سناریو‌های بحران سیاسی اسرائیل؛

از دولت وحدت ملی تا انتخابات سوم

رووین ریولین، رئیس‌جمهوری اسرائیل روز یکشنبه در حالی رایزنی‌های خود برای انتخاب نخست‌وزیر را آغاز می‌کند که براساس نتیجه انتخابات پارلمانی هفته گذشته هیچ کدام از احزاب این کشور از موقعیت مناسبی برای تشکیل دولت ائتلافی آینده برخوردار نیستند. 

رئیس‌جمهوری اسرائیل باید در مورد فردی که مامور تشکیل دولت آینده می‌شود تصمیم‌گیری کند. حزب «آبی و سفید» در انتخابات سه‌شنبه گذشته ۳۳ کرسی کنست را کسب کرد. به این ترتیب این حزب بزرگترین تشکل سیاسی در پارلمان اسرائیل خواهد بود. حزب راستگرای لیکود ۳۱ کرسی را در کنست در اختیار دارد. این امر به این معنا است که بنا به سنتی سیاسی که تاکنون در اسرائیل رعایت شده است بنی گانتس، رهبر حزب «آبی و سفید» باید اولین گزینه رئیس‌جمهور برای نخست‌وزیری آینده باشد. پیش‌بینی آنچه طی هفته‌های آینده در صفحه شطرنج سیاسی اسرائیل روی خواهد داد برای تحلیلگران آسان نیست. در این گزارش چهار سناریوی محتمل در عرصه سیاسی اسرائیل طی هفته های آینده بررسی شده است.

سناریوی اول؛

موفقیت نتانیاهو در تشکیل دولت ائتلافی 

بنیامین نتانیاهو روز چهارشنبه با سایر احزاب راستگرای اسرائیل به توافق رسید تا در مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی رویکردی مشترک داشته باشند. این به این معنا است که ائتلاف حزب لیکود با احزاب راستگرا و ارتودوکس‌های افراطی به تنهایی از حمایت ۵۵ عضو کنست برخوردار است. نخست وزیر کنونی اسرائیل هم احتمالا با آگاهی از این امر پیشنهاد تشکیل دولت وحدت ملی با بنی گانتس را مطرح کرده است. به نظر می‌رسد مهمترین هدف راستگرایان و ارتودوکس‌های افراطی از ائتلاف با یکدیگر جلوگیری از تشکیل دولت ائتلافی آینده از سوی بنی گانتس باشد. 

سناریوی دوم؛

دولت وحدت ملی با مشارکت گانتس و نتانیاهو

یکی از گزینه های محتمل پیش روی احزاب سیاسی اسرائیل پیشنهادی است که بنیامین نتانیاهو روز پنجشنبه گذشته مطرح کرد. او که تا پیش از رای‌گیری هفته گذشته بر تشکیل دولتی راستگرا در اسرائیل اصرار می‌ورزید بعد از اعلام نتیجه انتخابات به بنی گانتس پیشنهاد داد تا با یکدیگر دولتی ائتلافی تشکیل دهند. رئیس‌جمهوری اسرائیل نیز ممکن است پس از آنکه هیچ کدام از رهبران احزاب موفق به تشکیل دولت نشدند رهبران احزاب لیکود و «آبی و سفید» را مامور تشکیل دولت وحدت ملی کند. تقسیم دوره چهار ساله نخست‌وزیری بین بنیامین نتانیاهو و بنی گانتس می‌تواند راه حلی برای رفع یکی از اصلی‌ترین موانع بر سر راه تشکیل دولت وحدت ملی باشد. 

سناریوی سوم، 

تشکیل ائتلاف «ضد نتانیاهو»

یکی از راه‌های خروج از بن‌بست سیاسی موجود می‌توانست معرفی فرد دیگری به جز بنیامین نتانیاهو به عنوان رهبر حزب لیکود باشد. با این حال به نظر نمی‌رسد که نخست‌وزیر کنونی اسرائیل آماده کناره‌گیری از قدرت باشد.بنی گانتس بی‌شک تلاش خواهد کرد تا ائتلافی بدون حضور حزب لیکود در اسرائیل تشکیل دهد. از سوی دیگر بنی گانتس با متحدان معمول خود از حمایت ۴۴ عضو کنست برخوردار خواهد بود. وی حتی در صورت حمایت فهرست مشترک اعراب نیز به اکثریت ۶۱ کرسی در پارلمان دست نخواهد یافت. 

سناریوی چهارم؛ 

برگزاری سومین انتخابات پارلمانی

احزاب سیاسی اسرائیل در مورد برخی سیاست‌ها و رویکردها با یکدیگر اختلافات بنیادین دارند. امری که تشکیل دولت ائتلافی را بسیار دشوار می‌کند. به عنوان مثال حزب «اسرائیل خانه ما» به رهبری آویگدور لیبرمن حضور در ائتلاف با احزاب یهودی ارتودوکس را به دلیل اختلاف بر سر سربازی اجباری تاکنون رد کرده است. 

از سوی دیگر شکاف عمیق بین فهرست مشترک اعراب و حزب لیکود و دیگر احزاب راستگرا به حدی است که تصور حضور همزمان آنها در یک دولت ائتلافی بسیار دشوار به نظر می رسد. فردی که از سوی رووین ریولین مامور تشکیل دولت آینده اسرائیل می شود ۲۸ روز برای رایزنی با دیگر احزاب و تشکیل دولت ائتلافی فرصت خواهد داشت. رئیس‌جمهوری اسرائیل می‌تواند این مدت را تا ۱۴ روز تمدید کند. 

در صورتی که هیچ کدام از رهبران احزاب نتوانند در این مدت حمایت ۶۱ عضو کنست را جلب کنند راهی به جز برگزاری سومین انتخابات پارلمانی پیاپی برای خروج از بن‌بست سیاسی باقی نخواهد ماند.