سیدمحمد میرزامحمدزاده

مادربزرگان پیر و بیمار، همسران و کودکان خردسال شهروندان ایالات‌متحده، از جمله کسانی هستند که همچنان از ورود به ایالات‌‌متحده آمریکا بر اساس قوانین ممنوعیت سفری که از سوی دولت دونالد ترامپ در اولین روز‌های ورودش به کاخ سفید اعمال کرد، منع شده‌اند. با این حال مقامات دولت ترامپ همچنان بر عقیده خود مبنی بر اینکه مردم از پنج کشور عمدتا مسلمان، یک تهدید امنیت ملی به‌شمار می‌روند، پافشاری می‌کنند.

به گزارش روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا که روز سه‌شنبه (دوم مهر ماه) برای اعضای کنگره آمریکا توضیح داده است، از زمان شروع اولیه این موضوع در اوایل سال 2017، که منتقدان و قضات دولتی آن را به نام ممنوعیت ورود مسلمانان تعبیر می‌کنند، دولت ترامپ به‌طور تقریبی 72 هزار درخواست ویزا از سوی شهروندان ایران، سومالی، یمن، لیبی و سوریه دریافت کرده است. به گفته ادوارد راموتوفسکی، دستیار معاون دبیر خدمات ویزا در دفتر امور کنسولی وزارت امور خارجه آمریکا، حدوداً 10 درصد از این درخواست‌ها (7679 مورد) معافیت از قانون منع ورود مسلمان به آمریکا را دریافت کرده‌اند. راموتوفسکی، با حضور در جلسه دادرسی کمیته فرعی امور خارجه و قضایی مجلس نمایندگان آمریکا در مورد فعالیت‌های دولت در این مورد شهادت داده است.

جلسه دادرسی، در واقع اولین جلسه در کنگره در مورد موضوع محدودیت‌های سفر از زمان اجرای آن، در حالی صورت گرفت که ترامپ در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل ‌متحد در نیویورک سخنرانی کرده است و ضمن محکومیت جهان‌گرایان و تحسین تاریخ، فرهنگ و میراثی که به گفته او منجر به بزرگی آمریکا شده است، به تمجید از ملی‌گرایی پرداخت. او گفت که این بزرگی چیزی است که جهان آزاد نباید برای محو کردن آن تلاش کند.

قانون ممنوعیت ورود به ایالات‌متحده شهروندان چندین کشور اکثریت مسلمان در سال اول ریاست‌جمهوری ترامپ بارها با موانع حقوقی مواجه شد؛ چراکه قضات دولتی عنوان کردند که این ممنوعیت‌ها، که بر اساس وعده‌های انتخاباتی ترامپ مبنی بر قطع کامل ورود مسلمانان به ایالات‌متحده آمریکا، اجرا شده بود، نقض اصول پایه قانون ایالات‌متحده است.

قانونی که درنهایت اجرا شد

اما پس از بازنگری و تجدیدنظر کاخ سفید در مورد رویکرد خود، دادگاه عالی آمریکا با تغییر حکم خود و قراردادن اجرای این قانون زیر موارد تحت اختیار رئیس‌جمهور در نهایت اجرای آن را تأیید کرد. در واقع دادگاه عالی ادعای دولت مبنی بر اینکه ممنوعیت مربوط به منافع امنیت ملی است را پذیرفت. البته یکی از دلایل این پذیرش اضافه شدن برنامه معافیتی بود که ورود افراد براساس استثنا فعالیت‌های بشری را شامل می‌شد. چنین معافیتی به‌طور مثال شامل افرادی می‌شد که به دنبال درمان اورژانسی یا زندگی با اعضای درجه یک خانواده‌ای بودند که همین حالا در ایالات‌متحده زندگی می‌کنند.

اندی بیگز، نماینده آمریکا عنوان کرد که لیست کشورهایی که ترامپ آن‌ها را اتخاذ کرده، نشأت گرفته از لیست کشورهایی است که دولت اوباما پس از حمله تروریستی سال 2015 در پاریس، سطح امنیت را در مورد آن‌ها بالا برد.

کسانی که مسئولیت حملات یازدهم سپتامبر را برعهده داشتند، شهروندان سعودی بودند، اما این کشور در لیست ممنوعیت‌ها نیست. روسیه به آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نفوذ کرد و همچنان اسمش در لیست به چشم نمی‌خورد

وی افزود: دولت ترامپ این اسامی را از ناکجا به‌دست نیاورده است، بلکه همان کشورهایی را مد نظر قرار داده که دولت قبل در نظر داشت.

راموتوفسکی گفت که دولت صرفاً‌ طی 2 ماه گذشته نیمی از 7600 معافیت صادر شده را اعطا کرده است و دلیل آن تغییر به‌سوی سیستم فرآیندی خودکار است. او گفت که فرآیند بازبینی امنیتی افراد بسیار زمان بر بود که همین امر موجب انباشته شدن پرونده‌های صدور ویزا بود.

او و دو تن دیگر از مقامات وزارت امنیت داخلی آمریکا قادر به توضیح درباره علت خاص شمول برخی کشورها در این لیست و یا عدم شمول دیگر کشورها در آن نبودند. قانون‌گذاران دموکرات نیز روایت‌هایی از کسانی که تحت‌تأثیر این محدودیت‌ها دچار مشکل شده‌اند را روایت کردند؛ از جمله یک دختر 2 ساله لیبیایی که از مادر آمریکایی خود جدا شده و همچنین یکی از کارمندان کنگره آمریکا که قادر به دیدار مادر بزرگ 85 ساله ایرانی خود به دلیل ممنوعیت ورود به آمریکا نیست.

این سیاست تقریبا در مورد همه شهروندان عمده مسلمان ایران، سومالی، یمن، لیبی و سوریه و تقریباً تمام شهروندان کره شمالی و برخی از مقامات دولت ونزوئلا اعمال شده است. اما وزارت امور خارجه، هیچ درخواستی از ونزوئلا برای اخذ ویزا دریافت نکرده است و صرفا 115 کره شمالیایی خواستار ورود به آمریکا بودند که 72 درصد از آن‌ها با شمول در بخش معافیت‌ها و یا استثناها قادر به دریافت ویزا بودند.

آمی برا، نماینده دموکرات کنگره در جریان جلسه دادرسی در مورد اومنیا، دختر لیبیایی گفت: برای من فهم اینکه چرا دادن مجوز به یک دختر 2 ساله دشواری دارد، سخت است. برای من سخت است درک کنم که چطور یک دختر 2 ساله می‌تواند تهدید امنیت ملی به‌شمار رود.

اعضای دموکرات کنگره همچنین سوالاتی در مورد کسانی که در لیست ممنوعیت نبودند، داشتند.

زوئی لوفگرین، نماینده دموکرات، رئیس کمیته فرعی مهاجرت و شهروندی کمیته قضایی کنگره گفت: کسانی که مسئولیت حملات یازدهم سپتامبر را برعهده داشتند، شهروندان سعودی بودند، اما این کشور در لیست ممنوعیت‌ها نیست. روسیه به آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نفوذ کرد و همچنان اسمش در لیست به چشم نمی‌خورد.

الیزابت نئومان، دستیار دبیر سیاست امنیت و پیشگیری از تهدید وزارت امنیت داخلی در این‌باره گفت که او می‌تواند به سوالات خاص کشور صرفاً‌ در جلسه‌ای غیرعلنی پاسخ گوید.

قضات دولت آمریکا عنوان کردند که این ممنوعیت‌ها، که براساس وعده‌های انتخاباتی ترامپ مبنی بر قطع کامل ورود مسلمانان به ایالات‌متحده آمریکا، اجرا شده بود، نقض اصول پایه قانون ایالات‌متحده است

عبدالله دهزنگی، استاد علوم رایانه در دانشگاه دولتی مورگان در ایالت بالتیمور در جلسه دادرسی شهادت داد که ممنوعیت‌های سفر شامل حال همسفر وی که یک دانشمند ایرانی است، شده. همسر او موقعیت تحقیقاتی برای مقطع فوق دکترا از دانشگاه مریلند دریافت کرده بود و قصد داشت به وی بپیوندند.  راموتوفسکی گفت که انتظار دارد فرآیند صدور ویزا تسریع شود و فرآیند مشمول معافیت شدن نیز در همین منوال بررسی می‌شود و فرآیند جدایی ندارد.

جودی چو، نماینده دموکرات که اوایل سال جاری میلادی لایحه حذف محدودیت‌های سفر را پیشنهاد کرده بود، در یک مصاحبه گفت:  من کاملا از عدم شفافیت در فرآیند اعطای معافیت‌ها نگران هستم. از نظر من این بروکرات‌ها نمی‌توانند در مورد چگونگی کارکرد این فرآیند و اینکه چرا این فرآیند جوابگو نیست، شفاف‌سازی کنند.