«فرشاد پرویزیان» با رد ادعای اعتبار ۸ هزار همتی برای تحقق رشد ۸ درصدی در نیمه دوم سال:
اوراق مشارکت دولت هم دیگر خریداری ندارد
رامتین موثق
طبق برآوردهای برخی منابع، از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس، رشد اقتصادی نیمه اول سال 1404 منفی بوده و این روند منفی بودن در برخی ماه‌ها شدت بیشتری داشته است. هرچند که تنها مرجع رسمی برای بیان شاخص‌های کلان اقتصادی، مرکز آمار و گاه بانک مرکزی است اما مرکز آمار نیز در آخرین گزارش خود بر رشد منفی اقتصاد در 3 ماهه سال صحه گذاشته است. در این گزارش آمده است: «بر اساس آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال 1400 در سه ماهه اول سال 1404 به رقم 24,270 هزار میلیارد ریال با نفت و 18,۰64 هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است، در حالی که رقم مذکور در سه ماهه اول سال قبل با نفت 24,302 هزار میلیارد ریال و بدون نفت 18,143 هزار میلیارد ریال بوده که نشان از رشد 0.1- درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت و 0.4- درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در سه ماهه اول سال 1404 دارد.»
سرمایه‌گذاری نیاز به منابع سرمایه‌ای دارد و این منابع یا باید از محل خارجی تامین شود و یا از محل داخلی. در شرایط موجود، سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل تحریم‌ها تقریبا صفر شده است و سرمایه‌ای هم برای سرمایه‌گذاری داخلی باقی نمانده است. به جای سرمایه‌گذاری داخلی، با فرار سرمایه مواجه هستیم به صورتی که همین پول باقی‌مانده برای خرید ملک در ترکیه از کشور خارج می‌شود یا دلارهای صادراتی ایران به کشور بازنمی‌گردد
۸ هزار همت برای شکستن قفل
رشد اقتصادی برنامه هفتم
اما با وجود رشد منفی در 6 ماهه نخست سال، روز گذشته معاون سیاست‌گذاری پولی از استمرار رشد ابزارهای زنجیره‌ای و پیش‌بینی اعتبار ۸ هزار همتی خبر داد و گفت: «نیمه دوم سال، مسیر رونق تولید و رشد ۸ درصدی هموار می‌شود.» او برای اثبات ادعای خود به بهبود ابزارهای تامین مالی و کاهش تاثیر ناترازی انرژی در نیمه دوم سال اشاره کرده است.
محمد شیریجیان درباره تامین مالی طرح‌های توسعه و ایجادی، تصریح کرد: «جدای از اینکه در حال حاضر بسته رشد اقتصادی 8 درصد دولت مصوب شده، همچنین در آن سهم نظام بانکی و بازار سرمایه و تامین مالی از محل منابع بودجه عمومی دیده شده و عدد تقریبی نزدیک 8 هزار همتی برای تحقق رشد اقتصادی 8 درصد پیش‌بینی شده است. در این چارچوب بانک مرکزی و شبکه بانکی نیز حتماً اقدام موثرتر و پیگیری مجدانه‌تری را برای تامین مالی طرح‌های توسعه و ایجادی در قالب هم تسهیلات پرداختی و هم از طریق ابزار گواهی سپرده خاص انجام می‌دهد.»
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران: دقیق نبودن پیش‌بینی بهبود رشد اقتصادی نیمه دوم سال، در پایان سال مشخص می‌شود. اقتصاد محل پیشگویی نیست به صورتی که حتی نمی‌توان قیمت دلار را برای روز بعد پیش‌بینی کرد. در اقتصاد به جای پیش‌بینی باید حرف علمی زد بنابراین این اظهارات مسئولین تنها شعار درمانی است و در آخر سال واقعیت عینی رشد اقتصادی مشخص می‌شود
او افزود: «خوشبختانه ما در نیمه اول سال در زمینه گواهی سپرده خاص به خصوص در مورد طرح‌های اولویت‌دار که از طرف دستگاه‌های تخصصی معرفی می‌شود چه از حوزه وزارت صمت چه از حوزه جهاد کشاورزی و در سایر دستگاه تخصصی رشد خوبی داشتیم. موضوع استفاده از ابزار گواهی سپرده خاص هم خوشبختانه رشد خوبی داشته یعنی هم بررسی‌های این موضوع نشان‌دهنده آن است که در شبکه بانکی به دستاوردهای خوبی رسیده و هم حجم قابل توجهی به بانک مرکزی ارجاع شده است که تعدادی را مصوب کردیم و تعدادی نیز در دستورکار برای تصویب قرار دارد. لذا انتظار می‌رود در نیمه دوم سال تعداد تامین مالی بسیار بیشتری از سوی شبکه بانکی برای طرح‌های اولویت‌داری که دستگاه‌ها معرفی کردند از طریق ابزار گواهی سپرده خاص رخ دهد.» اما این اظهارات در حالی مطرح شده است که از هفته اول مهرماه با فعالسازی مکانیسم ماشه، احتمال تعمیق بحران‌های اقتصادی وجود دارد و کارشناسان بسیاری درباره تاثیر این روند بر شاخص‌های کلان اقتصادی
هشدار داده‌اند.
صحبت از رشد اقتصادی خطاست
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، ادعای بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی، از جمله رشد اقتصادی را در نیمه دوم سال زیرسوال برد.
فرشاد پرویزیان با تاکید بر اینکه در شرایط تحریمی و بازگشت قطعنامه‌های سازمان ملل صحبت از رشد اقتصادی خطاست، درباره علل این مسئله، عنوان کرد: تعریف رشد اقتصادی اینست که GDP نسبت به سال قبل، و به نسبت قیمت‌های سال پایه، به معنای واقعی افزایش پیدا کرده باشد.
ادعا شده است که برای تحقق رشد اقتصادی 8 درصدی، 8 هزار همت منابع پیش‌بینی شده است، اما برای رشد اقتصادی باید منابع واقعی داشت. اکنون این سوال مطرح است که این منابع از کجا تامین می‌شود؟ اگر این پول وجود دارد چرا پروژه‌های مسکن هنوز ناتمام باقی مانده‌اند؟ این 8 هزار همت چگونه قرارست از اوراق سپرده تامین شود؟ برای این کار باید نرخ بهره را بالا ببرند تا خریداری وجود داشته باشد؛ اکنون دولت اوراق مشارکت منتشر می‌کند اما خریداری برای آن وجود ندارد
او افزود: رشد اقتصادی زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاری صورت بگیرد؛ یا باید سرمایه‌گذاری جدیدی صورت بگیرد به این صورت که کارخانه یا بنگاه اقتصادی جدیدی تاسیس شود تا تولید افزایش پیدا کند، یا درون بنگاه‌های قبلی سرمایه‌گذاری شود تا ظرفیت تولید آن‌ها بالاتر برود و یا اقتصاد کشور به فناوری‌های پیچیده‌تری مجهز شود.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی تصریح کرد: اما در ایران سرمایه‌گذاری جدیدی صورت نگرفته و حتی سرمایه‌گذاری آنقدر پایین بوده است که قادر به جبران استهلاک اقتصاد خود هم نبوده‌ایم که این جبران نشدن استهلاک اقتصاد را به صورت ساده و با مشاهده آسفالت‌های خیابان می‌توان متوجه شد.
پرویزیان با اشاره به سخنان پزشکیان، یادآور شد: شرایط اقتصادی به گونه‌ای شده است که رئیس‌جمهور هم اذعان کرده که کاری باقی نمانده است و درخواست داشته که ساعت کاری کارمندان زودتر به پایان برسد تا آب، برق و گاز کمتری مصرف شود.
به اعتقاد او، سرمایه‌گذاری جدیدی در کشور صورت نگرفته است، بنگاه‌های موجود هم دچار کمبود نقدینگی و سرمایه هستند و اتفاق خاصی در حوزه بهره‌وری و فناوری هم رخ نداده پس انتظار برای رشد اقتصادی بیهوده است.
فرار سرمایه به جای سرمایه‌گذاری
این اقتصاددان تاکید کرد که دولت چوب جادویی برای افزایش رشد اقتصادی ندارد زیرا رشد اقتصادی یک واقعیت کمی است و با شعار و حرف رخ نمی‌دهد.
پرویزیان ادامه داد: در شرایط فعلی آیا اصلا سرمایه‌ای موجود است که انتظار سرمایه‌گذاری داشته باشیم؟ سرمایه‌گذاری نیاز به منابع سرمایه‌ای دارد و این منابع یا باید از محل خارجی تامین شود و یا از محل داخلی. در شرایط موجود، سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل تحریم‌ها تقریبا صفر شده است به صورتی که حتی قادر به بازپس‌گیری پول فروش نفت خودمان هم نیستیم و سرمایه‌ای هم برای سرمایه‌گذاری داخلی باقی نمانده است.
او درباره نبود سرمایه داخلی همچنین مطرح کرد: به جای سرمایه‌گذاری داخلی، با فرار سرمایه مواجه هستیم به صورتی که همین پول باقی‌مانده برای خرید ملک در ترکیه از کشور خارج می‌شود یا دلارهای صادراتی ایران به کشور بازنمی‌گردد. وقتی ظرفیتی برای سرمایه‌گذاری جدید باقی نمانده است، چطور منتظر افزایش رشد اقتصادی باشیم؟
رشد اقتصادی باید همراه با ایجاد اشتغال باشد
فرشاد پرویزیان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: در شرایط تحریمی و بازگشت قطعنامه‌های سازمان ملل صحبت از رشد اقتصادی خطاست. سرمایه‌گذاری جدیدی در کشور صورت نگرفته است، بنگاه‌های موجود هم دچار کمبود نقدینگی و سرمایه هستند و اتفاق خاصی در حوزه بهره‌وری و فناوری هم رخ نداده پس انتظار برای رشد اقتصادی بیهوده است
این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین بیان داشت: بخشی از افزایش GDP در ایران، ناشی از درآمد فروش نفت است یعنی اگر اقتصاد کشور موفق به فروش نفت بیشتری شود، به رشد اقتصادی منجر می‌شود.
پرویزیان درباره ارزیابی این رشد، توضیح داد: به عنوان یک کارشناس اقتصادی می‌گویم حتی اگر یک چنین رشدی رخ داده باشد، به معنای رشد کمی GDP از طریق فروش سرمایه، یعنی نفت است و هیچ نسبتی با رشد باکیفیت ندارد.
او در تعریف رشد بی‌کیفیت، گفت: رشد اقتصادی زمانی کیفیت دارد که همراه با افزایش ظرفیت تولید و اشتغال و ناشی از ظرفیت‌های درونی اقتصاد باشد به صورتی که با تاسیس کارخانه و بنگاه‌های جدید، عده‌ای درآمد پیدا کنند وگرنه افزایش درآمد با فروش نفت باکیفیت نیست و اگر این فروش نفت قطع شود، همین رشد اقتصادی هم از بین می‌رود.
اگر 8 هزار همت موجود است،
چرا پروژه‌های مسکن تکمیل نمی‌شود؟
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران درباره پیش‌بینی بهبود رشد اقتصادی در نیمه دوم سال جاری، تصریح کرد که دقیق نبودن این پیش‌بینی‌ها در پایان سال مشخص می‌شود.
پرویزیان تاکید کرد: اقتصاد محل پیشگویی نیست به صورتی که حتی نمی‌توان قیمت دلار را برای روز بعد پیش‌بینی کرد. در اقتصاد به جای پیش‌بینی باید حرف علمی زد بنابراین این اظهارات مسئولین تنها شعاردرمانی است و در آخر سال واقعیت عینی رشد اقتصادی مشخص می‌شود.
او درباره تاثیر کاهش ناترازی انرژی بر رشد اقتصادی در نیمه دوم سال، اظهار داشت: کاهش تاثیر ناترازی انرژی بر رشد اقتصادی به معنای کاهش قطعی برق صنایع است اما باید پرسید چگونه قرار است زیان 6 ماهه اول سال صنایع که برق نداشتند، جبران شود؟ همچنین در 6 ماهه دوم سال قطعی برق نداریم اما گاز صنایع قطع می‌شود و باز بخش دیگری از صنایع متحمل ضرر می‌شوند.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ارزیابی تاثیر ۸ هزار همت منابع پیش‌بینی شده برای رشد اقتصادی 8 درصدی، بیان کرد: برای رشد اقتصادی باید منابع واقعی داشت. اکنون این سوال مطرح است که این منابع از کجا تامین می‌شود؟ اگر این پول وجود دارد چرا پروژه‌های مسکن هنوز ناتمام باقی مانده‌اند؟
پرویزیان در پایان خاطرنشان کرد: این 8 هزار همت چگونه قرارست از اوراق سپرده تامین شود؟ برای این کار باید نرخ بهره را بالا ببرند تا خریداری وجود داشته باشد؛ اکنون دولت اوراق مشارکت منتشر می‌کند اما خریداری برای آن وجود ندارد بنابراین دولت به بانک‌ها برای خرید اوراق فشار وارد می‌کند و بانک‌ها هم از بانک مرکزی استقراض می‌کنند که به معنای چاپ پول و تورم بیشتر است.
دیدگاه تان را بنویسید