای «استیضاح ساختگی» از اصول فرآیند عادلانه قانونی محروم بوده است. او حتی در جایی از نامه‌اش به نانسی پلوسی می‌گوید که از بنیادی‌ترین حق اعطا شده در قانون اساسی، یعنی ارائه شواهد محروم شده است. این در حالی است که دموکرات‌ها علناً از رئیس‌جمهوری و وکلایش دعوت کردند شواهد خود را ارائه کنند. وکلای او حتی امکان پرسش از شاهدان را داشتند، اما کاخ سفید از شرکت در این فرآیند خودداری کرد.

این روند به اینجا ختم نشد بلکه نانسی پلوسی هم به شیوه خود علیه ترامپ دست به پدافند زد. تا جایی که ساعاتی پس از دریافت نامه ترامپ به همکارانش در مجلس نمایندگان گفت که اگر آن‌ها به استیضاح ترامپ رای ندهند، در انجام وظایفشان طبق دستورالعمل کنگره «مرتکب قصور» شده‌اند. او تاکید کرد، در تحقیق استیضاح مجلس نمایندگان آمریکا مشخص شد دونالد ترامپ از اختیارش برای منافع شخصی و منفعت سیاسی سوء استفاده کرد و اینکه او با بیان اینکه فراتر از سطح پاسخگویی، بالاتر از قانون اساسی و بالاتر از مردم آمریکاست، در کار کنگره کارشکنی کرده است. در ادامه نامه پلوسی خطاب به همکارانش آمده است که هیچ عضوی برای استیضاح رئیس‌جمهوری به کنگره نیامده است؛ اما همه ما، به عنوان اولین اقدام به عنوان عضو کنگره، در صحن مجلس نمایندگان ایستادیم، دست خود را بلند کردیم و سوگند مقدس یاد کردیم که از قانون اساسی آمریکا در برابر همه دشمنان خارجی و داخلی حمایت و دفاع کنیم. این سوگند باعث می‌شود متولیان قانون اساسی باشیم. اگر عمل نکنیم، در انجام وظیفه خود مرتکب قصور خواهیم شد.

بسیاری از موافقان استیضاح ترامپ معتقدند که حتی اگر او در سنای آمریکا کنار گذاشته نشود، مهم نیست؛ بلکه مهم این است که وجهه وی مخدوش شود و در انتخابات در جناح جمهوریخواهان ریزش آرا صورت بگیرد

در این میان آنچه به نظر مهم‌تر از همه این مسائل به نظر می‌آید اظهارات «میچ مک کانل» رهبر اکثریت جمهوری‌خواهانِ سنا است. او نه تنها معتقد است که مدارک برای استیضاح «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور کافی نیست، بلکه پا را فراتر گذاشته و معتقد است که دموکرات‌ها به همین دلیل در روند استیضاح به بن‌بست خواهند رسید. این به خوبی نشان می‌دهد که هرچه جلوتر می‌رویم، جمهوریخواهانی که تا دیروز ارزش‌های آمریکایی و دموکراسی را می‌پرستیدند، منافع ملی را قربانی منافع حزبی‌شان می‌کنند.