یک کارشناس در گفتوگو با «توسعه ایرانی» و با تأکید بر نقش دلار در جهش قیمت خودروها:
چشمانداز بازار خودرو مانند دلار، صعودی است
رامتین موثق
در هفتههای اخیر که دلار یکهتاز افزایش قیمت بود و رکوردهای جدیدی زد، بازارهای دیگر نیز از قافله جا نماندند و به سوی گرانی بیشتر حرکت کردند و بیش از پیش، زنگ خطر افزایش تورم را به صدا درآوردند.
در این روزها بازار آزاد خودرو بسیار متلاطم بود و برخی خودروها افزایش قیمت شدیدی را تجربه کردند که برای بسیاری از مصرفکنندگان، دلهرهآور بود. در این میان مسئولین دولتی اظهار کردند که به شدت مخالف افزایش قیمت خودرو هستند اما این تنها صورت ماجراست؛ عزتالله زارعی، سخنگوی وزارت صمت، سهشنبه ۱۸ آذرماه در نشست خبری، عنوان کرد که این وزارتخانه با افزایش قیمت کارخانه خودرو مخالف و تابع دستورات شورای رقابت است اما از طرف دیگر نقش این وزارتخانه را در بازار آزاد زیرسوال برد و اظهار کرد که وزارت صمت توانایی دخالت در قیمت بازار آزاد خودرو را ندارد و به نوعی، پای مجموعه خود را از این گرانیها، کنار کشید!
این اولین مرتبهای نیست که به بازار خودرو شوک وارد میشود و قیمتها پرواز میکنند؛ در این مواقع عمده کارشناسان اعتقاد دارند که قیمت دلار عامل اصلی افزایش قیمت خودرو است اما اکنون که چند سالی است این بازار در رکود عمیقی فرو رفته است، آیا افزایش دوچندان قیمتها، رکود را عمیقتر نمیکند؟
افزایش 10 تا 90 میلیونی
قیمت خودرو
بیشترین افزایش قیمت به خودرو پیکاپ فوتون (اتوماتیک) با ۹۰ میلیون تومان اختصاص دارد، قیمت این خودرو در بازار سه میلیارد و ۷۲۰ میلیون تومان معامله شد. ریرا و دنا پلاس اتوماتیک هر دو با ۷۰ میلیون تومان افزایش به ترتیب در قیمت ۲ میلیارد و ۶۰ میلیون تومان و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان قرار گرفتند.
بازار خودروهای داخلی نیز بسیار متلاطم بود؛ قیمتها در گروه خودروهای پژو ۲۰۷ موتور TU۳ با ۵۷ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دندهای هیدرولیک (TU۵P) با ۵۸ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دندهای TU۵P پانوراما (رینگ فولادی) و پژو ۲۰۷ دندهای پانوراما TU۵P در دو با ۵۳ میلون تومان، پژو ۲۰۷ اتوماتیک پانوراما با ۲۵ میلون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک TU۵P با ۲۲ میلیون تومان افزایش ثبت شد. گفتنی است، کوییک S با ارزش 785 میلیون تومان ارزانترین خودرو صفرکیلومتر در بازار آزاد محسوب میشود. بر همین مبنا و با در نظر گرفتن حقوق پایه اعلامشده برای یک کارگر مجرد بدون سابقه که حدود 13 میلیون و 500 هزار تومان عنوان شده است، ضعیفترین قشر جامعه باید حدود چهار سال و 10 ماه (بدون در نظر گرفتن هزینههای جاری زندگی و نرخ تورم) تلاش کند تا توانایی خرید ارزانترین خودرو صفرکیلومتر بازار را داشته باشد.
افزایش قیمت خودروهای صفرکیلومتر، کاهش عرضه و اختلاف قابلتوجه میان قیمت کارخانه و بازار آزاد، بسیاری از خریداران را ناچار به تغییر مسیر کرده است. در این شرایط، بازار خودروهای کارکرده بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است و برای بسیاری از متقاضیان به تنها گزینه واقعبینانه خرید خودرو تبدیل شده است اما در این بازار هم قیمتها امیدوارکننده نیستند و برای مثال پراید 111 ساخت 1397، با 150 هزار کیلومتر کارکرد، نزدیک به 500 میلیون تومان معامله میشود؛ خودرویی که در فرهنگ عمومی به نماد بیکیفیتی خودروی داخلی معروف شده است!
یک کارشناس خودرو: بازار خودرو یک بازار کامل دلاری است و عاملی که باعث میشود این بازار با شوک مواجه شود و قیمتها جهش یا کاهش پیدا کنند، نرخ دلار است؛ با این حال به عوامل دیگری مانند عدم عرضه خودرو، مشکل در تامین مواد اولیه تولید، عدم تخصیص ارز و غیره، که سیگنال افزایش قیمت به بازار ارسال میکنند هم میتوان اشاره کرد
عوامل داخلی افزایش قیمت خودرو
البته افزایش قیمت تنها محدود به خودروهای داخلی نیست و فنر قیمت خودروهای مونتاژی نیز در رفته است. برخی کارشناسان در تحلیل افزایش قیمت خودروهای مونتاژی عموما به عوامل داخلی توجه دارند.
برای مثال بابک صدرایی در گفتوگو با میزان، اظهار کرده است که گرانیهای اخیر بازار نتیجه برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا، مشکلات تولید و فشارهای ارزی است و با تذکر و اخطار قابل کنترل نیست. به گفته او، همانطور که تورم در حوزه غذا، لبنیات و سایر کالاهای مصرفی مشاهده میشود، بازار خودرو نیز از موج تورمی مستثنی نیست و افزایش قیمتها در این بخش نیز ادامه دارد.
این کارشناس همچنین توضیح داد: «روند عرضه خودرو در کشور طی سالهای اخیر بهدلیل مشکلات ارزی، محدودیتهای تأمین قطعات، مسائل تولید و فشار تحریمها با افت همراه شده و این عوامل موجب شدهاند نسبت عرضه و تقاضا در بازار برهم بخورد و افزایش قیمتها شدت بگیرد.»
عامل اصلی شوک بازار خودرو، نرخ دلار است
یک تحلیلگر بازار خودرو در گفتوگو با «توسعه ایرانی»، درباره وضعیت فعلی بازار خودرو، بیان داشت: بازار خودرو چند سالی است که به دلیل عدم کنترل نقدینگی و بسیاری از موضوعات دیگر، به یک بازار واسطهای و سرمایهای و محل جولان دلال و سفتهباز تبدیل شده است.
مرتضی مصطفوی درباره ویژگیهای این مقطع توضیح داد: اولا اینکه بازار خودرو یک بازار کاملا دلاری است؛ ویژگی دوم اینست که این بازار کاملا غیرقابل کنترل توسط دستگاه سیاستگذاری است زیرا حکمرانی هوشمندی بر آن اعمال نمیشود؛ ثالثا ۶۰ تا ۷۰ درصد بازیگران آن سرمایهگذار هستند و به این کالا، نگاه بازرگانی دارند و نه مصرفی؛ ویژگی چهارم اینست که همین 60 تا 70 درصد دلال بازار را کنترل میکنند و خیالشان راحت است که کاری از دولت در زمینه نظارت بر بازار، برنمیآید.
مرتضی مصطفوی در گفتوگو با «توسعه ایرانی»: بازار خودرو چند سالی است که به دلیل عدم کنترل نقدینگی و بسیاری از موضوعات دیگر، به یک بازار واسطهای و سرمایهای تبدیل شده است. در چنین بازاری که متاثر از اقتصاد کلان کشور است، عامل اصلی افزایش یا کاهش قیمت، نرخ دلار است
او تصریح کرد: در چنین بازاری که متاثر از اقتصاد کلان کشور است، عامل اصلی افزایش یا کاهش قیمت در آن، نرخ دلار است و عاملی که باعث میشود این بازار با شوک مواجه شود و قیمتها جهش یا کاهش پیدا کنند، نرخ دلار است.
سیگنال گرانی با مشکلات تولید
این کارشناس صنعت خودرو درباره تاثیر سیاستهای داخلی بر گرانی این روزهای خودرو، عنوان کرد: عامل اصلی که باعث تنش در قیمت خودرو میشود، قیمت دلار است اما به عنوان عوامل دیگر، میتوان به عدم عرضه خودرو، مشکل در تامین مواد اولیه تولید، عدم تخصیص ارز و غیره، اشاره کرد.
به گفته او، اگر با عواملی مانند عدم تامین مواد اولیه و عدم تخصیص ارز، تولید خودرو با مشکل مواجه شود و کاهش پیدا کند، سیگنال افزایش قیمت به بازار فرستاده میشود اما این عوامل ثانوی هستند و عمده اصلی تنش قیمتی، نرخ دلار است.
این تحلیلگر آینده بازار خودرو، اظهار کرد: چشمانداز قیمت دلار همچنان صعودی است و عمده اصلی تنشها در بازار به خاطر قیمت دلار است و با این انتظارات تورمی که ناشی از افزایش قیمت دلار در بازار و جامعه وجود دارد، بعید میدانم قیمت خودرو کاهش پیدا کند و چشمانداز قیمت خودرو همچنان به سمت بالاست.
مصطفوی در نهایت هشدار داد که به علت چشمانداز صعودی قیمت دلار و افزایش انتظارات تورمی، بعید است که با کاهش قیمت در بازار خودرو مواجه شویم.
صدای نابودی بیشتر طبقه متوسط
تورم عمومی جامعه دیگر از کنترل خارج شده است؛ به هر بازاری که نگاه کنیم شاهد افزایش وحشتناک قیمتها خواهیم بود و فرقی ندارد که این بازار یک بازار کاملا مصرفی مانند مواد غذایی باشد، یا بازارهای سرمایهای مانند خودرو و مسکن و یا بازارهای مالی مانند دلار و سکه.
در این میان، طبقات فقیر و زحمتکش جامعه تنها درگیر تامین مواد اولیه زیست خود مانند خوراک و اجارهبهای منزل شدهاند و اگر پیش از این به فکر خرید یک خودروی دست دوم مانند پراید بودند، امروز با قیمت نیم میلیونی آن حتی توان تهیه بیکیفیتترین خودروی داخلی را نیز ندارند. طبقه متوسط نیز که روزی قادر به خرید خانه یا ملک بود، از چرخه خرید این بازارها خارج شده است و تنها امید حفظ همین اندک دارایی باقیمانده خود را دارد. با وضعیت قیمت خودروی کنونی در بازار آزاد، طبیعی است که شاهد صفهای خرید خودرو در سامانهها باشیم چراکه بسیاری از مردم با اندک امید خود به فکر خرید یک خودرو با قیمت کمتر از بازار آزاد هستند اما به دلیل چرخه معیوب اقتصاد سیاسی کشور، باز هم دلالان از سیستم فروش سامانهای بهره میبرند و سیاهچال بازار آزاد خودرو در کشور عمیقتر میشود.
در این میان طبقه متوسط به سمت خرید خودروی دست دوم کشیده میشود که هم کیفیت پایینتری دارد و هم مصرف سوخت و آلایندگی بالاتری و بنابراین بیشتر از یارانه انرژی بهرهمند میشود اما این واقعیات باعث نمیشود چشم مسئولین و برخی تحلیلگرانی که اعتقاد دارند ثروتمندان برنده اصلی یارانه سوخت هستند، باز شود و همچنان بر اجرای سیاستهای تعدیلی مانند حذف یارانهها، پافشاری میکنند.
دیدگاه تان را بنویسید