جامعه بازنشستگان تأمین اجتماعی در آذر ماه ۱۴۰۴ دیگر با چالش‌های معمول مواجه نیستند، بلکه تحت فشار «سونامی تورم درمان» قرار گرفته‌اند. آمارهای رسمی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تورم بخش بهداشت و درمان تا آبان ۱۴۰۴ به ۴۸.۲درصد رسیده است. این در حالی‌ست که برنامه هفتم توسعه با هدف کاهش سهم پرداخت از جیب مردم به ۳۵درصد تنظیم و تصویب شده بود اما اکنون سهم پرداخت بازنشستگان با جهشی ناگوار به ۷۰درصد رسیده است.

این افزایش شدید سهم پرداختی‌ها، بازنشستگان را در مواجهه با بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج به ورطه ورشکستگی می‌کشاند. در این میان، طرح‌هایی چون «بیمه اکمل» از سوی شرکت آتیه‌سازان حافظ مطرح می‌شود که در قبال دریافت پول بیشتر، وعده پوشش «بدون سقف» می‌دهند اما آیا این طرح، واقعاً ناجی بازنشسته است یا صرفاً ابزاری‌ست برای قانونی کردن دریافت پول بیشتر از بازنشستگان؟

فرانشیز ۲۷۰ میلیونی 

با وجود ادعای پوشش ۹۸درصدی

واقعیت هزینه‌های درمان، سقف‌های کاغذی بیمه را در هم شکسته است. ادعای بیمه‌ها مبنی بر پوشش ۹۸درصدی هزینه‌های دارویی، در مواجهه با بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج معنایی ندارد چرا که همان ۲درصد باقی‌مانده می‌تواند بسته به نوع دارو، ماهانه از ۵ میلیون تا ۲۰ میلیون تومان برای بازنشسته هزینه ایجاد کند.

هزینه داروهای اساسی سرطانی بالاست و برای یک دوره درمان ۹۰۰ میلیون تومانی با فرانشیز ۳۰درصدی، معادل ۲۷۰ میلیون تومان باید توسط بیمار پرداخت شود. در این حالت بازنشسته یا باید دارایی بفروشد یا درمان را نیمه‌کاره رها کند

هزینه داروهای اساسی سرطانی بالاست و شواهد نشان می‌دهد که برای یک دوره درمان ۹۰۰ میلیون تومانی و با فرانشیز ۳۰درصدی، معادل ۲۷۰ میلیون تومان باید توسط خود بیمار پرداخت شود. در این حالت بازنشسته یا باید دارایی بفروشد یا درمان را نیمه‌کاره رها کند.

علاوه بر این، پوشش بیمه پایه تأمین اجتماعی برای بسیاری از داروهای حیاتی تنها حدود ۳۰درصد است و در مورد داروهای خارجی، بازنشسته عملاً مجبور به پرداخت کل هزینه دارویی است. این وضعیت، همراه با بحران نقدینگی و بدهی ۱۴۶هزار میلیارد تومانی دولت به شرکت‌های پخش دارو، فشار پرداخت‌های گزاف را بر دوش بازنشستگان مضاعف می‌کند.

بیمه اکمل؛ عصای دست یا وبال گردن؟

اخیراً در واکنش به بحران سلامت و فشار افکار عمومی، «بیمه اکمل» و طرح طلایی بیمه تکمیلی معرفی شده است. مدیران شرکت آتیه‌سازان حافظ ادعا می‌کنند که سقف تعهدات در بسیاری از بخش‌ها، به ویژه بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج، برداشته شده و پوشش بدون سقف ارائه می‌شود.

با این حال، بررسی دقیق جزئیات طرح نشان می‌دهد که این وعده‌های بزرگ با واقعیت میدانی چندان همخوانی ندارد و بازنشستگان احتمالا همچنان مجبور به پرداخت حق بیمه‌های سنگین خواهند بود و بسیاری از خدمات درمانی هم باز با محدودیت‌ها و فرانشیزهای بالا مواجه خواهد بود و احتمالا به زودی مشخص خواهد شد که بیمه «اکمل» بیشتر به ابزاری برای دریافت پول اضافه از بازنشستگان شباهت داشته یا راه‌حلی واقعی برای کاهش فشار اقتصادی درمان؟

قراردادی از سر ناچاری

«پرویز احمد پنجکی»، عضو کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی در این رابطه به ایلنا گفت: «پیشتر با هرگونه بیمه تکمیلی مخالف بودم اما ناچار شدیم به بیمه تکمیلی تن بدهیم. سازمان تأمین اجتماعی مکلف است براساس ماده ۵۴ قانون تأمین اجتماعی و قانون الزام، صفر تا صد درمان بازنشستگان را به صورت رایگان ارائه دهد اما متأسفانه زیرساخت‌ها مهیا نیست و بیمارستان‌های ملکی تامین اجتماعی فرسوده‌اند. آن حق بیمه درمان که قبلاً از شاغل کم می‌شد، متأسفانه در بخش درمان هزینه نشده و دو درصد درمان که از ما به عنوان بازنشسته کسر می‌شود، صرف تقویت بدنه درمان نمی‌شود». او ادامه داد: «ضمنا باید کادر درمان مراکز ملکی تامین اجتماعی حقوق مناسبی داشته باشند تا بازنشستگان بتوانند خدمات مناسب دریافت کنند اما متاسفانه امروز بیمه پایه اساساً کارایی ندارد».

پنجکی درباره جزئیات بسته بیمه تکمیلی توضیح داد: «بسته بیمه تکمیلی ۷۲۰هزار تومان است که بازنشسته ۴۷۰هزار تومان و سازمان ۲۵۰هزار تومان می‌پردازد. این مبلغ نسبت به سال گذشته تغییر کرده و سقف عمل‌ها و بستری‌ها نیز افزایش یافته است. برای مثال، سقف عمل‌های فوق تخصصی از ۸۵ میلیون به ۱۲۰ میلیون و خدمات عمومی از ۴۰ میلیون به ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان رسیده است». وی افزود: «طرح دوم بیمه تکمیلی سقف ندارد و پوشش کامل داروها و آزمایشات را برای بیماری‌های خاص فراهم می‌کند. قبلاً برخی از این هزینه‌ها پوشش داده نمی‌شد اما الان سقف برداشته شده و دارو و ویزیت شامل پوشش می‌شود».

خدمات درمانی در حقیقت وظیفه قانونی دولت و سازمان تأمین اجتماعی است که باید به شکل رایگان ارائه می‌شد، نه اینکه در قبال آن پولی دریافت شود و به عنوان منت و لطف به بازنشستگان ارائه شود

هزینه‌هایی سنگین 

برای رهایی از کابوس درمان

پنجکی به فشار اقتصادی که بیمه تکمیلی طلایی به بازنشستگان تحمیل می‌کند، اشاره کرده و گفت: «هزینه بیمه تکمیلی طرح دوم، تقریباً ماهی یک میلیون تومان برای هر نفر است. اگر یک بازنشسته بخواهد خود، همسر و چهار فرزند مجردش را بیمه کند، این رقم به ۶ میلیون تومان در ماه می‌رسد، در حالی‌که حقوقش ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است. آیا بازنشسته می‌تواند ماهانه ۶ میلیون تومان فقط برای حق بیمه تکمیلی خانواده پرداخت کند».

وی ادامه داد: «بالای ۷۰ تا ۸۰درصد بازنشستگانی که از کانون‌ها وام می‌گیرند، پول وام را صرف هزینه‌های درمانی می‌کنند. حتی هزینه داروهای قند و انسولین ماهانه کمتر از دو تا سه میلیون تومان نیست. بازنشستگان با بیماری‌های معمولی مثل عمل زانو، چشم یا سرماخوردگی هم تحت فشارند».

سقف‌شکنی برای بیماری‌های خاص

پنجکی درباره مزیت‌های طرح دوم بیمه تکمیلی توضیح داد: «برای اولین بار در طرح دوم، سقف تعهدات برای بیماری‌های خاص، آزمایشات و عکس‌ها برداشته شده است. پوشش دارو برای بیماری‌های خاص تا ۱۰۰درصد افزایش یافته و سقف عمل‌های فوق تخصصی از ۸۵ به ۱۲۰ میلیون تومان رسیده است. این مزیت‌ها برای بازنشستگان بسیار حیاتی است». او ادامه داد: «ما بازنشستگانی داشتیم که مجبور شدند خانه خود را بفروشند تا هزینه درمانشان تأمین شود. این فشار به راستی غیرقابل تحمل است».

پنجکی در پایان گفت: «آتیه‌سازان حافظ تنها شرکتی بود که حاضر به عقد قرارداد بیمه تکمیلی شد زیرا سایر شرکت‌ها به دلیل بالا بودن هزینه‌های درمان بازنشستگان حاضر نبودند به میدان بیایند. بله، سقف تعهدات برای بیماری‌های صعب‌العلاج برداشته شده اما بازنشستگان و بازماندگان همچنان تحت فشارند. این خدمات، در حقیقت وظیفه قانونی دولت و سازمان تأمین اجتماعی است که باید به شکل رایگان ارائه می‌شد، نه اینکه در قبال آن پولی دریافت شود و به عنوان منت و لطف به بازنشستگان ارائه شود».