تقاضای انتخابات زودهنگام در ایتالیا

سیدمحمد میرزامحمدزاده

متیو سالوینی، وزیر کشور راستگرای ایتالیا، روز پنج‌شنبه (هفدهم مرداد ماه) حمایت خود را از دولت ائتلافی کشور قطع کرد، خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام شد و از نخست‌وزیر خواست که با اعلام بحران سیاسی، تصمیم او را توجیه کند. به نوشته خبرگزاری الجزیره، سالوینی که حزب تندروی او خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام شده است، با لویجی دی مایو، معاون نخست‌وزیر عضو حزب ضد قدرت جنبش پنج ستاره (حزب در ائتلاف با حزب ساوینی) بر سر طیفی از سیاست‌های کشور دچار اختلاف شده‌اند. سالوینی روز پنج‌شنبه با افزایش فشارها، عنوان کرد که دیگر اکثریت حامی دولت نیستند و باید انتخابات زودهنگام برگزار شود. سالوینی گفت: باید مستقیم به مجلس برویم و بگوییم که دیگر خبری از اکثریت نیست و سریع‌تر به پای صندوق‌های رأی بازگردیم. جوزپه کنته، نخست‌وزیر ایتالیا، که به صورت جداگانه مذاکراتی با سالوینی و سرجیو ماتارلا، رئیس‌جمهور این کشور همزمان با تعمیق بحران داشته است، در بیانیه‌ای گفت که این وظیفه وزیر کشور نیست که جلسه پارلمان را تشکیل دهد  و یا برای حل بحران سیاسی، گام‌ها را به دیگران دیکته کند. کونته از سالوینی خواست که برای مردم توضیح دهد و توجیهی برای انتخابات زودهنگام داشته باشد؛ کسی که به‌ احتمال تغییر در دولت باور دارد و بر همین اساس به‌طور ناگهانی فعالیت‌های دولت را مختل کرده است.

در حال حاضر هر دو مجلس ایتالیا در تعطیلات به سر می‌برند و قرار نیست تا ماه سپتامبر (شهریور - مهر) به کار خود بازگردند. کشمکش‌های بلند مدت بین رهبران پوپولیست دو حزب دولت ائتلافی 14 ماهه، در روزهای اخیر به اوج خود رسیده بود و در آخرین تنش دو طرف بر سر موضوع تأمین اعتبار خط ریلی قطار سریع‌السیر چند میلیارد یورویی به بن‌بست رسیدند.

کونته از سالوینی خواست که برای مردم توضیح دهد و توجیهی برای انتخابات زودهنگام داشته باشد؛ کسی که به‌ احتمال تغییر در دولت باور دارد و بر همین اساس به‌طور ناگهانی فعالیت‌های دولت را مختل کرده است

تغییر مواضع سیاسی

یک انتخابات زودهنگام می‌تواند به نفع سالوینی باشد؛ چرا که بر اساس نظرسنجی‌های اخیر، حمایت‌های مردم از حزب او، حزب لیگ، آنقدر زیاد است که احتمال دارد او بتواند بی‌نیاز از حزب جنبش پنج ستاره، صرفا در ائتلاف با یک حزب راست افراطی کوچک‌تر، احتمالاً حزب برادران ایتالیا، قدرت را در دست بگیرد. نتیجه این نظرسنجی‌ها حاکی از تغییر محبوبیت احزاب دولت ائتلافی می‌دهد؛ چرا که در جریان انتخابات ژوئن 2018 (خرداد 97) جنبش پنچ‌ستاره توانسته بود 32 درصد از آرا را به خود اختصاص دهد، در حالی که حزب لیگ تنها 17 درصد از آرا را از آن خود کرد. در جریان انتخابات پارلمان اروپا که در ماه می سال جاری (خرداد ماه) برگزار شد، حزب لیگ توانست 34 درصد آرای ایتالیا را به خود اختصاص دهد، اما جنیش پنج‌ستاره 17 درصد آرا را کسب کرد. شراکت این دو حزب که بر سر مسائل مختلف به اختلاف کشیده بود، در چند هفته اخیر به بدترین شرایط خود رسید. بر اساس گزارش رسانه‌های ایتالیای، سالوینی در جریان مذاکرات اولیه با کونته اجازه ماندن حزب پنج‌ستاره در ائتلاف را به شرط کناره‌گیری وزرای حمل و نقل، دفاع و اقتصاد داده بود؛ گفته می‌شود که این وزرا مقابل پروژه‌ها و سیاست‌های سالوینی ایستادگی کرده‌اند. حزب لیگ در بیانیه‌ای که روز پنج‌شنبه منتشر کرد، گفت: احزاب لیگ و پنج‌ستاره مدت‌های مدیدی است که در دیدگاه‌های خود دچار اختلاف نظر بر سر مسائلی شده‌اند که برای موضوعات بنیادین کشور حیاتی است. این حزب با درخواست انتخابات زودهنگام باور دارد که تنها گزینه این دولت شنیدن حرف ملت است. سالوینی روز پنج‌شنبه توهین‌های مداوم علیه خود و حزبش را، از سوی به اصطلاح متحد ائتلافی‌اش، محکوم کرد.

سالوینی در جریان مذاکرات اولیه با کونته اجازه ماندن حزب پنج‌ستاره در ائتلاف را به شرط کناره‌گیری وزرای حمل و نقل، دفاع و اقتصاد داده بود؛ گفته می‌شود که این وزرا مقابل پروژه‌ها و سیاست‌های سالوینی ایستادگی کرده‌اند

پنج‌ستاره، آماده بازگشت به صندوق‌های رأی‌گیری 

دی‌مایو نیز به نوبه‌خود عنوان کرد که حزب جنبش پنج‌ستاره آماده بازگشت به صندوق‌های رأی‌گیری است. حزب مخالف دولت نیز خواهان استعفای دولت شد و عنوان کرد که پس از رأی دی‌مایو علیه پروژه ریلی لیون به تورین که شامل ایجاد تونل 9.8 میلیارد دلاری زیر کوه‌های آلپ می‌شود، دیگر دولت فضای کار حداکثری را در مجلس ندارد. با این حال، ماترلا، رئیس‌جمهور ایتالیا، کسی که تنها مرجع قادر برای منحل کردن مجلس است، اصرار دارد که باید دولتی بر سر کار بماند تا بودجه سالیانه را نهایی کند؛ نسخه پیش‌نویس بودجه باید تا پیش از پایان ماه سپتامبر (اواسط مهر ماه) به مقامات اتحادیه اروپا تقدیم شود. دولت در مهار کسری بودجه عمومی و ابر کوه بدهی 2 میلیارد و 570 میلیون دلاری خود دچار چالش شده است. خبرگزاری ای‌آی‌جی ایتالیا روز چهارشنبه گفت که در صورت تصمیم‌گیری مجلس ظرف روزهای آینده، مجلس سنا درنهایت بتواند از 20 ماه اوت به بعد (29 مرداد ماه) نسبت به اعلام انحلال دولت اقدام کند. بر اساس قانون اساسی ایتالیا، در صورت انحلال دولت، انتخابات جدید باید ظرف 50 تا 70 روز برگزار شود. حزب جنبش پنج‌ستاره قبل از این بیشتر محبوبیت خود را به دلیل مخالفت پر حرارت با پروژه ریلی مطروحه به‌دست آورده بود و بنابراین نمی‌توانست جلوی خواسته سالوینی کوتاه بیاید، چرا که در این صورت ممکن بود حداقل محبوبیت باقی‌مانده برای این حزب نیز از بین برود. سالوینی در بیانیه خود گفته بود که مردم ایتالیا به قاطعیت نیاز دارند و دولتی که چیزهایی در چنته داشته باشد و نه یک «آقای نه». او گفت: ما به کرسی‌ها و یا وزرای بیشتر نیاز نداریم؛ حتی باز چینش یا یک دولت فنی نمی‌خواهیم. بعد از این دولت، که کارهای خوب بسیاری را انجام داده است، تنها راه برگزاری انتخابات است. لوئیجی دی‌مایو، نیز که رهبری حزب پنج‌ستاره را بر عهده دارد و معاون‌ نخست‌وزیر کشور است و قرابت بیشتری نسبت به سالوینی به کنته دارد، گفت که حزب لیگ مردم ایتالیا را به سخره گرفته است.

از ابتدای تشکیل دولت ائتلافی همواره تزلزل این ائتلاف احساس می‌شد و رفته رفته با قدرت گرفتن سالوینی، زمینه‌سازی وی برای فروپاشی دولت و بهره‌کشی وی از نظرسنجی‌هایی که نشان از تقویت او می‌داد، آغاز شد. همزمان با رسیدن میزان محبوبیت حزب لیگ به 39 درصد در نظرسنجی‌های ماه اخیر، سالوینی همواره تهدید به برگزاری انتخابات جدید می‌کرد. در همین حال حمایت از جنبش پنج‌ستاره طی یک سال گذشته به نصف کاهش پیدا کرده و به 15 درصد رسیده بود.