حمیدرضا پیشبهار
پمپئو و ناکارآمدی سلاح جدید آمریکا
اعتراض آنکارا به تحریم‌های آمریکایی بر علیه دو وزیر ترک
پس از کودتای نافرجام سال 2016 در ترکیه، روابط آنکارا-واشنگتن به دلایل بسیاری روبه سردی نهاد، اما سرکوب‌های اردوغان و عدم همکاری آمریکا با وی در راستای دستگیری فتح‌الله گولن باعث بروز تنش‌هایی شد که با دستگیری کشیش آمریکایی به اوج خود رسید. کاخ سفید هم در واکنش به این اقدامات اسلحه پرکار سیاست خارجی این روزهای خود، تحریم‌های اقتصادی را به سمت دو وزیر ترک نشانه گرفت.
با وجود اعمال تحریم‌های جدید آمریکا بر علیه دو وزیر ترکیه که در دستگیری و بازداشت کشیش آمریکایی دست داشته‌اند، آنکارا تلاش می‌کند تا گفتگو با کاخ سفید را ادامه داده و با استفاده از روش‌های دیپلماتیک اختلافات خود را حل و فصل کنند. وزیر خارجه دو کشور در حاشیه اجلاس آسه‌آن در سنگاپور با یکدیگر دیدار کردند. مولود چاوش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در کنفرانس خبری پس از این دیدار اعلام کرد که دو طرف برای حل مشکلاتشان، ارتباطات دوجانبه بیشتری را تدارک خواهند دید.
چاوش‌اوغلو گفت: «اختلاف عقیده بین دو کشور غیرقابل کتمان است و ما مشکلاتی با یکدیگر داریم، با این وجود ترکیه همواره خواهان حل و فصل مشکلات به روش‌های دیپلماتیک، گفتگو و درک متقابل بوده است»
روابط دوجانبه این دو کشور پس وضع تحریم بر علیه دو وزیر ترک به شدت آسیب دیده است. سلیمان سویلو، وزیر کشور و عبدالحمید گول، وزیر دادگستری ترکیه پس از مقاومت در برابر در خواست آمریکا مبنی بر آزادسازی برنسون، توسط این کشور تحریم شدند. برنسون متهم به همکاری با گولن، مخالف سیاسی اردوغان در ترکیه است. ترک‌ها این جرایم را تروریستی می‌خوانند.
چاوش‌اوغلو گفتگوهای دو طرفه با همتای آمریکایی خود در حاشیه اجلاس آسه‌آن را «سازنده» خواند. بنا به اعلام وی دو کشور موافقت کردند تا گفتگوها را ادامه داده و با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشند. وزیر ترک در ادامه گفت: «ما از ابتدا هم گفته بودیم که نمی‌توان مشکلات را با زبان تهدید و از راه تحریم حل کرد»
هثر نوئرت، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای گفت: «دو طرف در مورد مسائل مختلفی تبادل نظر کردند و گفتگوی سازنده‌ای داشتند، دو وزیر موافقت کردند تا تلاش خود برای حل و فصل اختلافات بین دو کشور را ادامه دهند»
وزیر دارایی ترکیه، برات آلبایراک نیز در مورد اعمال تحریم بر دو وزیر دیگر کابینه اردوغان و افزایش تنش‌ها بر سر بازداشت کشیش آمریکایی به اظهار نظر پرداخت. او معتقد است که بروز چنین اختلافاتی گریز ناپذیر است اما روابط بین دو طرف باید از طریق دیپلماسی پیگیری شود. وی دیدار بین وزرای امور خارجه را مثبت ارزیابی کرد و اعلام کرد که دو طرف برای بهبود روابط باید انگیزه بالایی از خود نشان دهند.
هفته پیش رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه در تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود، اقدامات آمریکا را نامناسب اعلام کرده بود: «همه بر اثر چنین تنش‌هایی آسیب می‌بینند، نه تنها ما بلکه آمریکا هم تحت این شرایط آسیب می‌بینند»
پس از اعلام عمومی خبر تحریم این دو وزیر ترک، احزاب سیاسی، فعالان اقتصادی و موسسات غیردولتی در واکنش به تصمیم دولت ترامپ موضعی متحد اتخاذ کردند.
حزب توسعه و عدالت، حزب جمهوری مردم (CHP)، حزب جنبش ناسیونالیست (MHP) و حزب IP در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: «ما به تهدیدهای آمریکا پاسخ منفی می‌دهیم و متحد و مصمم به عنوان یک ملت در برابر آن می‌ایستیم»
در مقابل وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که تحریم‌های آمریکا بر علیه گل و سویلو نتیجه «نقش کلیدی این دو در سازمان‌های تحت امرشان است. آنها مسئول دستگیری و بازداشت کشیش اندرو برنسون هستند». در این بیانیه آمده است که این دو وزیر به جرم نقض حقوق بشر تحریم می‌شوند.
در این بیانیه آمده است: «بنا به این تحریم‌ها تمامی دارایی‌ها و سود حاصل از آن که متعلق به دو وزیر ترکیه‌ای باشند توسط نظام حقوقی آمریکا بلوکه خواهد شد و افراد آمریکایی از عقد قرارداد و مبادله مالی با این دو محروم می‌شوند»
چاوش‌اوغلو با اعلام اینکه دو طرف راه‌های برون رفت از این تنش‌ها را مورد بحث و بررسی قرار دادند گفت: «البته ما انتظار نداریم که دو طرف تمامی مشکلات خود را در یک جلسه حل و فصل کنند و به نتیجه نهایی برسند»
این تحریم‌ها براساس قانون تحریم «Global Magnitsky» اجرا می‌شوند. طبق این قانون دارایی‌های افرادی که درگیر از مقام خود برای سوء استفاده و یا فساد جدی علیه حقوق بشر متهم باشند، بلوکه خواهد شد. این تحریم‌ها توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا اعمال خواهد شد.
این قانون که در سال 2016 به تصویب رسید دولت آمریکا را قادر می‌سازد تا افراد یا نهادهایی را که به خشونت علیه حقوق بشر و فساد متهم می‌شوند را در هر کجای جهان هدف تحریم قرار دهد. براساس این قانون افراد یا نهادهای تحریم شده نمی‌توانند به آمریکا سفر کنند و اموال آنها در این کشور مصادره خواهد شد و هیچ نهاد آمریکایی حق تجارت با آنها را نخواهد داشت.
ترکیه پیشتر برنسون را به جرم مشارکت در کودتای سال 2016 و ارتباط با گروه گولن و «پ.ک.ک» بازداشت کرده بود. با تلاش وکیل برنسون و اعتراض به بازداشت طولانی مدت وی، او از زندان آزاد شد و به حصر خانگی درآمد. وکیل وی مدعی است برنسون 50 ساله از بیماری رنج می‌برد و توانایی حضور در زندان را ندارد.
دیدگاه تان را بنویسید