در دسترس!

آریا    رهنورد

برای اولین بار در تمام تاریخ، 6 تیم آسیایی در یک دوره جام جهانی حاضر هستند. ایران، ژاپن، کره و عربستان سهمیه مستقیم صعود به این جام را به دست آورده‌اند، استرالیا نیز از طریق پلی‌آف به این تورنمنت رسیده و قطر هم به عنوان دومین میزبان آسیایی تاریخ جام بعد از تجربه مشترک کره و ژاپن، توانسته خودش را در این تورنمنت سهیم کند. با این وجود در دوره بعدی نه‌تنها تعداد تیم‌های آسیایی جام جهانی کم‌تر نمی‌شود، بلکه این تعداد افزایش هم پیدا خواهد کرد. جام جهانی 2026 با حضور حداقل هشت تیم از قاره آسیا برگزار می‌شود و حتی احتمال دارد این تعداد به 9 هم برسد. بر اساس شرایط جدیدی که برای صعود به جام جهانی در قاره آسیا اعلام شده، چند مرحله برای این صعود در نظر گرفته می‌شود. در مرحله اول، 25 قدرت اصلی قاره غایب هستند و تنها تیم‌های ضعیف‌تر با هم روبه‌رو می‌شوند. نهایتا 11 تیم به جمع 25 تیم برتر رنکینگ آسیا ملحق می‌شوند تا دور دوم انتخابی با حضور 36 تیم برگزار شود. این 36 تیم در 9 گروه چهار تیمی قرار می‌گیرند و از هر گروه نیز دو تیم به مرحله بعدی راه پیدا خواهد کرد. تا اینجا ماجرا اصلا سخت و پیچیده نیست و 18 کشور مختلف به دور نهایی از مرحله انتخابی جام جهانی می‌رسند. این در حالی است که در دوره‌های گذشته 10 یا نهایتا 12 تیم در این مرحله شرکت می‌کردند. در این مرحله تیم‌ها به سه گروه 6 تیمی تقسیم می‌شوند و به رقابت با هم می‌پردازند. در نهایت از هر گروه دو تیم به دور بعدی می‌رسد اما کار همین‌جا تمام نمی‌شود و از بین تیم‌های سوم و چهارم، دو تیم به صورت مستقیم در پلی‌آف آسیایی به جام جهانی راه پیدا می‌کنند و یک تیم نیز راهی پلی‌آف با قاره‌های دیگر می‌شود. در چنین شرایطی صعود به جام جهانی برای آسیایی‌ها دیگر اصلا دشوار نخواهد بود.

فوتبال ایران همین حالا هم در سه دوره متوالی جام جهانی شرکت کرده است. حتی در سال 2010 هم اگر آن تصمیم‌ها و اتفاق‌های عجیب نبود، ایران به راحتی به جام جهانی می‌رسید و شاید حالا طعم پنج دوره حضور متوالی در این جام را می‌چشید. با افزایش تعداد سهمیه‌های آسیا، دیگر صعود به این جام نباید دغدغه فوتبال ایران باشد و حتی یک دستاورد ویژه برای فوتبال تلقی شود. دلیلی هم ندارد که مردم برای جشن صعود به خیابان‌ها بیایند. فوتبال ایران از این به بعد، باید سقف آرزوهای بلندتری را برای خودش در نظر بگیرد. آرزوهایی مثل صعود از دور گروهی و درخشش در مراحل حذفی جام جهانی. رسیدن به این مرحله، به پیش‌زمینه‌های زیادی نیاز خواهد داشت. سال‌ها طول کشید تا تیم ملی با دردسر کم‌تری به جام جهانی برسد و به یک عضو همیشگی از این جام تبدیل شود. طبیعتا ممکن است چندین سال هم طول بکشد تا فوتبال ایران قدرت رقابت با تیم‌های بزرگ در این جام را به دست بیاورد. اگر ایران در والیبال جزو قدرت‌های برتر دنیا شده، در فوتبال هم می‌تواند خودش را به قله‌ها نزدیک کند. آیا استعداد فردی کافی در فوتبال ایران وجود ندارد؟ آیا بازیکنان ایرانی نمی‌توانند در بهترین سطح فوتبال دنیا بدرخشند؟ فوتبال ایران با کمی برنامه‌ریزی، به جایگاه‌های رفیع‌تری در دنیا خواهد رسید. بدون برنامه‌ریزی مداوم و درازمدت اما شرایط به گونه‌ای رقم می‌خورد که حتی صعود به جام جهانی 48 تیمی دشوار شود. فراموش نکنید همین تیم با یک مربی مثل ویلموتس و فجایع فدراسیون، حتی روبه‌روی تیم‌‌هایی مثل بحرین و عراق در حال حذف شدن از مقدماتی جام جهانی بود. پس فوتبال ایران بدون تردید به یک تحول بزرگ در همه ابعاد نیاز دارد.

فوتبال ایران در آسیا، الگوهای خوبی دارد. الگوهایی مثل کره و ژاپن که به تدریج پیشرفت کردند و امروز بازیکنان بسیار زیادی را در بهترین لیگ‌های فوتبال اروپا دارند. تیم‌هایی بابرنامه و دقیق که از همین حالا می‌دانند که باید در چهار سال آینده چه کارهایی انجام بدهند. راه رسیدن به پیشرفت، تکرار این الگو برای فوتبال ایران است. استفاده از مدیرانی که بلد باشند یک برنامه بلندمدت را برای توسعه تعریف کنند و البته اجرای بی‌عیب و نقص برنامه‌هایی که تیم ملی را در یک مسیر کاملا متفاوت نسبت به گذشته  قرار می‌دهند.