پول بده، بخشیده شو

آریا طاری

فلسفه وجود کمیته‌ای به نام «اخلاق» در فدراسیون فوتبال هر چه بوده باشد، تا امروز اصلا مفید نبوده است. این کمیته هرگز نمی‌تواند ادعا کند که از زمان تشکیل شدن، توانسته شرایط اخلاقی فوتبال ایران را حتی ذره‌ای بهبود ببخشد. این کمیته عملا به ابزار «معامله» اخلاق در فوتبال ایران تبدیل شده است. با روندی که این کمیته در پیش گرفته، اصلا مهم نیست که شما به عنوان یک چهره فوتبالی چه رفتاری انجام داده‌اید، همین که یک رقم سنگین پرداخت کنید، از زیر بار هر محرومیتی فاصله خواهید گرفت. نکته عجیب‌تر این‌جاست که آرای این روزهای کمیته اخلاق، به نوعی رمزگشایی نیاز دارند. چراکه عملا حاوی هیچ دلیل شفافی نیستند.

جرایم مالی حداکثری با ارائه دلایل حداقلی، به تازه‌ترین سیاست کاری کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال تبدیل شده است. کمیته‌ای که در ماه‌های گذشته جرایم سرسام‌آوری برای امیر قلعه‌نویی و چند چهره شاخص دیگر فوتبال ایران در نظر گرفته و حالا ظرف دو روز، دو حکم بسیار سنگین برای کنعانی‌زادگان و فرهاد مجیدی صادر کرده است. همزمانی با این جرایم سنگین و مشکلات مالی عدیده فدراسیون فوتبال، چندان «تصادفی» به نظر نمی‌رسد. به هر حال تجربه ثابت کرده چنین جرایمی به هیچ وجه نمی‌تواند بی‌اخلاقی‌های رایج در فوتبال ایران را کاهش دهد. راه مقابله با چنین پدیده‌ای، اساسا از برخوردهای قهری نمی‌گذرد اما ظاهرا کمیته اخلاق هم دوست ندارد چنین روشی را کنار بگذارد. روشی که اگر فایده‌ خاصی برای فوتبال ایران نداشته باشد، حداقل یک راه جذاب برای درآمدزایی فدراسیون به شمار می‌رود. احکام جدید کمیته اخلاق علاوه بر سنگین‌ بودن به لحاظ مالی، به شدت «مبهم» نیز به حساب می‌آیند. جالب اینجاست که کمیته اخلاق این روزها دائما علیه چهره‌های مختلف فوتبال ایران حکم صادر می‌کند و جرایم قابل توجهی برای آنها در نظر می‌گیرد. جرایمی که ظاهرا ظرف ماه‌های آینده حساب فدراسیون فوتبال را پر خواهند کرد. با این حال عجیب است که این نهاد حتی خودش را ملزم به ارائه دلایل محرومیت چهره‌های سرشناس فوتبالی نمی‌کند. آنها فقط حکم محکومیت را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهند و این حقیقت مهم را نادیده می‌گیرند که انتشار محرومیت بدون ذکر حتی یک دلیل کوتاه، در فضای همیشه ملتهب فوتبال ایران، چه جوی علیه یک مربی یا یک بازیکن خواهد ساخت. در اولین ساعت‌های انتشار خبر محرومیت فرهاد مجیدی هم، گمانه‌زنی‌های بسیار زیادی علیه فرهاد مطرح شد که برخی از آنها وحشتناک به نظر می‌رسیدند. این وسط چند رسانه زرد هم دست به کار شدند و مسائلی را علیه سرمربی استقلال مطرح کردند که بیشتر برگرفته از تصورات ذهنی‌شان بود. برخلاف آن‌چه در اولین ساعت‌های انتشار این خبر در فوتبال ایران زمزمه می‌شد، این حکم هیچ ارتباطی به اردوی دوبی و مسائل این اردو نداشت و تنها مربوط به انتقاد تند و تیز فرهاد از باشگاه رقیب و وزیر سابق ارتباطات بود. آن‌‎طور که از متن کمیته اخلاق هم برمی‌آمد، داستانی به نام «محرومیت دائمی» وجود نداشت و این حکم تنها تا زمان پرداخت رقم جریمه کمیته اخلاق لازم‌الاجرا خواهد بود. در واقع درست مثل همه حکم‌های دیگر کمیته اخلاق، چون بازه زمانی خاصی برای این محرومیت در نظر گرفته نشده، نمی‌توان آن را به عنوان یک محرومیت جدی در نظر گرفت. آن‌چه درباره فرهاد مجیدی اتفاق افتاد، موجی از شیطنت رسانه‌ها بود که برای جلب توجه بیشتر، تلاش کردند تا این حکم را سنگین‌تر از آن‌چه که هست نشان بدهند. البته که جریمه مالی سرمربی استقلال سنگین به نظر می‌رسد اما ماجرای محرومیت او از فوتبال چندان جدی نیست. با این حال فرهاد باید خودش را برای چنین مسائلی آماده کند. چراکه سرمربیگری باشگاهی مثل استقلال حتی با بازی برای این تیم هم قابل مقایسه نیست و مربی‌ها در یک باشگاه بزرگ، همواره زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند. حتی واکنش فرهاد به این ماجرا هم نشان می‌دهد که او نسبت به گذشته کمی پخته‌تر شده است. مجیدی به جای مصاحبه‌های جنجالی، فریاد کشیدن روی دوربین‌ها، رفتن به استودیوی برنامه‌های تلویزیونی و یا حتی انتشار استورهای مناقشه‌آمیز، تنها یک پست بسیار کوتاه در صفحه اینستاگرامش منتشر کرده و از هواداران باشگاه خواسته به جای اخبار قلابی، روی مساله مهمی مثل نشستن گابریل پین روی نیمکت استقلال توجه کنند. به نظر می‌رسد مجیدی بیشتر از هر کس دیگری، این انتخاب را برای آینده استقلال مفید می‌داند. او حتی بیشتر از تلاش برای خرید ستاره‌ها به هر قیمتی، به دنبال بالا بردن سطح دانش فنی نیمکت تیمش بوده است. اتفاقی که معمولا عموم مربیان ایرانی به آن توجه نشان نمی‌دهند. مجیدی می‌خواهد از تجربه‌های پین استفاده کند و تیمش را در مسیر موفقیت قرار بدهد. او به خوبی می‌داند که زیبا بازی کردن، جام گرفتن و موفق شدن در استقلال، تنها پاسخی است که می‌تواند به حواشی روزهای گذشته بدهد. کمیته اخلاق و کمیته‌های شبیه به این، نمی‌توانند مشروعیت فنی سرمربی استقلال را زیر سوال ببرند. مهم‌ترین معیار قضاوت در مورد فرهاد، نتایج استقلال در فصل پیش رو خواهد بود. نتایجی که به مراتب مهم‌تر از آرای کمیته‌های مختلف فدراسیون علیه این مربی هستند.