رئیس انجمن حبوبات در گفتوگو با «توسعه ایرانی»:
امضاهای طلایی وزارت جهاد، چرخة تامین حبوبات را بههم زده است
رامتین موثق
سال گذشته قیمت حبوبات به صورت ناگهانی رشد کرد و این ماده غذایی اساسی که شاید تا قبل از آن چندان در برنامه صرفهجویی خانوارها جایی نداشت، به دلیل گرانی مورد توجه قرار گرفت.
یکی از این حبوبات، لوبیا چیتی بود که به ناگهان قیمت آن 248 درصد رشد داشت. واردات لوبیا از ۶ هزار تن به ۳۲ هزار تن رسید، اما قیمت آن کم نشده؛ چون مشکل، کمبود نیست، بینظمی در توزیع و نبود نظارت مؤثر است. رئیس انجمن حبوبات ایران، در این زمینه گفته است: «پارسال به دلیل خشکسالی تولید لوبیا چیتی در استان فارس کاهش یافت و ما باید با واردات قیمت را کنترل میکردیم، اما وزارت جهاد کشاورزی اقدام نکرد.» او ادامه داده است که «مشکلات لوبیا چیتی را چندین بار به وزارت جهاد کشاورزی گوشزد کرده اما پاسخ مناسبی از این وزارتخانه دریافت نکرده است.»
در سال جاری قیمت لوبیا چیتی به کیلویی 450 هزارتومان رسیده است. براساس گزارش مرکز آمار ایران، در حالی که قیمت لوبیا چیتی در آبان 1398 حدود 16 هزار و 800 تومان بوده است، در آبان سال 1404 به بیش از 450 هزار تومان رسیده است. به عبارتی قیمت این کالا در 6 سال گذشته حدوداً 27 برابر شده است و رشدی معادل 2679 درصدی را تجربه کرده است. این افزایش قیمت میتواند مستقیما سفره ضعیفترین اقشار و طبقات جامعه را تحتتاثیر قرار دهد چرا که با «لاکچری» شدن گوشت قرمز، اکثر فقرا پروتئین مورد نیاز خود را از حبوبات دریافت میکنند.
از آنجایی که 30 درصد تامین حبوبات از طریق واردات است، افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت در بازار میگذارد. بانک مرکزی حدود 5 تا 6 ماه واردکننده را در صف انتظار ارز، معطل نگه میدارد. همچنین در اوایل سال 1403 که گروه کالایی حبوبات از ارز ترجیحی 28500 تومانی به نیمایی 50 هزار تومانی تغییر پیدا کرد، یک افزایش قیمت ناگهانی 80 تا 90 درصدی را تجربه کردیم
سرگردانی واردکنندگان با تعلل نهادها
خشکسالی، نبود نظارت موثر و معضلات سیستم توزیع، از مشکلات داخلی اقتصاد ایران است که بسیاری از کالاهای کشاورزی را درگیر خود کرده است. اما در سالیان اخیر، واردات کالاهای اساسی اهمیت زیادی پیدا کرده و حبوبات نیز درگیر مشکلات عمومی واردات شده است.
یکی از مشکلات عمومی واردکنندگان، مسئله رفع تعهد ارزی است و در حوزه واردات حبوبات، معاونت توسعه بازرگانی جهاد و سازمان توسعه تجارت برای رفع تعهد ارزی همکاری نمیکنند و تامینکنندگان سرگردان ماندهاند. در این خصوص عبدی افتخاری، دبیر انجمن حبوبات ایران، با گلایه از عملکرد سازمان توسعه تجارت، به خبرگزاری «مهر»، گفت: «سال ۱۴۰۲ تجار و بازرگانان حبوبات مورد نیاز کشور را وارد و ارز آن را هم سال ۱۴۰۳ دریافت کردند. این محصولات در بازار به فروش رسیده و واردکنندگان از سال گذشته برای رفع تعهد ارزی تا امروز درگیر عملکرد سازمان توسعه تجارت هستند.»
او به روند پیگیریها از وزارت جهاد اشاره کرد و درباره واکنش این وزارتخانه، توضیح داد: «سال گذشته طی نامهنگاریهای بسیار با معاونت وقت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی برای رفع تعهد ارزی طی ۲ تا ۳ مرحله همکاری شد و ردیف کالایی به ۲۱ تغییر میکرد تا بازرگانان بتوانند وارد سامانه شده و کارهای مربوط به رفع تعهد ارزی را انجام دهند. این تغییر کمتر از ۵ دقیقه زمان میبرد. از بهمن سال گذشته تا امروز با وجود مکاتبات بسیار با معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی و نیز با سازمان توسعه تجارت وزارت صنعت، معدن و تجارت برای رفع تعهد ارزی تجار حبوبات، این ردیف گروه کالایی تغییر نکرده و همکاری نمیشود. این پیگیریها به شکل جدی از اردیبهشت ماه در حال پیگیری است اما هنوز واردکنندگان سرگردان این موضوع هستند.»
این مقام صنفی تاکید کرد که تمام این مسائل به آشفتگی بازار حبوبات دامن زده است.
حبوبات امسال گرانی خاصی نداشت
رئیس هیات مدیره انجمن حبوبات ایران در گفتوگو با «توسعه ایرانی»، درباره افزایش قیمت حبوبات در سال جاری، بیان کرد: باید توجه کرد که با یک تورم کلی در کشور مواجهیم که بر قیمت همه کالاها تاثیر میگذارد.
داوود لپهچی یادآور شد: 70 تا 80 درصد تامین حبوبات از تولید داخلی است و این بدین معنی است که گران شدن یا کسری این کالاها مستقیم به عوامل داخلی ایران مربوط است. آفتزدگی و کمبود آب از جمله این مشکلات داخلی است به صورتی که اکنون هم در خشکسالی هستیم که باعث کاهش تولید میشود. او با اشاره به کاهش تولید حبوبات در سال جاری، تصریح کرد: این کمبود تولید بر هم زدن عرضه و تقاضا، باعث کسری بازار و گرانی میشود.
به گفته این مقام صنفی، امسال گرانی خاصی در حوزه حبوبات اتفاق نیفتاده است اما پارسال به دلیل مشکلات در ثبتسفارشها از سوی وزارت جهاد، گرانی زیادی در این اقلام مصرفی خانوارها رخ داد.
لپهچی افزود: ثبتسفارشها دیر انجام شد و حتی سفارش برخی کالاها ثبت نشد که باعث گرانی این کالاها، به خصوص لوبیا چیتی، شد اما امسال تولید لوبیا بسیار خوب بوده که به دلیل همین امر، قیمت لوبیا چیتی کاهشی نیز بوده است.
امضاهای طلایی در وزارت جهاد
رئیس هیات مدیره انجمن حبوبات ایران به دلایل دیگر افزایش قیمت حبوبات در کشور پرداخت و گفت: از آنجایی که 30 درصد تامین حبوبات از طریق واردات است، افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت حبوبات در بازار میگذارد.
داوود لپهچی : امضاهایی که در وزارت جهاد، به عنوان امضاهای طلایی کارکرد دارد، باعث شده است که سهمیه واردات حبوبات به شرکتهایی اعطا شود که اصلا متعلق به این صنف نیستند و یا اگر متعلق به این صنف باشند، سابقه خاصی در این زمینه ندارند و بنابراین نمیتوانند کالای درست تامین و آن را به موقع وارد کشور کنند
لپهچی تاکید کرد: بانک مرکزی حدود 5 تا 6 ماه واردکننده را در صف انتظار ارز، معطل نگه میدارد. واردکننده اگر ارز خود را به موقع دریافت نکند، به تامینکننده بدهکار میشود و نمیتواند کالا وارد کند. پس یکی از دلایل گرانی حبوبات، همین سیاستهای انقباضی بانک مرکزی بوده که تخصیص ارز ما را طولانی کرده است.
او سهمیهبندیهای وزارت جهاد کشاورزی را یکی دیگر از مشکلات این صنف دانست و بیان کرد: امضاهایی که در وزارت جهاد، به عنوان امضاهای طلایی کارکرد دارد، باعث شده است که سهمیه واردات حبوبات به شرکتهایی اعطا شود که اصلا متعلق به این صنف نیستند و یا اگر متعلق به این صنف باشند، سابقه خاصی در این زمینه ندارند و بنابراین نمیتوانند کالای درست تامین و آن را به موقع وارد کشور کنند.
این مقام صنفی خاطرنشان کرد: کلیت عوامل تاثیرگذار بر قیمت حبوبات؛ یکی قیمت ارز و دیگری تخصیص دیرهنگام ارز به واردکنندگان است. کاهش تولید داخلی به دلیل خشکسالی و مسائلی نظیر آفتزدگی نیز از عوامل داخلی افزایش قیمت حبوبات هستند. تمام این مسائل دست به دست هم میدهند و باعث میشوند که در حبوبات افزایش قیمت و گرانی داشته باشیم.
افزایش 80 تا 90 درصدی قیمت
با حذف ارز ترجیحی
لپهچی همچنین درباره مشکل رفع تعهد ارزی واردکنندگان حبوبات، عنوان کرد: در سال 1403 ارز تخصیصی حبوبات از ارز ترجیحی 28500 تومانی به نیمایی، که اکنون تالار اول مرکز مبادله است، منتقل شد.
او توضیح داد: بسیاری از واردکنندگانی که در سال 1402 کالا وارد کرده بودند، موفق به رفع تعهد ارزی خود نشدند زیرا گروه کالایی حبوبات برای دریافت ارز تغییر پیدا کرده بود. این واردکنندگان در حالی نتوانستند تعهد ارزی خود را رفع کنند که ارز گرفته بودند، کالا هم وارد کرده بودند و این کالا در بازار عرضه شده بود. رئیس هیات مدیره انجمن حبوبات ایران تصریح کرد: یکی از دغدغههای بزرگ کنونی واردکنندگان، همین رفع تعهد است در صورتی که کالا را وارد کردهاند اما سهمیهبندی ارزی کالایی عوض شده است.
رئیس انجمن حبوبات در گفتوگو با «توسعه ایرانی»:کلیت عوامل تاثیرگذار بر قیمت حبوبات؛ یکی قیمت ارز و دیگری تخصیص دیرهنگام ارز به واردکنندگان است. کاهش تولید داخلی به دلیل خشکسالی و مسائلی نظیر آفتزدگی نیز از عوامل داخلی افزایش قیمت حبوبات هستند. تمام این مسائل دست به دست هم میدهند تا در حبوبات شاهد افزایش قیمت و گرانی باشیم
لپهچی درباره تاثیر حذف ارز ترجیحی حبوبات بر قیمت آن، مطرح کرد: در اوایل سال 1403 که گروه کالایی حبوبات از ارز ترجیحی 28500 تومانی به نیمایی 50 هزار تومانی تغییر پیدا کرد، یک افزایش قیمت ناگهانی 80 تا 90 درصدی را تجربه کردیم.
پاسکاری وزارت جهاد و سازمان توسعه تجارت
او درباره علت عدم همکاری دستگاهها برای حل مشکل رفع تعهد ارزی واردکنندگان، اظهار داشت: قبل از سال 1403 ارزش کالا بر مبنای ارز 28500 تومانی تعیین شده بود اما اکنون ارز آن به تالار اول مرکز مبادله تغییر پیدا کرده است و برای حل مشکل رفع تعهد ارزی واردکنندگان، باید این کالاها مجددا به گروه کالایی ارز ترجیحی برگردند.
این مقام صنفی افزود: مشکل اکنون اینست که باید گروه کالایی حبوبات تغییر پیدا کند اما در این روند، سازمان توسعه تجارت مشکل را به گردن وزارت جهاد میاندازد و وزارت جهاد نیز مقصر را سازمان توسعه تجارت میداند. لپهچی در پایان خاطرنشان کرد: همین پاسکاری واردکنندگان در نهادهای مختلف باعث شده است که فعالان این حوزه موفق به رفع تعهد ارزی نشوند و اکنون واردکنندگان در زمینه تعهداتی که بانکها داشتهاند، به مشکل خوردهاند و تمام این مسائل باعث کاهش واردات شده است. بنابراین باید گروه کالایی عوض شود تا واردکنندگان بتوانند تعهد ارزی خود را
پرداخت کنند.
دیدگاه تان را بنویسید