وقتی جنگ جهانی دوم به پایان رسید، کشورهای آسیایی در رقابت‌های بین قاره‌ای با سایر کشورها مسابقه می‌دادند. سال 1954 اما کنفدراسیون فوتبال آسیا تاسیس شد و تنها دو سال بعد، رقابت‌هایی به عنوان جام ملت‌های آسیا با حضور چهار تیم برگزار شد. این بازی‌ها به مرور زمان اهمیت بیشتری پیدا کردند و حالا دیگر به مهم‌ترین رقابت فوتبال در قاره کهن تبدیل شده‌اند. مسابقه‌هایی که هر چهار سال یک بار برگزار می‌شوند. هجدهمین دوره این بازی‌ها، به زودی در قطر آغاز خواهد شد تا بهترین‌های قاره دوباره برای نبردهایی جذاب رو‌به‌روی هم صف بکشند.

از چهار تا 24

تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در جام ملت‌های آسیا، از چهار شروع شد و بعد از چند دهه، به 24 رسید. در سه دوره اول جام، چهار تیم حضور داشتند و بازی‌ها نیز به صورت گروهی برگزار می‌شد. سپس تعداد تیم‌ها برای یک دوره به پنج و برای دو دوره بعدی به 6 تیم رسید. سال 1980 در کویت، 10 تیم مختلف برای شرکت در جام ملت‌های آسیا روبه‌روی هم قرار گرفتند و این روند برای دو دوره دیگر نیز ادامه داشت. با این حال در سال 1992 یک اتفاق عجیب رخ داد و تعداد تیم‌های حاضر در جام از 10 به هشت رسید. پس از آن در سال 1996، جام ملت‌ها دوباره گسترش پیدا کرد و با حضور 12 تیم برگزار شد. این روند یک دوره دیگر ادامه داشت تا اینکه جام ملت‌های 2004 چین، اولین جام ملت‌های 16 تیمی تاریخ فوتبال آسیا شد. در سه دوره بعدی هم همین وضعیت برقرار بود تا اینکه سرانجام در سال 2019 تصمیم به برگزاری جام با 24 تیم به مرحله اجرا رسید. حالا برای دومین بار متوالی این جام 24 تیم دارد. تورنمنتی که با این روند افزایش تیم‌ها تا چند سال آینده 32 تیمی نیز خواهد شد!‌ 

فقط یک میزبان مشترک

هنگ‌کنگ اولین میزبان تاریخ رقابت‌های جام ملت‌های آسیا به شمار می‌رفت. در سال 1976 ایران تبدیل به اولین تیمی شد که دومین میزبانی‌اش را در این رقابت‌ها تجربه می‌کند. جام ملت‌های آسیا در همه تاریخش فقط یک بار با میزبان مشترک برگزار شده است. سال 2007 تصمیم بر این بود که چهار کشور مختلف که در فوتبال قدرت زیادی ندارند، میزبان این جام باشند. طرحی که اصلا نتیجه خوبی به همراه نداشت. چراکه استقبال از بازی‌ها در این چهار کشور بسیار ضعیف و ناامیدکننده بود. سال 2015 جام ملت‌ها برای اولین بار به لحاظ جغرافیایی از قاره آسیا خارج شد و به استرالیا رفت. در این دوره، قطر به اولین کشوری تبدیل شد که از سه دوره رقابت‌های جام ملت‌ها میزبانی کرده است.

یک جام و هشت قهرمان

تا امروز هشت کشور مختلف، موفق به قهرمانی در قاره آسیا شده‌اند. سامورایی‌ها با چهار قهرمانی در این زمینه رکورددار هستند. ایران و عربستان نیز هر کدام موفق شده‌اند سه بار روی سکوی اول جام قرار بگیرند. عربستان سه بار هم در فینال آسیا شکست خورده است. کره جنوبی نیز با دو قهرمانی در رده بعدی دیده می‌شود. اسرائیل، کویت، استرالیا، قطر و عراق هم تیم‌های دیگری هستند که موفق شده‌اند جام ملت‌ها را ببرند. جالب اینجاست که این جام در دوره اخیر، قهرمان جدیدی داشته و اگر این روند تکرار شود، تعداد کشورهای قهرمان این قاره به 9 کشور می‌رسد.