«هاشم اورعی» با «شعاری» دانستن مواضع چین و روسیه در سازمان ملل، تشریح کرد:
انتفاع شرکای راهبردی ایران از سازوکار مکانیسم ماشه
رامتین موثق
فعالسازی مکانیسم ماشه وارد وقت اضافه شده است و احتمال اجرایی شدن و برگشت تحریم‌های شورای امنیت، بیش از پیش ایران را تهدید می‌کند. قرار است از روز شنبه 5 مهر سال جاری، 6 قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران بار دیگر فعال شوند. این قطعنامه‌ها طبق توافق برجام، متوقف شده بود.
همزمان با قوت‌گیری احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه، بازارها نیز واکنش نشان دادند و روز گذشته، سکه به بالای 100 میلیون تومان رسید، دلار هم که مدت‌هاست در کانال 100 هزار تومانی فعالیت می‌کند و دیروز در حدود 105 هزار تومان معامله شد و بورس هم 38 هزار واحد ریخت. اما این تنها اثرات روانی پیش از اجرایی شدن مکانیسم ماشه است و قاعدتا فعالسازی آن اقتصاد ایران را بیش از این آثار اولیه دچار بحران می‌کند.
یکی از گسترده‌ترین بحران‌های مکانیسم ماشه می‌تواند در زمینه فروش نفت ایران بروز پیدا کند و از این رهگذر آثار گسترده‌ای بر کلیت اقتصاد کشور و به تبع آن کسری بودجه دولت به جا بگذارد، زیرا عمده درآمدهای بودجه توسط مالیات و نفت تامین می‌شود و از این لحاظ احتمال بحران‌های اقتصادی ناشی از کسری بودجه نیز قوت می‌گیرد.
مکانیسم ماشه شرایط نفت را
بدتر نخواهد کرد
همزمان با قوت‌گیری تهدیدات فعالسازی مکانیسم ماشه، برخی ادعا دارند که این فعالسازی بر اقتصاد کشور تاثیر بسزایی نخواهد گذاشت زیرا اولا تحریم‌های آمریکا در این 7 سال گذشته سنگین‌تر بوده و ایران راه‌های دور زدن تحریم‌ها را یاد گرفته است و این افراد همچنین ادعا دارند از انجایی که چین و روسیه اعلام کرده‌اند بازگشت تحریم‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند، پس می‌توانند کمک حال ایران باشند.
در همین راستا، علی بختیار، کارشناس حوزه انرژی، با بیان اینکه صادرات نفت ایران به بن‌بست نمی‌خورد، معتقد است: «ما دو برابر جنگ‌های جهانی اول و دوم در شرایط تحریم به سر برده‌ایم، مکانیسم ماشه نیز شرایط نفت را بدتر از آنچه که امروز هست؛ نخواهد کرد.»
احتمال کاهش صادرات
به 500 هزار بشکه در روز
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی درباره تاثیر فعالسازی مکانیسم ماشه بر صادرات نفت ایران، به «توسعه ایرانی» گفت: اکنون احتمال فعالسازی ماشه طی 1 هفته آینده به بیشترین سطح خود رسیده است و اگر خدایی ناکرده این مکانیسم فعال شود، روند صادرات نفت ما کاهشی خواهد شد.
هاشم اورعی توضیح داد: اکنون آمار دقیقی از صادرات نفت موجود نیست ولی اگر فرض کنیم که روزانه حدود 1 میلیون و نیم تا 1 میلیون و 600 هزار بشکه نفت صادر می‌شود، این روند با فعالسازی مکانیسم ماشه قطعا کاهشی شد. این پیشبینی خیالی نیست زیرا دفعه قبل که این اتفاق افتاد، صادرات ما به روزی ۳۵۰ هزار بشکه هم کاهش یافت.
او تصریح کرد: بنابراین انتظار اینست که در صادرات نفت ایران خللی رخ دهد اما دقیق نمی‌توان گفت این کاهش با چه سرعتی انجام می‌گیرد اما در حالت کلی، دیگر تمام دنیا موظف می‌شوند که با ایران همکاری نکنند.
این تحلیلگر ارشد مسائل انرژی پیشبینی کرد: شاید تا آخر سال میلادی جاری صادرات نفت ایران به سمت ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز برود و در سال آینده میلادی به 1 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند و در نهایت این روند می‌تواند به صادرات روزانه 500 هزار بشکه ختم شود.
هاشم اورعی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اگر فرض کنیم که روزانه حدود 1 میلیون و نیم تا 1 میلیون و 600 هزار بشکه نفت صادر می‌شود، این روند با فعالسازی مکانیسم ماشه قطعا کاهشی شد. شاید تا آخر سال میلادی جاری صادرات نفت ایران به سمت ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز برود و در سال آینده میلادی به 1 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند و در نهایت این روند می‌تواند به صادرات روزانه 500 هزار بشکه ختم شود
تحریم ایران توسط کل دنیا
اورعی در پاسخ به این سوال که «برخی ادعا دارند که تحریم‌های آمریکا از تحریم‌های شورای امنیت سنگین‌تر بوده است و ایران در این 7 سال مقابل این تحریم‌ها آبدیده شده و فعالسازی مکانیسم ماشه نفت ایران را به بن‌بست نمی‌کشاند؛ ارزیابی شما درباره این قبیل تحلیل‌ها چیست؟»، اظهار کرد: این چنین ادعاها را قبول ندارم زیرا قرار نیست که تحریم‌های سازمان ملل جایگزین تحریم‌های آمریکا شود.
او افزود: تحریم‌های آمریکا سر جای خود باقی می‌ماند و تحریم‌های بین‌المللی به آن اضافه می‌شود و این به معنای تقویت فشار تحریمی بر ایران است.
به اعتقاد این استاد دانشگاه، در حال حاضر رسما توسط کل دنیا تحریم نشده‌ایم و تنها آمریکا کشورها را تهدید به قطع همکاری در صورت مبادله با ایران می‌کند ولی با فعالسازی مکانیسم ماشه، تمام دنیا با ایران به عنوان یک عنصر نامطلوب رفتار می‌کنند و در صحنه بین‌المللی معامله کردن با ایران ممنوع می‌شود.
اورعی تاکید کرد: این اظهارات بیشتر از جنس حرف‌های سیاسی است که البته برای این مطرح می‌شود که هیات ایرانی در یک هفته باقی‌مانده بهتر مذاکره کنند وگرنه هیچ واقعیت اقتصادی در این اظهارات وجود ندارد.
نفع روسیه در فعالسازی مکانیسم ماشه
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه، با اشاره به رفتار چین و روسیه، بیان داشت: اکنون 2 کشور هستند که کماکان اعلام می‌دارند که این محرومیت ایران را از بازار بین‌المللی رعایت نخواهند کرد.
اورعی رفتار چین و روسیه را تشریح کرد: این اظهارات چین و روسیه فعلا بیشتر جنبه سیاسی دارد تا عملی زیرا به نفع این دو کشور است که این تحریم‌ها را رعایت کنند و این ادعاهای مطرح شده تنها «فیلم بازی کردن» است.
او در تحلیل رفتار روسیه، عنوان کرد: اتفاقا معتقدم منافع روسیه در تحریم شدن ایران و فعالسازی مکانیسم ماشه است زیرا در پی حمله روسیه به اوکراین، غرب عملا وابستگی خود را به انرژی روسیه قطع کرده است و در نتیجه روسیه به سمت بازارهای هندوستان و چین، به عنوان دو مشتری نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی خود رفته است. بنابراین ایران رقیب روسیه در این بازارهاست و روسیه از تحریم شدن ایران استقبال می‌کند
عربستان جای ایران را در چین خواهد گرفت
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی در تشریح رفتار چین، با اشاره به اینکه 91 تا 92 درصد کل نفت ایران توسط چین خریداری می‌شود، گفت: چین در مقابل فشارهای آمریکا و غرب مقاومت نخواهد کرد و رسماً اعلام می‌کند که خریدار نفت ایران نیست.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی: با فعالسازی مکانیسم ماشه، صادرات نفت ایران هم کمتر می‌شود و هم قیمت نفت ایران کاهش بیشتری می‌یابد زیرا صادرات نفت ایران رسما شکل قاچاق به خود می‌گیرد. از طرف دیگر ایران چیزی بین ۵۰ تا ۸۰ میلیون بشکه نفت روی آب دارد که چینی‌ها به هزینه بالای نگهداری این محموله‌ها روی آب آگاهند و طلب تخفیف بیشتری می‌کنند. پس با فعالسازی مکانیسم ماشه، هم مقدار صادرات نفت کاهشی می‌شود، هم قیمت آن پایین‌تر می‌آید و هم دست ایران در مذاکره با خریداران و دلالان، کوتاه می‌شود
اورعی ادامه داد: البته راه فرار چین مقابل تحریم‌ها، پالایشگاه‌های خصوصی این کشور، موسوم به قوری‌هاست که چین ادعا دارد این پالایشگاه‌ها تحت‌نظر دولت نیستند اما این اظهارات هم فیلم بازی کردن است. بنابراین این پالایشگاه‌ها هم از طرف دولت چین تحت فشار قرار می‌گیرند که وابستگی خود را به نفت ایران کم کنند کما اینکه این روند شروع شده است.
او درباره دیگر سدراه‌های ایران در صادرات به چین، اظهار داشت: از آنجایی که چین شروع به راه‌اندازی پالایشگاه‌های بزرگ کرده است، این پالایشگاه‌های کوچک به لحاظ اقتصادی با مشکل مواجهند و آینده خوبی برای آن‌ها تصور نمی‌شود و در نتیجه قدرت این پالایشگاه‌های کوچک در حال کم شدن است. همچنین عربستان سعودی در این چندسال اخیر، بخشی از سهام این پالایشگاه‌های خصوصی را خریده است و این باعث می‌شود که نفت عربستان جایگزین نفت ایران در این پالایشگاه‌ها شود.
این تحلیلگر تصریح کرد: به این مجموعه دلایل، یعنی فشار آمریکا بر دولت چین، فشار دولت چین بر پالایشگاه‌های خصوصی، کاهش قدرت اقتصادی پالایشگاه‌های خصوصی چین و صادرات بیشتر عربستان به این پالایشگاه‌ها، صادرات نفت ایران به چین کاهشی خواهد بود.
حمایت چین و روسیه از ایران در مقابل فعالسازی اسنپ‌بک فعلا بیشتر جنبه سیاسی دارد تا عملی زیرا به نفع این دو کشور است که این تحریم‌ها را رعایت کنند و این ادعاهای مطرح شده تنها «فیلم بازی کردن» است. منافع روسیه در تحریم شدن ایران و فعالسازی مکانیسم ماشه است زیرا در پی حمله روسیه به اوکراین، غرب عملا وابستگی خود را به انرژی روسیه قطع کرده است و در نتیجه روسیه به سمت بازارهای هندوستان و چین، به عنوان دو مشتری نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی خود رفته است. بنابراین ایران رقیب روسیه در این بازارهاست و روسیه از تحریم شدن ایران استقبال می‌کند
دلالان چینی در پی نفت روی آب ایران
اورعی همچنین درباره ذخایر نفت ایران بر روی آب، بیان کرد: طبق برخی آمارها، ایران چیزی بین ۵۰ تا ۸۰ میلیون بشکه نفت روی آب دارد که تاکنون با مشکل مواجه بوده است.
او توضیح داد: به عنوان مثال، یکی از این کشتی‌ها آنقدر روی آب مانده است که اگر تا حدود یک و ماه نیم دیگر این نفت خریداری و تخلیه نشود، هزینه کرایه کشتی، بیمه و غیره معادل ارزش خود آن نفت می‌شود و این نگهداری نفت بر آب برای ما هزینه دارد. از طرف دیگر دلالان چینی آگاهند که این نگهداری نفت بر روی آب برای ایران هزینه دارد و در نتیجه تخفیف‌های بیشتری نسبت به تخفیف‌های کنونی مطالبه می‌کنند.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی تاکید کرد که با احتساب تمام عوامل، با فعالسازی مکانیسم ماشه، صادرات نفت ایران هم کمتر می‌شود و هم قیمت نفت ایران کاهش بیشتری می‌یابد زیرا صادرات نفت ایران رسما شکل قاچاق به خود می‌گیرد.
اورعی در نهایت خاطرنشان کرد: با فعالسازی مکانیسم ماشه، هم مقدار صادرات نفت کاهشی می‌شود، هم قیمت آن پایین‌تر می‌آید و هم دست ایران در مذاکره با خریداران و دلالان، کوتاه می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید