رهبر هنگ‌کنگ؛ گرفتار در مخمصه مقابله با معترضان و ناتوانی از مخالفت با پکن
نفس‌های آخر خانم لم
سیدمحمد میرزامحمدزاده
آنطور که به نظر می‌رسد، بودن به‌عنوان رئیس اجرایی منطقه هنگ‌کنگ کاری غیرممکن است.
وقتی از طرفی زیر فشار جامعه‌ای باشی که هیچ هراسی برای به خیابان رفتن و به چالش کشیدن تصمیمات تو نداشته باشند و از طرف دیگر کشوری تک حزبی که احاطه کامل بر منطقه تو دارد، خواهان بازگرداندن هرچه سریع‌تر ثبات به منطقه‌ات باشد، درمی‌یابی که هیچ‌کس در دنیا دوست ندارد جای تو را بگیرد.
خبرگزاری سی‌ان‌ان در یادداشتی به بررسی وضعیت کری لم، رئیس اجرایی منطقه هنگ‌کنگ پرداخته و جایگاه وی را در شرایط کنونی بسیار سخت توصیف کرده است. در ادامه این یادداشت می‌خوانیم: در طول 22 سالی که هنگ‌کنگ از اختیار بریتانیا خارج شد و تحت حاکمیت چین درآمد، هیچ رئیس اجرایی نتوانست طرحی را کامل کند و حالا کری لم گیر افتاده در مخمصه از این قاعده مستثنی نیست. روز چهارشنبه هفته گذشته او درنهایت پس از سه ماه اعتراضات فزاینده که شهر را آشفته کرده و به اقتصادش آسیب رسانده بود، اعلام کرد که به‌طور کلی قانون استرداد مجرمان به چین را لغو کرده است.
این تصمیم لم پس از آن اتخاذ شد که یک فایل صوتی از صحبت‌های وی به‌صورت ناخواسته به دست خبرگزاری رویترز افتاد که در این فایل گفته بود: برای یک مدیر اجرایی، بودن به عنوان عامل چنین غارت بزرگی برای هنگ‌کنگ، غیرقابل بخشش است. واقعا نمی‌توان از آن گذشت. اگر قدرت انتخابی داشتم، اولین گزینه‌ام استعفا بود.
روز سه‌شنبه هفته گذشته، در یک کنفرانس خبری او ضمن انتقاد از درز این فایل صوتی، گفت که او پیشنهاد استعفا را با پکن مطرح نکرده و حتی اصلا مذاکره برای استعفا با مقامات ارشد در سرزمین اصلی نیز به ذهنش خطور نکرده است.
با این حال اگرچه شاید لم نخواهد که اکنون دولت را ترک کند، اما احتمال اینکه وی بتواند برای دور دوم ریاستش در سال 2022 نامزد انتخابات شود، بسیار ضعیف است.
زمانی که او قدرت را در دست گرفت، همواره با این تصور که او از افکار عمومی و دغدغه‌هایشان به دور است، در کشمکش بود؛ حالا اما میراث بدتری را به دوش می‌کشد، رهبری که هنگ‌کنگ را به آتش کشیده و حرف‌های نامربوط می‌زند.
چرا پکن اجازه رفتن لم را نمی‌دهد؟
برای بسیاری از کسانی که نظاره‌گر این ماجرا از بیرون هستند، عجیب است، در حالی که دولت پذیرفت آغازگر این ماجرا بوده، هیچ مقامی در هنگ‌کنگ پس از سه ماه آشوب، کناره‌گیری نمی‌کند. در بسیاری از نظام‌های سیاسی، اگر شخصی خود مودبانه برای پریدن روی نارنجک استعفا راضی نمی‌شد، به‌زور وی را برای اینکار مجاب می‌کردند. با این حال لم نمی‌تواند دولت را ترک کند. تا زمانی که یک جانشین مشخص انتخاب نشود، خروج او مشکلات بیشتری برای پکن در پی دارد تا آنکه با او مسئله را حل کنند. در انتخابات گذشته لم در کفه مقابل ترازو با سی لئونگ، که محبوبیتی نداشت واقع شد و توانست برنده شود و تا زمانی که چنین شرایطی برای انتخاب شخص مورد نظر نباشد، پا گذاشتن به فرایند انتخاب جانشین برای چین به مانند باز کردن یک قوطی پر از کرم خواهد بود. بر اساس قانون اساسی این شهر، اگر سمت مدیریت اجرایی شهر خالی شود، جانشین این جایگاه باید ظرف شش ماه انتخاب شود. لم و دیگر مدیران اجرایی پیش از او همه از سوی کمیته انتخابات معرفی شدند، کمیته‌ای که تفهیم شده تا برای انتخاب افراد طیف وسیع جامعه را در نظر بگیرد، اما بیشتر اعضای این کمیته چهره‌های طرفدار پکن هستند و رهبری دولت مرکزی را دنبال می‌کنند.
اصلاح و دستیابی به هدف نهایی قانون اساسی به‌معنای انتخاب مدیر اجرایی و کل قانون‌گذاران صرفا با رأی همگانی، تقاضای معترضان کنونی است؛ اگرچه شاید تعدادی به دنبال این هدف نباشند، اما ایده‌آلیست‌های تندرو انتظار رسیدن به چنین هدفی را می‌کشند
همین مسئله در طول سال‌های متمادی منجر به ایجاد مشاجرات بسیار در جامعه شده است. تلاش برای اصلاح این رویه در سال 2014 با سرکوب از سوی پکن که اجازه نداد کاندیداها بدون تأیید صلاحیت به انتخابات راه یابند، پایان یافت و همین موضوع باعث شروع جنبش چتر در هنگ‌کنگ شد.
آغاز دوباره این فرایند اصلاح و دستیابی به هدف نهایی قانون اساسی به‌معنای انتخاب مدیر اجرایی و کل قانون‌گذاران صرفا با رأی همگانی، تقاضای معترضان کنونی است؛ اگرچه شاید تعدادی به دنبال این هدف نباشند، اما ایده‌آلیست‌های تندرو انتظار رسیدن به چنین هدفی را می‌کشند. روز چهارشنبه لم در یک سخرانی تلویزیونی گفت اجرای حق رأی همگانی هدف نهایی خفته در بستر قانون اساسی شهر است؛ اگر ما می‌خواهیم به این هدف برسیم، باید در چارچوب قانونی مباحث را دنبال کنیم و چنین فضایی باید در مسیر اعتماد و درک مشترک و بدون قطبی سازی بیشتر جامعه انجام شود.
اما دیگر فرصتی برای اصلاح انتخابات قانون‌گذاران پیش از آنکه مجلس آتی سال آینده شکل گیرد، باقی نمانده است و لم و به احتمال زیاد، جانشین او نیز تا سال 2022 درگیر انتخابات جدید نخواهند بود.
از منظر پکن، استعفای لم صرفا منجر به آغاز مباحثه‌ای پرخشم و هیاهو برای اصلاح انتخاب مدیر اجرایی، دو سال پیش از آغاز انتخابات می‌شود و این مسئله به تداوم هرج و مرج هنگ‌کنگ دامن می‌زند.
اتاق سیاست سخت و بدون قابلیت انعطاف است
لم در اظهاراتی که به رویترز درز کرده بود، اعتراف کرد که اتاق سیاست برای مدیر اجرایی که بدبختانه مجبور است به دو رئیس خدمت کند، جایی بسیار سخت و بدون قابلیت انعطاف است.
از منظر پکن، استعفای لم صرفا منجر به آغاز مباحثه‌ای پرخشم و هیاهو برای انتخاب مدیر اجرایی، دو سال پیش از آغاز انتخابات می‌شود و این مسئله به تداوم هرج و مرج هنگ‌کنگ دامن می‌زند
او بیشتر از سایر پیشینیان خود محدودیت‌های جایگاه مدیریتی خود را بروز داده است. لم که قادر نیست تصمیمات قاطع بگیرد یا بدون اجازه پکن دست به مصالحه بزند، از دید بسیاری از معترضان اندکی بالاتر از یک مترسک است. وقتی او صحبت از مذاکرات می‌کند، بسیاری او را آغازگر این مذاکرات نمی‌دانند، چرا که باور ندارند قدرت چنین تصمیم‌گیری را داشته باشد.
در ماه ژوئیه (تیر- مرداد)، فرناندو شئونگ، یک قانون‌گذار طرفدار دموکراسی گفت که حتی اگر دولت بتواند از این بحران عبور کند، دست‌یافتن به هر چیزی در دوران لم بسیار محدود شده است. او گفت: نسل جوان ما بیدار شده و درک می‌کند که نظامی سیاسی کنونی جوابگو نیست. حتی اگر از این موضوع عبور کنیم، هر طرح دیگری در دولت مطرح شود، بدون مواجهه با اعتراضات گسترده نخواهد بود و من فکر می‌کنم که دولت علیل و ناتوان شده است.
شاید آنطور که لم گفته هنگ‌کنگ احیا شده باشد؛ تصاویر خشونت‌های پلیس و بمب‌های دست‌ساز معترضان جای خود را دوباره به صحنه‌هایی از صلح در این شهر داده است؛ اما دیگر برند لم اصلاح نمی‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید