شرایط ملتهب همچنان پابرجاست

سیدمحمد میرزامحمدزاده

عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان اقدام هند در نقض استقلال دولت جامو و کشمیر را به ایدئولوژی نازی‌ها تشبیه کرد و به جامعه جهانی هشدار داد که بی‌تفاوتی نسبت به این موضوع به مثابه خشنودسازی هیتلر است.

خبرگزاری سی‌ان‌ان گزارش کرد، با تداوم قطع ارتباطات منطقه کشمیر که در کنترل دولت هند است و یکی از حساس‌ترین مناطق دنیا به‌شمار می‌رود، شرایط ملتهب همچنان پابرجاست؛ خطوط تلفن ثابت همچنان قطع هستند و پوشش اینترنت و تلفن همراه همه به تعلیق درآمده‌اند. ده‌ها هزار سرباز دیگر هندی نیز به منطقه گسیل شده‌اند، منطقه‌ای که پیش از این نیز، یکی از نظامی‌ترین مناطق نظامی دنیا به‌شمار می‌رفت. دولت هند قصد دارد با تغییر موقعیت قانونی این منطقه یا به اصطلاح وضعیت ویژه، شرایط را برای مسلمانان سخت‌تر کند و به همین منظور نسبت به اعزام نیروی گسترده نظامی به منطقه برای جلوگیری از ناآرامی‌های احتمالی پس از تغییرات قانونی اقدام کرده است.

سیاستمداران منطقه همچنان بازداشت می‌شوند و ژورنالیست‌ها در ارسال گزارش‌های خود محدود شده‌اند؛ گروه‌های حقوق بشری نیز هشدارهایی مبنی بر وجود زمینه سوءاستفاده دولت هند به دلیل فقدان نظارت بین‌المللی بر اثر قطعی ارتباطات، دریافت کرده‌اند.

عمران‌خان، روز یکشنبه، در رشته توئیت‌هایی گفت که اقدامات هندوستان در منطقه اکثریت مسلمان کشمیر، تلاشی برای تغییر جغرافیای جمعیتی کشمیر به واسطه پاکسازی قومیتی تعبیر می‌شود. او از جامعه جهانی سوال کرد که آیا قصد تماشا و سکوت دارند؟ همچون کاری که در قبال هیتلر در مونیخ انجام دادند؟ بر اساس توافق 1938 مونیخ که بین آلمان، بریتانیای کبیر، فرانسه و ایتالیا به امضا رسید، آلمان نازی مجوز ضمیمه کردن بخشی از خاک چک‌‌اسلواکی را دریافت کرد. عمران‌خان لغو ماده 370 قانون اساسی هند از سوی دولت این کشور را به یک نسل‌کشی قریب‌الوقوع تشبیه کرد؛ این ماده از قانون اساسی هند خودمختاری منطقه کشمیر را تضمین می‌کند. عمران‌خان ایدئولوژی ملی‌گرایان هندو از سوی دولت هندوستان که به واسطه حزب بهاراتیا جاناتا نارندرا مودی رهبری می‌شود را برگرفته از ایدئولوژی نازی دانست.

وی در توئیت خود نوشت: ایدئولوژی برتری هندو، همچون ایدئولوژی برتری آریایی‌های نازی، در منطقه کشمیر تحت کنترل هند متوقف نخواهد شد و درنهایت منجر به سرکوب مسلمانان هند و بعد هدف قرار گرفتن پاکستان می‌شود. این رشته توئیت‌ها ادامه اظهارات خان در مجلس این کشور مربوط به روز چهارشنبه هفته گذشته بود که آنجا وی گفت که دولت کنونی هند همچون حزب نازی دوران هیتلر عمل می‌کند. دفتر خان گفت که نخست‌وزیر در حال ارتباط با سایر رهبران دنیا در مورد وضعیت منطقه کشمیر است، چراکه وی اعتقاد دارد اقدام هند برای تغییر وضعیت این منطقه تخطی از راهکارهای شورای امنیت سازمان ملل‌متحد به‌شمار می‌رود. شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان، روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که او قصد دارد این مسئله را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ببرد.

وزارت امور خارجه هند برای اظهارنظر در این‌باره در دسترش نبود.

با این حال دولت مودی به‌طور مداوم تأکید دارد که قوانین خاصی در منطقه جامو و کشمیر منجر به محدودیت سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی شده است. از میان برداشتن وضعیت ویژه منطقه کشمیر یکی از وعده‌های نخست‌وزیر هند برای انتخابات سراسری اخیر بود.

مودی روز پنج‌شنبه هفته گذشته در جریان یک سخنرانی تلوزیونی اعلام کرد که تصمیم از میان برداشتن وضعیت ویژه از منطقه خودمختار منجر به رهایی این منطقه از تروریسم خواهد شد و ادعا کرد که ماده 370 قانون اساسی منجر به جدایی‌طلبی، تروریسم، دودستگی در سیاست و فساد شده است. او همچنین مدعی شد که این تصمیم منجر به ثبات در این منطقه سرکش می‌شود.

مودی گفت: به عنوان یک کشور ما یک تصمیم تاریخی گرفتیم. بر اساس نظام سابق، مردم جامو و کشمیر و همچنین لاداخ از بسیاری از حقوق خود منع شده بودند و موانعی در مسیر توسعه آنها وجود داشت. حالا این نظام به پایان رسیده است. رام مدهاف، دبیر حزب BJP هندوستان در واکنش به توئیت‌های عمران‌خان گفت که تهدید علیه جهان دموکراتیک از جانب تروریست‌های جهادی با حامیان پاکستانی است و نه از جانب هندوستان.

دوشنبه اولین روز عید قربان در پاکستان به‌شمار می‌رفت و یکی از دو عید بزرگ جهان اسلام نیز هست. وزیر خارجه پاکستان و رهبران برجسته احزاب مخالف در مظفرآباد، پایتخت ایالت کشمیر، بخشی که در اختیار پاکستان است، حضور یافتند و به منظور همدردی با مردم کشمیر بخش هند، با مردم این منطقه مراسم عید را برگزار کردند.

کشمیر، خطرناک‌ترین کانون‌ منطقه 

کشمیر یکی از خطرناک‌ترین کانون‌های منطقه به‌شمار می‌رود. در حالی که هند و پاکستان هر دو ادعای مالکیت کل این منطقه را دارند، منطقه بستر بیش از 70 سال خشونت و کشمکش بین دو همسایه مسلح به تسلیحات هسته‌ای بوده است.

در ششم ماه اوت (15 مرداد ماه) مجلس هندوستان به بازبینی وضعیت ویژه ایالت جامو و کشمیر، به عنوان یک منطقه واحد رأی داد که به دولت دهلی نو اختیار بیشتری برای کنترل منطقه اکثریت مسلمان می‌داد. یک روز پیش از آن، دولت هندوستان اعلام که قصد دارد ماده 370 قانون اساسی را به تعلیق در آورد؛ قانونی که خودمختاری را برای منطقه ایجاد می‌کرد و می‌توانستند خود قوانین منطقه را تنظیم کنند جز برای سیاست‌هایی خاص از جمله امور دفاعی و خارجی. پاکستان این اقدام هند را با کاهش سطح روابط دیپلماتیک و تعلیق تجارت‌های دوطرفه پاسخ داد. هفته گذشته دفتر عمران‌خان ادعای خود مبنی بر اینکه اقدام هند غیرقانونی بود را تکرار کرد و به ارتش کشور دستور داد که برای مقابله به هر میزان لازم برای ایستادگی جلوی تغییرات آماده باشد.

عمران‌خان در توئیت خود نوشت: ایدئولوژی برتری هندو، همچون ایدئولوژی برتری آریایی‌های نازی، در منطقه کشمیر تحت‌کنترل هند متوقف نخواهد شد و درنهایت منجر به سرکوب مسلمانان هند و بعد هدف قرار گرفتن پاکستان می‌شود

لغو ماده 370 قانون اساسی هند به افراد غیربومی کشمیر اجازه خرید املاک را می‌دهد و همچنین آن‌ها می‌توانند برای مشاغل که پیشتر در اختیار محلی‌ها بود اقدام کنند. کارشناسان نگرانند این اقدام منجر به تغییر جغرافیای جمعیتی در این ایالت اکثریت مسلمان هندوستان شود.

دولت هند همچنین اعلام کرده است که منطقه کوهستانی دور افتاده لاداخ که هم‌اکنون بخشی از ایالت جامو و کشمیر به‌شمار می‌رود، قرار است جدا شده و به یک قلمرو متحد مستقل تبدیل شود.