یکصد و هفتاد و ششمین نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، دیروز در مقر دائمی این سازمان در وین برگزار شد.

بر اساس اعلام وزارت نفت، وزیر نفت کشورمان، دیروز در بدو ورود به هتل کوبورگ وین برای شرکت در این نشست، در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: یکجانبه‌گرایی گرفتاری اصلی اوپک در برهه کنونی است و این سازمان برای حفظ وحدت خود، باید با یکجانبه‌گرایی مقابله کند.

بیژن زنگنه، وزیر نفت و در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا ایران با تمدید توافق کاهش تولید برای ۹ ماه دیگر موافق است؟ گفت: من مشکلی با کاهش تولید ندارم؛ مشکل و گرفتاری اصلی اوپک در حال حاضر، یکجانبه‌گرایی است.

وی اضافه کرد: اوپک به صحبت، مشورت و تصمیم‌گیری جمعی برای مسائل نیاز دارد؛ این روال اوپک نبوده است که یکی دو نفر خارج از اوپک توافق کنند و بر توافق خود در اوپک مهر تایید بزنند. این بزرگ‌ترین خطری است که اوپک با آن روبه‌روست.

وزیر نفت با بیان اینکه اوپک ۱۴ عضو دارد و همه مسائل باید در جمع اوپکی‌ها بررسی و تصمیم‌گیری شود، تاکید کرد: اوپک باید به عنوان اوپک وجود داشته باشد، اما الان به‌شدت تضعیف شده است.

بیژن زنگنه،‌ وزیر نفت: اوپک به صحبت، مشورت و تصمیم‌گیری جمعی برای مسائل نیاز دارد؛ این روال اوپک نبوده است که یکی دو نفر خارج از اوپک توافق کنند و بر توافق خود در اوپک مهر تایید بزنند. این بزرگ‌ترین خطری است که اوپک با آن روبه‌روست

زنگنه در پاسخ به این پرسش که چرا برای تمدید کاهش تولید، توافق در ژاپن انجام شد نه در وین؟ گفت: این سؤال من هم هست.

وی اظهار کرد: ما اینجا نیستیم تا تصمیم‌هایی را که در بیرون گرفته می شود، اجرا کنیم. معتقدم اگر اوپک می‌خواهد زنده بماند، باید تصمیماتش را در داخل اوپک بگیرد، نه اینکه دستورالعمل را از خارج اوپک دریافت کند. به گفته وزیر نفت، در حال حاضر، فقط یکجانبه‌گرایی ترامپ نیست که دنیا را تهدید می‌کند، بلکه برخی یکجانبه‌گرایی‌های دیگر هم وجود دارد. اوپک جایی برای تصمیم‌گیری‌های جمعی است و فکر می‌کنم اعضای اوپک هم در مقابل رویه‌ای غیر از این مقاومت می کنند.

باید پول نفت به اینستکس واریز شود

زنگنه در پاسخ به پرسش دیگری درباره سازوکار اینستکس عنوان کرد: اگر اینستکس را به عنوان یک عملیات در نظر بگیرند، بدون واریز مطمئن پول به آن، یا با واریز ۳ یا ۴ میلیون دلار یا یورو، این سازوکار پاسخگو نیست؛ باید پول نفت به آن واریز شود.

وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که آیا شما با تمدید ۱۲ ماهه توافق کاهش تولید هم موافق هستید؟، عنوان کرد: حتی اگر سه سال هم بخواهد تمدید شود، مشکلی نیست، اما همان‌طور که قبلاً هم گفتم، هر وقت تحریم‌ها برداشته شود، تا هر میزانی که بتوانم نفت بفروشم، کوتاهی نخواهم کرد.

عبدالصمد رحمتی، کارشناس ارشد حوزه انرژی: اثرگذاری اوپک متاسفانه به دلایل مختلف طی سال‌های گذشته زیر سوال رفته است، واضح ترین آن گوش به فرمانی کشورهای عربستان و امارات به توییت‌های ترامپ و یا تضعیف تصمیم گیری اوپک و دخالت دادن کشوری همانند روسیه در تصمیمات خود است

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا می‌خواهید اوپک درباره آمریکا و تحریم‌ها بیانیه بدهد، عنوان کرد: تحریم‌های ما در اوپک نیست. بعضی اعضای اوپک می‌خواهند بگویند اوپک یک سازمان غیرسیاسی است، اما از اوپک به عنوان ابزار بزرگ ضد ایران و یک ابزار سیاسی استفاده می‌کنند.

چه کسی بیشترین سود را از تنش در منطقه می برد؟

زنگنه به پرسشی درباره اینکه آیا ایران مسئولیت حمله‌ها در دریای عمان و تنگه هرمز را می‌پذیرد، اینگونه پاسخ داد: باید ببینیم چه کسی بیشترین سود را از تنش‌های بیشتر در منطقه ما می‌برد. ما می‌خواهیم در وضعیتی صلح‌آمیز زندگی کنیم، اما آمریکا و برخی از کشورهای همسایه در خلیج فارس می‌خواهند به ما فشار وارد کنند. این ناعادلانه است، زیرا ما هیچ مشکلی با توافق جهانی که امضا کرده‌ایم نداریم. آمریکا توافق را به خطر انداخت و ما می‌خواهیم همه قدرت‌های جهانی به توافقی که امضا کردیم، پایبند باشند.

زنگنه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا ملاقاتی با وزیر انرژی روسیه خواهد داشت، گفت: مشکلی برای دیدار با هیچکدام از وزرا ندارم.

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا فکر می‌کنید دیگر وزرای اوپک هم نگرانی‌های شما را دارند، گفت: نمی‌دانم، اما این‌طور فکر می کنم.

زنگنه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا در حال حاضر به اروپا نفت می فروشید، گفت: به شکل رسمی؛ هیچ.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا انتظار دارید صادرات نفت به چین در ماه‌های آینده افزایش یابد، نیز یادآور شد: نمی‌توانم چیزی درباره تحریم‌ها بگویم.

طرح همکاری اوپک و غیراوپک در حال حاضر موضوعیت ندارد

زنگنه در بخش دیگری از صحبت‌های خود، درباره طرح همکاری کشورهای عضو و غیرعضو اوپک گفت: اساسنامه همکاری در این زمینه، یکی از موارد برنامه مذاکرات است که آن را رد می‌کنم. فکر می‌کنم اکنون زمان بحث درباره این نوع مسائل نیست، زیرا زمانی که درون اوپک چالش‌های بسیار داریم، نمی‌توانیم به شکلی معنادار درباره همکاری‌های جدید میان اوپک و غیراوپک بحث کنیم. بهتر است ابتدا همکاری میان اعضای اوپک را شکل دهیم.

وی در پاسخ به پرسش مجددی با این مضمون که آیا در آینده اساسنامه همکاری اوپک و غیر اوپک را امضا خواهید کرد، نیز اظهار داشت: فکر نمی‌کنم اکنون زمان بحث درباره این مسئله باشد، زیرا پیش از هر چیز، اوپک باید اتحاد در داخل را ایجاد کند و این برای اعضای اوپک قابل قبول نیست برخی اعضا با دیگر اعضای اوپک بجنگند.

وزیر نفت به این پرسش که آیا پیامی برای رئیس جمهوری آمریکا دارید، گفت: فکر می‌کنم اگر آنها می‌خواهند چیزی را تغییر دهند، این است که باید به مردم و حکومت ایران احترام بگذارند. این بسیار مهم است. با افزایش فشار خیلی روشن است که ما موضع خود را تغییر نمی‌دهیم. بهتر است به مردم، رهبری و دولت ایران احترام بگذارند. به عنوان نخستین گام قابل قبول، فکر می کنم لازم است تحریم‌های ضد ایران برداشته شود و آنگاه تغییرات زیادی در شرایط رخ خواهد داد.

ایران اوپک را ترک نمی‌کند

زنگنه به پرسش یک خبرنگار مبنی بر اینکه اگر این رویه ادامه یابد و عربستان و روسیه به طور یکجانبه سیاست اوپک را تعیین کنند، آیا ایران تهدید می کند که اوپک را ترک خواهد کرد؟، گفت: نه. ایران اوپک را ترک نمی‌کند، اما باور دارم اوپک خواهد مرد. با این فرایندها، اوپک خواهد مرد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا شما اصرار خواهید کرد اوپک در بیانیه خود، موضع گیری خاصی، مثلاً اظهارنظری درباره شرایط سیاسی کند تا شما آن را امضا کنید، گفت: موضع ما بسیار شفاف است. قبلاً هم به شما گفتم من هیچ مشکلی با تمدید توافق کاهش تولید یا کاهش بیشتر آن ندارم و نمی‌خواهم جلوی کاهش تولید گرفته شود.

زنگنه در پاسخ به اینکه چگونه می‌خواهید با یکجانبه گرایی مقابله کنید، گفت: این مأموریت من به تنهایی نیست. این مشکل اوپک به‌طور کلی است. این یکجانبه‌گرایی‌ها، کلیت اوپک را تهدید می‌کند، نه فقط ایران را. یکجانبه‌گرایی ضد ایران نیست، بلکه ضد موجودیت اوپک، اتحاد و همدلی اوپک است. من به دیگران می‌گویم و اطلاع می‌دهم و فکر می‌کنم دیگران به خوبی این موضوع را درک می کنند. اما چگونگی آن، بستگی به بحث‌ها دارد.

وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که آیا با دیگر اعضای اوپک به جز عربستان اجماع دارید، عنوان کرد: من هیچ مشکلی برای بحث با عربستان ندارم.

زنگنه همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا می‌خواهید روسیه به‌طور رسمی به اوپک بپیوندد، گفت: ما هیچ درخواستی از روسیه دریافت نکرده‌ایم.

دیدار زنگنه با رئیس دوره‌ای اوپک و وزیر نفت ونزوئلا

پیش از نشست اوپک در وین، رئیس دوره‌ای اوپک و وزیر نفت ونزوئلا با بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان دیدار و گفت‌وگو کردند.

در این ملاقات زنگنه درباره اهمیت و جایگاه اوپک نکاتی را مطرح و تاکید کرد که نمی‌شود برخی کشورها خارج از اوپک تصمیم‌گیری و آن را به اوپک تحمیل کنند و چنین رفتاری برای بقای اوپک خطرناک است.

زنگنه تاکید کرد: اوپک یک سازمان سیاسی نیست ولی برخی اعضا متأسفانه می‌خواهند هماهنگ با آمریکا از اوپک به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده کنند.

مانوئل کودو - رئیس دوره‌ای اوپک - بعد از دیدار با زنگنه درباره این‌که برخی اعضا، اوپک را به سازمان سیاسی تبدیل کرده‌اند، تاکید کرد که در نشست پیش روی اوپک درباره همه مسائل مذاکره می‌کنیم و جمع‌بندی نظرات اعضا در بیانیه پایانی گنجانده می‌شود.

همچنین ژان مارک تیستر چیکایا، وزیر نفت جمهوری کنگو هم در جلسه دیگری با بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران در هتل کوبورگ دیدار و گفت‌وگو کرد.

اکثر شرکنندگان موافق کاهش تولید هستند

همچنین وزیر انرژی قزاقستان با اعلام این‌که اکثریت شرکت‌کنندگان در نشست اوپک موافق کاهش تولید هستند، گفت که کشورش نیز در این خصوص موضع مشابهی دارد.

به گزارش ایلنا به نقل از رویترز، «کانات بوزومبوف» وزیر انرژی قزاقستان دیروز در مورد اجلاس اوپک گفت: «غالب کشورهای عضو و غیر عضو اوپک که در جلسه این سازمان حاضر هستند، موافق کاهش تولید و ادامه تمدید کاهش در ۹ ماه آتی هستند.»

اوپک به دنبال کنترل ذخایر نفت است

وزیر نفت عراق نیز دیروز گفت دولت وی و سایر اعضای اوپک درصدد کنترل ذخایر جهانی نفت و احیای تعادل بازار نفت هستند.

وزارت نفت عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد ثامر غضبان در حاشیه نشست اوپک در وین با همتایان سعودی و روسی خود دیدار کرد. این وزیران درباره تحولات بازار نفت گفت و گو کرده و به تبادل نظر درباره کاهش عرضه نفت پرداختند.

یک تصمیم سخت برای اوپک پلاس

یک کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه ایالات متحده با هر ترفندی به دنبال سهم گیری از بازار آسیا برای نفت شیل است، گفت: اثرگذاری اوپک متاسفانه به دلایل مختلف طی سال‌های گذشته زیر سوال رفته است، واضح‌ترین آن گوش به فرمانی کشورهای عربستان و امارات به توییت‌های ترامپ و یا تضعیف تصمیم گیری اوپک و دخالت دادن کشوری همانند روسیه در تصمیمات خود است.

عبدالصمد رحمتی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با اشاره به اجلاس 176 اوپک و تصمیمات احتمالیِ آن اظهار داشت: کشورهای اوپک و غیر اوپک از اواخر سال 2016 برای کاهش تولید نفت و به منظور افزایش جهانی قیمت طلای سیاه همکاری خود را برای کاهش روزانه 1.8 میلیونی بشکه‌ای نفت آغاز کردند. این پیمان در دسامبر سال 2018 مجدداً توسط اعضای اوپک و غیر اوپک موسوم به اوپک پلاس جهت کاهش 1.2 میلیون بشکه ادامه یافت که تولیدکنندگان عمده از اوپک کشور عربستان سعودی و غیر اوپک روسیه بود.

وی ادامه داد: بر اساس این توافق، سهم همکاری اوپک و سهم داوطلبانه کشورهای غیر اوپک از این اعلام همکاری به ترتیب 0.8  و 0.4  میلیون بشکه در روز بوده است. بر اساس آمار بین المللی 14 کشور عضو اوپک در ماه می، مجموعا 30.17 میلیون بشکه نفت تولید کرده‌اند که این رقم 60 هزار بشکه در روز، کمتر از ماه آوریل و پایین‌ترین رقم تولید ماهانه این سازمان از سال 2015 تاکنون بوده است. چرا که کارتل به طور معمول حدود 33-32 میلیون بشکه نفت تولید داشته است.

روز سخت اوپکی‌ها

وی با بیان اینکه بازار از ابتدای 2019 دچار عدم شفافیت عرضه و تقاضا شده است، افزود: به دلایلی منجمله تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده علیه برخی کشورها مثل ایران و ونزوئلا که اعضای اصلی اوپک و از موسسان آن بودند و نفت سنگین و نیمه سنگین روانه بازار می‌کردند، تسریع در عرضه نفت سبک و شیرین آمریکا به بازار جهانی، موضوع جنگ تعرفه‌ای بین آمریکا و چین و رکود اقتصاد جهانی، روی هم رفته شرایط را برای تصمیم‌ گیری و ادامه توافق اعضای اوپک پلاس سخت کرده است.

دوراهی توقف یا تداوم کاهش سقف تولید

رحمتی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم بازار را به سمتی ببریم که کاهش تولید از رقم 1.2 میلیون بشکه هم کمتر شود، درآمد برخی کشورها مثل عربستان که بر پایه نفت است دچار تزلزل می‌شود ضمن اینکه کاهش شدیدتر ممکن است منجر به جایگزینی با نفت شیل آمریکا شود، از طرف دیگر توقف کاهش تولید با توجه به افزایش تولید اعضای خارج از اتحاد اوپک پلاس می‌تواند به کاهش قیمت نفت منجر شود.

عربستان و امارات  گوش به فرمان ترامپ

وی بیان کرد: اثرگذاری اوپک متاسفانه به دلایل مختلف طی سال‌های گذشته زیر سوال رفته است، واضح ترین آن گوش به فرمانی کشورهای عربستان و امارات به توییت‌های ترامپ و یا تضعیف تصمیم گیری اوپک و دخالت دادن کشوری همانند روسیه در تصمیمات خود است. در واقع می‌بینیم تصمیم گیران اصلی فعلاً عربستان و روسیه هستند آنهم در نشست‌های خارج از نشست اوپک، و در نهایت طرح مسائل حاشیه‌ای و بی‌اهمیت مثل مدت زمان توافق کاهش تولید قطعاً موجب می‌شود اثرگذاری تصمیمات این کارتل پیر نفتی تحت الشعاع قرار گیرد.

رحمتی تاکید کرد: تصمیم گیری می‌بایست به گونه‌ای باشد تا توازن بازار حفظ شود چرا که اگر قیمت نفت پایین بیاید کشورهایی که اقتصاد نفتی دارند دچار ضرر و زیان زیادی خواهند شد و چنانچه بیش از حد بالا رود نفت شیل بیشتری روانه بازار جهانی می‌شود. در هر حال اکنون تمام مصرف کنندگان و تولیدکنندگان روی قیمت 60 تا 70 دلار توافق نظر دارند.