یک مقام صنفی درباره چرایی کمبود کاغذ روزنامه و تحریر در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»:
تولیدکنندگان کاغذ با ۳ روز تعطیلی نمی‌توانند به تعهدات خود عمل کنند
رامتین موثق
با تشدید رکود در تولید و صنعت کشور، روز به روز کالاهای تولیدی بیشتری دچار کمبود می‌شوند و کاغذ از جمله این کالاهاست، به گونه‌ای که اخیرا، تأمین کاغذ، به ویژه برای چاپ کتاب‌های درسی و روزنامه، به یکی از چالش‌های اساسی صنعت چاپ و نشر و آموزش کشور تبدیل شده است.
ابوالفضل روغنی زنجانی: وقتی تولیدکننده هفته‌ای 3 تا 4 روز برق ندارد چطور می‌تواند سر وقت تعیین شده کاغذ مورد نیاز کتاب‌های درسی را تأمین کند؟ در این شرایط نباید به وزارت آموزش و پرورش انتقاد کنیم که چرا کاغذ خارجی وارد می‌کند زیرا تولیدکنندگان داخلی به دلیل ناترازی در آب و برق و گاز، نمی‌توانند به وعده‌های خود عمل کنند
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهوری، در بازدید از سی و ششمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، در پاسخ به پرسشی درباره وعده حمایت از واردات کاغذ برای تأمین کتاب‌های درسی و غیردرسی، اظهار کرده بود: «این موضوع یک وعده نیست، بلکه الزام است؛ چراکه کتاب‌های درسی باید از نخستین روز سال تحصیلی در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرند. بنابراین باید از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی شود تا به طور مثال، در اواخر مرداد یا اوایل شهریور، کاغذ مورد نیاز آماده باشد.» اما اکنون به اواخر مردادماه رسیده‌ایم و بنا بر اظهارات فعالان صنفی حوزه، در کاغذ کتب درسی شاهد کمبود قابل ملاحظه‌ای هستیم.
با توجه به بررسی وضعیت تولید و واردات کاغذ در کشور، به ویژه برای تامین کاغذ کتاب‌های درسی، به طور قطع می‌توان گفت که نبود یک راهبرد مشخص و پایدار در سیاست‌گذاری باعث بی‌ثباتی در بازار کاغذ شده است. در حالی که نیاز به کاغذ برای چاپ کتاب‌های درسی امری قابل پیش‌بینی و تکرارشونده است، نهادهای مسئول هنوز نتوانسته‌اند سازوکار کارآمدی برای تأمین به‌موقع و باکیفیت این کالای استراتژیک طراحی و اجرا کنند.
برای بررسی وضعیت تولید کاغذ روزنامه و کتب درسی، «توسعه ایرانی» گفت‌وگویی با رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران داشته که مشروح آن در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
کاهش شدید تقاضای کاغذ روزنامه
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره کمبود کاغذ روزنامه در کشور، در ابتدا یادآور شد: زمانی مصرف کاغذ روزنامه در کشور حدود ۱۲۰ هزار تن بود، اما امروز به ۷ تا ۸ هزار تن رسیده است. دلیل این کاهش تقاضا نیز، وجود شبکه‌های اجتماعی است.
ابوالفضل روغنی زنجانی درباره تاثیر کاهش تقاضا بر تولید، اظهار کرد: تنها شرکتی که در ایران کاغذ روزنامه تولید می‌کرد، شرکت چوب و کاغذ مازندران بود که با کاهش تقاضا، ارقام تولید آن دستخوش تغییر شد. برای یک شرکت تولید کاغذ، تقاضا باید حداقل 10 تا 15 هزار تن باشد تا تولید صرفه داشته باشد و برای آن برنامه‌ریزی کند.
این مقام صنفی درباره دیگر دلایل کاهش تولید کاغذ روزنامه عنوان کرد: از طرفی هم معمولا دولت امکانات مناسبی برای تولید ارائه نمی‌کند و ناترازی‌ها هم کمر تولید را شکسته است. با قطعی‌های آب، برق و گاز تولیدکننده نمی‌تواند تعهدات خود را عملی کند.
روغنی زنجانی تصریح کرد: یعنی اگر شرکت چوب و کاغذ مازندران می‌خواست 10 هزار تن هم تولید کند، شرایط کشور اجازه چنین تولیدی را نمی‌داد زیرا وقتی یک واحد صنعتی و تولیدی در هفته ۳ تا ۴ روز تعطیل است، نمی‌تواند در سطح مورد انتظار تولید داشته باشد.
به اعتقاد او، موضوع اولی که به کمبود کاغذ روزنامه دامن زده است ناترازی در سطح تامین انرژی است، زیرا با این ناترازی کارخانجات عمدتا تعطیل هستند و بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت آنها در مدار قرار نمی‌گیرد و دلیل دوم، به صرفه نبودن تولید کاغذ در سطح تقاضای فعلی است و خط تولید را نمی‌توان علاف 7 تا 8 هزار تن کاغذ روزنامه کرد!
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران با اشاره به تامین شدن عمده تقاضای کاغذ روزنامه کشور از طریق واردات، درباره مشکلات این رویه توضیح داد: نیاز کاغذ روزنامه کشور را شرکت‌های واردکننده تامین می‌کنند، اما آنها هم با مشکل تامین و تخصیص ارز روبه‌رو هستند.
کمبود کاغذ تحریر در نتیجه ناترازی انرژی
روغنی زنجانی درباره علت کمبود کاغذ کتاب‌های درسی نیز بیان کرد: نیاز واقعی کشور به کاغذ تحریر نزدیک به۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تن است و می‌توان ادعا کرد که اگر تولید داخلی تقویت شود، می‌تواند بخش قابل توجهی از این نیاز را تامین کند.
او درباره تفاوت برخورد دولت چهاردهم با سیزدهم در حوزه کاغذ، مطرح کرد: دولت گذشته از تولید کاغذ بسیار حمایت می‌کرد اما دولت فعلی حمایتی نمی‌کند. دولت گذشته بنا را بر حمایت از کاغذ داخلی گذاشته بود و با سیاست‌های وزارت ارشاد و صمت، به جرات می‌توان گفت 40 تا 50 درصد نیاز کشور از طریق تولید داخل تامین می‌شد و اگر حمایت‌ها ادامه پیدا می‌کرد، تولید داخلی می‌توانست نیاز کشور را کاملا تامین کند. این مقام تولیدی با اشاره به نیاز آموزش و پرورش به 40 تا 50 هزار تن کاغذ در سال، ادامه داد: وقتی یک شرکت تولیدکننده آب، برق، و گاز برای تولید ندارد، نمی‌تواند نیاز آموزش و پرورش را تامین کند زیرا آموزش و پرورش برای کتاب‌های درسی باید کاغذ را سر وقت معینی تحویل بگیرد و تولیدکنندگان فرصت بسیار محدودی برای تولید دارند.
روغنی زنجانی تاکید کرد: البته وزارت آموزش و پرورش در این سال‌ها با تولید داخلی کشور بسیار همراهی کرده و جا دارد که از آنها تشکر کنم؛ حتی با وجود ضعف‌هایی هم که در کاغذ تولید داخلی بوده، این مجموعه همراهی کرده است.
چالش اولی که به کمبود کاغذ روزنامه دامن زده است ناترازی در سطح تامین انرژی است، زیرا با این ناترازی کارخانجات عمدتا تعطیل هستند و بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت آنها در مدار قرار نمی‌گیرد. دلیل دوم نیز، به صرفه نبودن تولید کاغذ در سطح تقاضای فعلی است که با تقاضای 7 تا 8 هزار تنی، تولید برای شرکت‌ها صرفه نمی‌کند
او خاطرنشان کرد: وقتی تولیدکننده هفته‌ای 3 تا 4 روز برق ندارد چطور می‌تواند سر وقت تعیین شده کاغذ مورد نیاز کتاب‌های درسی را تأمین کند؟ در این شرایط طبیعی است که وزارت آموزش و پرورش برای تأمین نیاز خود به بازار روی بیاورد و کاملا هم حق دارد. نباید به وزارت آموزش و پرورش انتقاد کنیم که چرا کاغذ خارجی وارد می‌کند زیرا تولیدکنندگان داخلی به دلیل ناترازی در آب و برق و گاز، نمی‌توانند به وعده‌های خود
عمل کنند.
ناترازی انرژی مهمترین چالش است
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران در ادامه، عنوان کرد: سطح تولید شرکت‌های داخلی خیلی بالا نیست و توصیه می‌کنم که دولت از این صنعت حمایت کند و برای رفع مشکلات امروز کشور به واردات روی بیاورد و از اختیارات خود برای تامین و تخصیص ارز استفاده کند.
روغنی زنجانی درباره چالش‌های پیش‌روی صنعت، اظهار داشت: چه چالشی مهمتر از اینکه آب، برق و گاز نداریم، تامین مالی مناسبی صورت نمی‌گیرد و ارز مناسبی هم دریافت نمی‌کنیم؟ دیگر چه چیزی از این مشکلات مهمتر است که نام ببریم؟ او افزود: مهمترین چالش در صنعت کاغذ، موضوع زیرساخت‌های آب، برق، گاز و تامین و تخصیص ارز برای واردات است. همچنین به واسطه تحریم‌ها دیگر کشورها با ما همکاری نمی‌کنند و برخی مواد اولیه را به ما نمی‌فروشند.
این مقام صنفی تصریح کرد: امروز مشکلات صنعت برای تامین و تولید کاغذ بسیار اساسی است و در این شرایط دولت برای رفع نگرانی مردم، آموزش و پرورش، روزنامه‌نگاران، نویسندگان و ناشران باید برای واردات تامین و تخصیص ارز درنظر بگیرد.
به گفته او، اگر مشکلات ناترازی انرژی موجود نبود و تامین و تخصیص ارز هم برای صنایع داخلی صورت می‌گرفت، می‌توانستیم انتظار داشته باشیم تا تولیدکنندگان داخلی نیاز کشور را برطرف کنند اما در شرایط فعلی کشور، از تولیدکننده داخلی نمی‌توان گلایه‌ای داشت.
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: چه چالشی مهمتر از اینکه آب، برق و گاز نداریم، تامین مالی مناسبی صورت نمی‌گیرد و ارز مناسبی هم دریافت نمی‌کنیم؟ مضاف بر اینکه به واسطه تحریم‌ها دیگر کشورها با ما همکاری نمی‌کنند و برخی مواد اولیه را به ما نمی‌فروشند
آینده صنعت به تامین زیرساخت‌ها بستگی دارد
روغنی زنجانی درباره ارزیابی خود از آینده صنعت کاغذ در ایران، بیان داشت: آینده صنعت به تامین زیرساخت‌های اساسی بستگی دارد.
او عنوان کرد: اکنون دولت شرکت‌ها را مکلف کرده است که آب، برق و گاز مورد نیاز خود را تامین کنند که این رویه خلاف قوانین صریح است اما به هر صورت شرکت‌ها بخش وسیعی از سرمایه خود را به سمت ایجاد نیروگاه‌های برق یا تامین گاز برده‌اند.
امروز مشکلات صنعت برای تامین و تولید کاغذ بسیار اساسی است و در این شرایط دولت برای رفع نگرانی مردم، آموزش و پرورش، روزنامه‌نگاران، نویسندگان و ناشران باید برای واردات تامین و تخصیص ارز درنظر بگیرد
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران در پایان خاطرنشان کرد: اصلاح وضعیت صنعت و تولید کاغذ در کشور پروسه بسیار سخت و زمانبری است؛ اینطور نیست که انتظار داشته باشیم به زودی حل شود.
دیدگاه تان را بنویسید