رامتین موثق

با وجود گذشت چندین ماه از تلاطم قیمتی در بازار برنج، نوسان قیمت هنوز دامن‌گیر بازارست و وعده‌های دولت برای تنظیم بازار برنج به جایی نرسیده است. دولت حتی برای تنظیم بازار، ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت را لغو کرد اما واردات هم نتوانست به داد برنج برسد و در آخرین اخبار، عرضه برنج ایرانی کاهش یافته و نرخ برنج پاکستانی در بازار 3 برابر شده است.

علی طاهری اطاقسرا: برنج خارجی به دلیل نوسانات نرخ ارز افزایش قیمت داشته و بر افزایش قیمت برنج ایرانی هم تاثیر داشته است. در مجموع به علت نوسانات نرخ ارز و برخی مسائل پشت‌پرده، واردات تاثیر چندانی بر قیمت بازار ندارد و نباید از واردات انتظار تنظیم بازار داشت

در همین خصوص، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، در مورد نوسانات قیمت برنج پاکستانی در بازار، عنوان کرد: «قیمت برنج را در بازار عرضه و تقاضا تعیین می‌کند‌ و از آنجا که برنج پاکستانی وارد نمی‌شود، بار به صورت محدود و قطره‌چکانی در حال عرضه است و به همین دلیل شاهد گرانی برنج پاکستانی در بازار هستیم.» رضا کنگری در گفت‌وگو با ایلنا، به نظام توزیع و شیوه عرضه برنج پاکستانی در بازار اشاره کرد و گفت: «نظام توزیع هم در بحث گرانی برنج پاکستانی بی‌تاثیر نیست. برنج پاکستانی از ۱۵ شهریورماه در سامانه بازارگاه عرضه شد، اما به دلیل تخلف‌هایی که اتفاق افتاد، شیوه عرضه تغییر کرده و قرار است از طریق معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی عرضه شود.»

 حدود 20 روز پیش، قیمت برنج از 230 هزار تومان به مرز 280 هزار تومان رسید. اکنون که در آستانه برداشت کشت دوم هستیم و مقداری هم به واردات آزادی بیشتری داده شده است، قیمت برنج کشت اول به 250 تا 260 هزار تومان عقب‌نشینی کرده است. قیمت برنج تغییر چندانی نداشته و تنها حدود 20 هزار تومان کاهش قیمت را تجربه کرده است

او در مورد قیمت برنج پاکستانی در بازار، تاکید کرد: «قرار بود برنج پاکستانی هر کیلو ۶۶۳۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده نهایی برسد، اما بنکدار هم الان به سختی هر کیلو برنج پاکستانی را ۱۸۰ هزار تومان تهیه می‌کند و اگر این برنج با ارز آزاد هم وارد شود از این قیمت ارزان‌تر است.»

ثبات قیمت برنج هاشمی

 بالای ۳۰۰ هزار تومان

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران برای حل این چالش، پیشنهاد واردات با ارز آزاد، رفع ممنوعیت و محدودیت واردات و رفع انحصار واردات برنج را پیشنهاد داد و گفت: «اگر این اتفاق بیافتد، ما هیچ چالشی در این راستا نخواهیم داشت.» کنگری در مورد قیمت برنج ایرانی نیز در بنکداری‌ها، بیان کرد: «انواع برنج ایرانی در بنکداری‌ها هر کیلو از ۲۰۰ هزار تومان تا ۳۲۵ هزار تومان (برنج هاشمی درجه یک) در حال عرضه است.» او با بیان اینکه در بازار برنج کمبودی نداریم، افزود: «بحث ارز و محدودیت و ممنوعیت‌های واردات موجب شده عرضه و تقاضا با هم همخوانی نداشته باشند و  این ناترازی باعث نوسانات قیمتی شده است.» 

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران در مورد تغییرات قیمت برنج در ماه برداشت، مطرح کرد: «قیمت برنج در فصل برداشت، کاهش چشمگیری داشت، ولی متاسفانه با توجه به حجم خرید بالای شرکت‌های بزرگ، تعاونی‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و شرکت‌های غیرمرتبط، قیمت برنج دوباره افزایش یافت.» کنگری ادامه داد: «از طرفی کشاورزان سال گذشته در فصل برداشت برنج خود را با سود بسیار ناچیز در اختیار فعالان اقتصادی قرار داده بودند. به همین دلیل، امسال به صورت محدود عرضه می‌کنند تا بتوانند سود بهتری بگیرند. این دلایل موجب شده تا تقاضا نسبت به عرضه بیشتر باشد و شاهد نوسانات قیمت برنج باشیم.» او تصریح کرد که قیمت برنج در همان قیمت 300 هزار تومان به بالا، ثبات پیدا کرده است‌.

400 هزار تن برنج پاکستانی وارد می‌کنیم

سفیر ایران در پاکستان از بی‌نظمی در مدیریت مرزها توسط دستگاهای ذی‌ربط داخلی انتقاد کرد و گفت: «رئیس‌‌جمهور دستور واردات 400 هزار تن برنج پاکستانی را صادر کرد.»

برنج از استارت کار، یعنی آغاز فصل برداشت، حدود ۱۸۰ هزار تومان به بازار عرضه شد. بعد از گذشت حدودا دو هفته‌ از برداشت، کشاورزان دست از فروش برداشتند و همین امر باعث شد که برنج از ۱۸۰ هزار تومان به ۲۳۰ هزار تومان افزایش پیدا کند

رضا امیری‌مقدم در گفت‌وگو با تسنیم، افزود: «برنج پاکستانی از نظر کیفیت در رتبه دوم پس از برنج ایرانی قرار دارد و حتی در برخی موارد با توجه به شباهت زیادی که به برنج ایرانی توسط عده‌ای مورد سوء‌استفاده قرار می‌گیرد. واقعیت آن است که توسعه تجارت با پاکستان به ‌دلیل نزدیکی جغرافیایی و کاهش نیاز به ارز، به نفع کشور ماست و تحریم‌ها نیز تاثیری روی آن ندارد، چراکه مراودات تجاری دو کشور به صورت تهاتر کالا انجام می‌شود.» او ادامه داد: «پس از سفر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان، تصمیم گرفته شد واردات از این کشور افزایش یابد. وزارت جهاد کشاورزی نیز مأمور شده تا زمانی که پاکستان کالاهای مورد نیاز ایران را تأمین می‌کند از کشورهای دیگر خریدی انجام ندهد. در تفاهم‌نامه‌های اخیر واردات حدود 400 هزار تن برنج، 200 هزار تن ذرت، 30 هزار تن گوشت، 50 هزار تن سویا و دانه‌های روغنی از پاکستان پیش‌بینی شده است. وزیر کشاورزی پاکستان نیز آمادگی خود را برای سفر به ایران و پیگیری اجرای این توافق‌ها اعلام کرده است.»

علاوه بر انتقاد درباره آزادی واردات در فصل برداشت و احتمال آسیب به معیشت کشاورزان، واردات برنج محل اختلافات دیگری نیز هست و می‌توان به برآورده نشدن انتظار سیاست‌گذار از واردات اشاره کرد زیرا همواره دلیل دولت برای واردات، تنظیم بازار بوده اما اکنون واردات نه تنها هب تنظیم بازار کمک نکرده بلکه خود همین برنج وارداتی افزایش قیمت زیادی را تجربه کرده است.

تفاوت قیمت بازار و کارخانه برنج ایرانی

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره نوسانات قیمت برنج ایرانی در بازار، اعلام کرد: برنج از استارت کار، یعنی آغاز فصل برداشت، حدود ۱۸۰ هزار تومان به بازار عرضه شد.

علی طاهری اطاقسرا افزود: بعد از گذشت حدودا دو هفته پس‌ از برداشت، کشاورزان دست از فروش برداشتند و همین امر باعث شد که برنج از ۱۸۰ هزار تومان به ۲۳۰ هزار تومان افزایش پیدا کند. همچنین حدود 20 روز پیش، قیمت برنج از 230 هزار تومان به مرز 280 هزار تومان رسید. اکنون که در آستانه برداشت کشت دوم هستیم و مقداری هم به واردات آزادی بیشتری داده شده است، قیمت برنج کشت اول به 250 تا 260 هزار تومان عقب‌نشینی کرده است.

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: هزینه‌های تولید برنج مجموعا افزایش پیدا کرده است؛ حقوق کارگر، قیمت سم، کود شیمیایی و ... چندین برابر شده است و طبیعتاً نباید انتظار داشت که قیمت پایین‌تر بیاید. دولت باید سوبسیدهایی در حوزه تولید قائل شود تا قیمت مناسب‌تر شود اما متاسفانه این سوبسیدها وجود ندارد

او تصریح کرد: قیمت برنج تغییر چندانی نداشته و تنها حدود 20 هزار تومان کاهش قیمت را تجربه کرده است. البته قیمت برنج مقابل کارخانه 260 هزار تومان است و در بازار به دلیل اضافه شدن برخی هزینه‌ها مانند بسته‌بندی و جدا کردن برنج‌های ریز، قیمت بیشتری دارد.

این مقام صنفی با اشاره به تاثیر کمبود آب و مسائل جوی و اقلیمی بر کاهش تولید برنج، درباره دیگر عوامل موثر بر تولید برنج، عنوان کرد: هزینه‌های تولید هم مجموعا افزایش پیدا کرده‌اند؛ حقوق کارگر، قیمت سم، کود شیمیایی و ... همگی چندین برابر شده است و طبیعتاً نباید انتظار داشت که قیمت پایین‌تر برود.

به اعتقاد او، دولت باید سوبسیدهایی در حوزه تولید قائل شود تا قیمت مناسب‌تر شود اما متاسفانه این سوبسیدها وجود ندارد.

تاثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت برنج ایرانی

طاهری اطاقسرا علت 3 برابر شدن نرخ برنج پاکستانی را نوسانات نرخ ارز دانست و درباره تاثیر قیمت برنج خارجی بر برنج ایرانی، بیان داشت: گرانی برنج پاکستانی بر قیمت برنج ایرانی هم تاثیر داشته و باعث افزایش قیمت برنج ایرانی 

شده است. 

او با عنوان اینکه یکی از دلایل افزایش قیمت برنج ایرانی، به خصوص در برنج پر محصول، مسئله برنج خارجی است، توضیح داد: برنج خارجی به دلیل نوسانات نرخ ارز افزایش قیمت داشته و به دلیل این نوسان قیمت، قیمت برنج ایرانی پر محصول با برنج پاکستانی فاصله پیدا کرده است و برای پر شدن این فاصله، برنج ایرانی هم افزایش قیمت را تجربه کرده است. از طرف دیگر هم، قیمت برنج نمونه و درجه یک مانند طارم، باید بالاتر از قیمت برنج پر محصول باشد و به تبع قیمت برنج درجه یک نیز افزایش 

داشته است.

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل درباره تاثیر عرضه قطره‌چکانی بر قیمت برنج وارداتی، اظهار کرد: عرضه قطره‌چکانی هم بر افزایش قیمت برنج پاکستانی تاثیر گذاشته اما اکنون دولت تدابیری اتخاذ کرده که واردات کاملا به بازار عرضه شود. 

طاهری اطاقسرا مطرح کرد: آزادی واردات برنج در فصل برداشت، می‌تواند  بر کاهش قیمت کمک کند و بی‌تاثیر هم نیست اما نباید انتظار داشت که با واردات، قیمت‌ها شکسته شوند. 

او در پایان خاطرنشان کرد که به علت نوسانات نرخ ارز و برخی مسائل پشت‌پرده، واردات تاثیر چندانی بر قیمت بازار ندارد و نباید از واردات انتظار تنظیم بازار داشت.