«فیروز نادری» در ارزیابی بازارگرمی برای تشکیل صف ۶ میلیون نفره برای ۷۳ هزار خودرو و ادامه روند قرعه‌کشی:
تمام روند خصوصی‌سازی ایران‌خودرو دروغین بوده است
رامتین موثق
ایران‌خودرو با وجود ادعای خصوصی شدن در بهمن 1403، همچنان از روش فروش قرعه‌کشی برای عرضه محصولات خود استفاده می‌کند و این روش در روزهای اخیر با استقبال بی‌سابقه‌ای مواجه شده است.
برخی از مردم به دلیل تورم جاری در کشور، ترس از آینده و حفظ ارزش پول خود در طرح قرعه‌کشی 73 هزار دستگاه خودروی ایران‌خودرو، هجوم آورده‌اند
ثبت‌نام مرحله جدید فروش ایران‌خودرو به پایان رسید و در این دوره، حدود 6 میلیون و 50 هزار نفر برای خرید 73 هزار خودرو ثبت‌نام کرده‌اند گفتنی است، هشتمین دوره ثبت درخواست خرید متقاضیان شرکت ایران خودرو به صورت فروش فوری با موعد تحویل 30 روزه، فروش فوق‌العاده با موعد تحویل 90 روزه و پیش‌فروش با موعد تحویل دست‌کم 4 ماه پس از انعقاد قرارداد، از 6 تا 13 مهرماه انجام شد.
این قرعه‌کشی در شرایطی انجام می‌شود که شرایط اقتصادی وخیمی بر کشور حاکم است و قدرت خرید مردم بیش از پیش کاهش یافته بنابراین اکنون سوال اینست که چطور 6 میلیون نفر حاضرند در چنین بزنگاه‌هایی، متقاضی خرید خودرو باشند؟ آیا می‌توان این روند را به مثابه توزیع رانت دید؟
شانس متقاضیان کمتر از 1.5 درصد!
در تازه‌ترین طرح فروش ایران‌خودرو، بیش از ۶ میلیون نفر برای خرید تنها ۷۳ هزار خودرو ثبت‌نام کرده‌اند؛ آماری که شانس موفقیت متقاضیان را به کمتر از یک و نیم درصد کاهش داده است. به بیان دیگر، از میان هر ۷۰ نفر تنها یک نفر موفق به دریافت خودرو خواهد شد. چنین نسبت ناعادلانه‌ای در عرضه و تقاضا، بار دیگر ناکارآمدی شیوه قرعه‌کشی را در تامین نیاز واقعی مصرف‌کنندگان آشکار می‌کند.
در این رابطه، مهر در گزارشی نوشت: «کارشناسان معتقدند حذف این الزام، زمینه ورود واسطه‌ها و دلالان را بیش از پیش فراهم کرده و موجب شده متقاضیان واقعی در میان سیل ثبت‌نام‌کنندگان گم شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد ثبت‌نام‌کنندگان بیش از ۷۰ برابر ظرفیت عرضه‌شده بوده است؛ موضوعی که به‌گفته کارشناسان بازار خودرو، به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند تنها حاصل تقاضای مصرف‌کنندگان واقعی باشد. آنان بر این باورند که با توجه به اختلاف چشمگیر قیمت کارخانه و بازار آزاد، بخش قابل‌توجهی از ثبت‌نام‌ها از سود از فروش مجدد خودرو ندارند.»
فیروز نادری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: استفاده ایران‌خودرو از روش قرعه‌کشی برای فروش اثباتی بر دروغین بودن خصوصی‌سازی این شرکت است و روند گذشته تماما برای فریب مردم بوده است. چطور می‌شود پرونده خصوصی‌سازی یک شرکت به این عظمت در عرض یک هفته بسته شود و آن را خصوصی کنند؟
در این گزارش همچنین آمده است: «از سویی دیگر اختلاف قیمت میان کارخانه و بازار آزاد برای برخی از محصولات ایران‌خودرو به بیش از ۲۵۰ میلیون تومان رسیده است. چنین شکاف قیمتی، انگیزه‌ای قوی برای ورود دلالان ایجاد می‌کند، چراکه خرید خودرو از کارخانه با قیمت مصوب و فروش آن در بازار آزاد می‌تواند سودی چند 10 میلیون تومانی به همراه داشته باشد. در نتیجه، فرآیند قرعه‌کشی نه تنها به تحقق عدالت در توزیع خودرو کمکی نمی‌کند، بلکه به بستری برای ایجاد رانت و سودهای غیرمولد تبدیل می‌شود. از منظر اقتصادی نیز تداوم این وضعیت پیامدهایی فراتر از بازار خودرو به‌دنبال دارد. هنگامی که دسترسی به کالایی پرتقاضا با قیمتی کمتر از نرخ بازار آزاد محدود می‌شود، نوعی رانت ساختاری شکل می‌گیرد که به صورت طبیعی دلالی و واسطه‌گری را تقویت می‌کند. نتیجه آن است که حتی در صورت برگزاری قرعه‌کشی‌های متعدد، خودروها الزاماً به دست مصرف‌کنندگان واقعی نمی‌رسد و در نهایت چرخه سودجویی تداوم می‌یابد.»
به گزارش این خبرگزاری، ریشه این مشکل در سیاست‌گذاری نادرست قیمت‌گذاری و نظام عرضه نهفته است. تا زمانی که قیمت کارخانه و بازار آزاد با اختلاف چشمگیر همراه باشد و نظارت کافی بر احراز هویت خریداران واقعی وجود نداشته باشد، هیچ سازوکاری، از جمله قرعه‌کشی قادر نخواهد بود عدالت اقتصادی را برقرار کند.
این روش پیش از این نیز به دلیل دامن زدن به واسطه‌گری و فعالیت‌های غیرمولد، انتقادات فراوانی را متوجه ایران‌خودرو، کرده است اما به نظر می‌رسد این شرکت با وجود تغییر مدیریت، حاضر به عقب‌نشینی در این شیوه فروش نیست.
هجوم مردم برای حفظ ارزش پول خود
یک کارشناس بازار خودرو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، در ارزیابی خود از ثبت‌نام 6 میلیون نفر برای خرید 73 هزار خودرو در طرح قرعه‌کشی ایران‌خودرو، اظهار کرد: برخی از مردم به دلیل تورم جاری در کشور، ترس از آینده و حفظ ارزش پول خود در این طرح هجوم آورده‌اند.
فیروزی نادری افزود: پیش از این مردم برای سود در این طرح شرکت می‌کردند اما اکنون تنها برای حفظ سرمایه خود ثبت‌نام می‌کنند زیرا از نگه‌داری پول خود به ریال و در بانک‌ها واهمه دارند و خودرو را برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی می‌دانند.
او با تاکید بر اینکه مردم برای حفظ سرمایه خود در طرح ایران‌خودرو هجوم آورده‌اند، عنوان کرد: این روند به نحوه مدیریت کشور بازمی‌گردد؛ این مدیریت باعث شده است که در طول این سالیان تورم‌های سالانه بالایی را تجربه کنیم و هرچه جلوتر می‌رویم، شدت تورم هم بیشتر می‌شود و در پی آن، استرس و نگرانی مردم نیز افزایش می‌یابد.
به گفته این تحلیلگر صنعت خودرو، این روند به دلیل تورم جاری در کشور، کاملا طبیعی است و مردم از سال 96، که تورم افزایش یافت، به دنبال سرمایه‌گذاری در اکثر بازارها، مخصوصا خودرو هستند که سرمایه‌گذاری در این بازار مسبوق به سابقه هم بوده است.
تنها 500 هزار نفر مصرف‌کننده واقعی!
نادری همچنین درباره تعداد شرکت‌کنندگان حاضر تصریح کرد که شاید تنها 500 هزار نفر از این 6 میلیون نفر، مصرف‌کننده واقعی باشند.
او با اشاره به اینکه اکثر شرکت‌کنندگان خریدار واقعی نیستند، ادامه داد: اکنون در بازار تقاضای زیادی برای خودرو وجود ندارد. بازار به حالت اشباع درآمده به صورتی که اکنون در هر خانه‌ای بیش از 1 خودرو موجود است. روند شرکت‌های مونتاژی نیز این رویه را ثابت می‌کند؛ اگر سابقا 3 یا 4 شرکت مونتاژکار در بازار حضور داشتند، اکنون تعداد آن‌ها به 20 تا 30 عدد رسیده است.
دلالان با افزایش 10 هزار تومانی قیمت دلار، ناگهان 200 میلیون تومان به قیمت خودروها حتی خودروهای داخلی می‌افزایند زیرا مدیریتی بر بازار وجود ندارد
این کارشناس همچنین به واردات خودرو اشاره کرد و یادآور شد که تقاضای خودرو نسبت به 8 سال گذشته حدود 50 درصد کاهش داشته است.
واسطه‌ها پشت‌پرده
قرعه‌کشی و منتفع از آن
نادری تاکید کرد: این حجم از متقاضی حباب است و واقعی نیست و صرفا بعضی از افراد، مخصوصا دلالان خودرو، به بازار هیجان می‌دهند و در اجرای این برنامه‌ها دست دارند. او توضیح داد: وقتی افزایش قیمتی در دلار رخ می‌دهد، برای مثال اکنون که از 100 به 110 هزار تومان رسیده است، واسطه‌گرانی که دستی بر آتش دارند، به‌سرعت دست به کار می‌شوند و حتی برای خودروهای داخلی نیز یک قیمت نجومی تعیین می‌کنند. این واسطه‌گران در ابتدا کشش بازار را امتحان می‌کنند و در پی این امتحان، ناگهان برای یک خودرو پژو 207 که 970 میلیون تومان قیمت دارد، بالای 1 میلیارد و 100 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌کنند.
فروش قرعه‌کشی به سوداگری در بازار
دامن می‌زند
این تحلیلگر بازار خودرو خاطرنشان کرد: دلالان با افزایش 10 هزار تومانی قیمت دلار، ناگهان 200 میلیون تومان به قیمت خودروها می‌افزایند زیرا مدیریتی بر بازار وجود ندارد و با نابسامانی حاکم بر کل کشور، بر این مبنا قیمت دیگر خودروها نیز افزایش می‌یابد.
نادری با تصریح اینکه روش فروش قرعه‌کشی به سوداگری در بازار دامن می‌زند و دلالان از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند، مطرح کرد: این رویه کاملا به ضرر مصرف‌کننده است زیرا مصرف‌کننده واقعی چند سال پول خود را پس‌انداز کرده که برای مثال خودرویی در محدوده 900 تا 950 میلیون تومان خریداری کند اما ناگهان قیمت این خودرو به بالای 1 میلیارد و 100 میلیون تومان می‌رسد و مصرف‌کننده دیگر نمی‌تواند خودرویی خریداری کند، انگیزه خود را از دست می‌دهد و تمام برنامه‌هایش به هم می‌ریزد اما کسی در این کشور به فکر مصرف‌کننده نیست.
یک کارشناس خودرو: شاید تنها 500 هزار نفر از 6 میلیون نفر متقاضی در طرح قرعه‌کشی ایران‌خودرو، مصرف‌کننده واقعی باشند. این حجم از متقاضی حباب است و واقعی نیست و صرفا بعضی از افراد، مخصوصا دلالان خودرو، به بازار هیجان می‌دهند و در اجرای این برنامه‌ها دست دارند
اثباتی بر دروغین بودن خصوصی‌سازی
این کارشناس صنعت خودرو درباره اینکه «چرا با وجود خصوصی‌سازی ایران‌خودرو، این شرکت همچنان بر روش‌های قدیمی فروش نظیر قرعه‌کشی اصرار دارد؟»، توضیح داد: این شرکت هنوز خصوصی نیست و دولت همچنان پشتیبان ایران‌خودرو است و تمام روند خصوصی‌سازی دروغین بوده است.
نادری افزود: چطور می‌شود پرونده خصوصی‌سازی یک شرکت به این عظمت در عرض یک هفته بسته شود و آن را خصوصی کنند؟ امکان ندارد! اکنون 20 سال است که 2 باشگاه فوتبال را نتوانسته‌اند خصوصی کنند؛ باشگاهی که یک صدم ایران‌خودرو هم ارزش ندارد.
او با تاکید بر اینکه نمی‌توان یک شرکت عظیم را با 100 هزار کارمند و زیرمجموعه‌های فراوان، در عرض یک هفته به یکی از همان زیرمجموعه‌ها واگذارد کرد، تصریح کرد: استفاده ایران‌خودرو از روش‌های پیشین فروش اثباتی بر دروغین بودن خصوصی‌سازی ایران‌خودرو است و روند گذشته تماما برای فریب مردم بوده است.
دیدگاه تان را بنویسید