سیدمحمد میرزامحمدزاده

پرتاب سه موشک طی هشت روز، گویای حرکات تحریک‌آمیز کره‌شمالی است؛ اقدامی که با افزایش تنش میان همسایگانش و نیز ایالات‌متحده بی‌ارتباط نیست.

تحلیل‌گران بر این باورند که آزمایش مجموعه موشک‌های کوتاه‌برد از سوی کره‌شمالی در طول هشت‌ روز گذشته را می‌توان تلاشی از سوی پیونگ‌یانگ برای بهره‌برداری از روابط پرتنش آمریکا، ژاپن و کره‌جنوبی دانست.

روزنامه گاردین چاپ انگلیس در تحلیلی به قلم گاوین بلیر، با اشاره به این تنش‌ها نوشت: آخرین پرتاب موشک در ساعت سه صبح روز جمعه (سیزدهم مرداد ماه) از ساحل شرقی کره‌شمالی، شامل شلیک دو پرتابه ناشناخته به دریای ژاپن بود. این پرتاب‌ها در ادامه دو آزمون دیگر موشکی طی هشت روز گذشته صورت گرفت.

یوییچی شیمادا استاد سیاست بین‌الملل دانشگاه مقدماتی فوکویی ژاپن در این رابطه گفت: شاید کره‌شمالی قصد دارد فشار به آمریکا برای بازگشت به میز مذاکره را با پیشنهادهایی به‌منظور تسهیل تحریم‌ها امتحان کند.

اگرچه به عقیده وی، دونالد ترامپ درمورد تحریم‌های اقتصادی نرمشی از خود نشان نمی‌دهد؛ حتی با وجود تمام صحبت‌های دوستانه‌ای که در مورد کیم مطرح می‌کند.

ایالات‌متحده همواره در تلاش برای ارتقای اتحاد بین کره‌جنوبی و ژاپن به عنوان دو همراه بزرگش در آسیا در تقابل با کره‌شمالی غیرقابل پیش‌بینی و نیز چین به عنوان مدعی قدرت نظامی بوده است. وزرای دفاع ایالات‌متحده، ژاپن و کره‌جنوبی دوازدهمین اجلاس مشترک وزرا را اوایل ماه ژوئن (اواسط خرداد ماه) برگزار کردند، اما روابط بین سئول و توکیو از آن زمان به بعد رو به وخامت گذاشته است.

صبح روز جمعه ژاپن تأیید کرد که قصد دارد کره‌جنوبی را از لیست سفید شرکای تجاری ترجیحی خود خارج کند؛ این اتفاق را می‌توان آخرین موج تنش‌های تجاری بین ژاپن و کره‌جنوبی تعبیر کرد؛ موجی که به واسطه کشمکش تاریخی مربوط به مالکیت جزایر بین دو کشور از زمان جنگ جهانی دوم رقم خورده بود. ژاپن و کره‌جنوبی یک بسته همکاری در زمینه اشتراک اطلاعات با یکدیگر دارند، اما مشخص نیست که با توجه به تنش‌های سیاسی کنونی، چه آثاری را بر این بسته همکاری شاهد باشیم.

گارن مولوی، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه دایتو بونکا در ژاپن در این رابطه گفت: کره‌جنوبی و ژاپن نمی‌توانند به یک نقطه مشترک دست پیدا کنند، موضوعی که توانایی آمریکا را در مدیریت شمال شرق آسیا زیر سوال می‌برد.

پیونگ‌یانگ عنوان می‌کند که آزمایش‌های موشکی در واقع واکنش این کشور به مانور مشترک نظامی آمریکا و کره‌جنوبی است که کره‌شمالی آن را تمرین تهاجمی به حساب می‌آورد و آن را محکوم می‌کند. اما به عقیده شیمادا چنین تمرین‌های نظامی از قدیم انجام می‌شده است و موضوع جدیدی نیست.

مولوی اقدامات کره‌شمالی را تلاشی برای بهره‌برداری از ضعف آشکار روابط بین آمریکا، ژاپن و کره‌جنوبی  می‌داند و می‌گوید: بر این اساس، رئیس‌ کیم امیدوار است مشکلات بیشتری ایجاد کند تا نشان دهد می‌تواند با مصونیت از مجازات، هرطور که می‌خواهد، اقدام کند. رئیس‌جمهور آمریکا در مورد اتحاد امنیتی آمریکا و ژاپن از خود سختی نشان داده و عنوان می‌کند که این متحد آسیایی باید هزینه بیشتری برای دریافت حمایت نظامی و استقرار در خاک کشورش پرداخت کند و دائما در مورد این موضوع در جریان کارزارهای انتخاباتی دوره اول خود شکایت می‌کرد.

یوییچی شیمادا، استاد سیاست بین‌الملل دانشگاه مقدماتی فوکویی ژاپن: شاید کره‌شمالی قصد دارد با پرتاب این موشک‌ها، فشار به آمریکا برای بازگشت به میز مذاکره را با پیشنهادهایی به‌منظور تسهیل تحریم‌ها امتحان کند

ترامپ همچنین نگرانی‌ها در مورد آزمون‌های اخیر موشکی کره‌شمالی را رد کرده است و در توئیتی در حساب شخصی خود نوشت:‌ این آزمایش‌ها صرفاً موشک‌های میان‌برد و بسیار استاندارد بود. 

او در ادامه توئیتش گفت: این موشک‌ها تخطی از توافق امضا شده ما در سنگاپور نیست. رئیس کیم چشم‌اندازی عالی و زیبا برای کشور خود دارد و تنها آمریکا با ریاست‌جمهوری من است که می‌تواند به این چشم‌انداز جامه عمل بپوشاند. او کار درست را درنهایت انجام می‌دهد، چراکه بسیار زرنگ‌تر از آن است که این اقدام را نکند و او نمی‌خواهد دوست خود، رئیس‌جمهور ترامپ را ناامید کند. برخی کارشناسان بر این باورند که چنین پاسخی از سوی ترامپ چکی سفید امضا برای کیم است تا هرگونه اقدام تحریک‌آمیزی که می‌خواهد انجام دهد. روزنامه یو‌اس‌ای تودی در این‌باره نوشت: سونگ یون لی، یک استاد تحقیقاتی کره‌ای در دانشکده فلتچیر دانشگاه تافتز در این رابطه گفت: این پاسخ در واقع گشایش بزرگ‌راهی برای کره‌شمالی است؛ اما موضوع از این هم فراتر است. کره‌شمالی با روتین کردن پرتاب موشک، در واقع آمریکا را شرطی کرده است که این آزمایش‌های دوره‌ای موشک‌های کوتاه‌برد را به عنوان یک واقعیت بپذیرد.

اگرچه به گفته شیمادا موشک‌های کوتاه‌برد به‌طور قطع برای ژاپن تهدید به‌شمار می‌روند و این موشک‌ها می‌توانند تمام خاک ژاپن را به هدف بالقوه تبدیل کنند.

شیمادا از موضع دفاعی ژاپن که متناسب با موازین صلح‌طلبانه این کشور است، ابراز تأسف کرد و گفت: ژاپن حتی خود را از انجام عملیات اطلاعاتی همچون کاری که رژیم صهیونیستی برای آسیب زدن به برنامه هسته‌ای ایران انجام داد، منع کرده است. ژاپن و کره‌جنوبی هر دو اخیراً سیستم دفاع موشکی با فناوری نظامی آمریکا را در کشورهای خود مستقر کرده‌اند، اما به عقیده تحلیل‌گران این سیستم‌ها در مقابل توانایی‌های موشکی کره ‌شمالی ایمن نیستند؛ ضمن آنکه این توانایی‌ها دائما رو به پیشرفت هستند.

گارن مولوی، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه دایتو بونکا در ژاپن: کره‌جنوبی و ژاپن نمی‌توانند به یک نقطه مشترک دست پیدا کنند، موضوعی که توانایی آمریکا را در مدیریت شمال شرق آسیا زیر سوال می‌برد

ارتش‌های آمریکا و ژاپن حالا متوجه این تهدید شده‌اند و در حال همکاری نزدیک‌تر از همیشه برای رفع این تهدید‌ها در زمینه دفاع موشکی هستد؛ ژاپن اخیراً ساختمان مرکزی نیروی خوددفاع هوایی‌اش را به نزدیکی پایگاه دریایی یوکوتا مربوط به همتای آمریکایی خود در جنوب توکیو انتقال داده است.

اما به‌نظر نمی‌رسد تا زمانی که تنش‌ها بین این متحدان تداوم داشته باشد، پیونگ‌یانگ تصمیمی برای تغییر استراتژی کنونی خود داشته باشد.

مولوی در این‌ رابطه گفت: کره‌شمالی به‌دنبال پنجره فرصتی است یا شکافی در دیوار پیش رویش. آن‌ها همواره روی آمریکا تمرکز کرده‌اند. موضوع هیچ‌وقت در مورد ژاپن یا کره‌جنوبی نبوده است، حتی اگر این‌ چنین به‌نظر می‌رسد. همه آنچه که جمهوری خلق کره می‌خواهد این است که از سوی ابرقدرت ‌جهانی (آمریکا) با او همچون ابرقدرت برخورد شود.