به دلیل حاشیهنشینی اتباع:
اخراج افغانستانیها در بازار اجاره مسکن اثر چندانی ندارد

در صورت ادامه روند خروج مهاجران افغان، احتمال دارد که در برخی مناطق خاص، نرخ اجاره آپارتمان همچنان با نوسان همراه باشد. با این حال، به دلیل حاشیهنشینی افغانستانیها، در کلانشهرها خبری از کاهش نرخ نیست. از سوی دیگر کارگران افغان با دستمزدهای پایینتر، ستون اصلی نیروی کار ارزان قیمت در پروژههای ساختمانی به شمار میروند. جایگزینی این نیروها با کارگران ایرانی که حقوق و مزایای بیشتری طلب میکنند، هزینههای ساخت و ساز را به طرز چشمگیری افزایش میدهد.
به گزارش اقتصاد24، پس از توقف جنگ میان ایران و اسرائیل، اخراج اتباع افغانستانی شدت گرفته است. در این میان ادعاهایی مبنی بر اینکه برخی مناطق مهاجرنشین تهران مانند شوش، مولوی و شهرری شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت مسکن بودهاند، مطرح شده است. این کاهش عمدتا در بازار خانههای کلنگی و اجارهای گزارش و دلیل آن افزایش تعداد واحدهای خالی پس از خروج افغانها ذکر شده است. همچنین هشدار داده شده که اگر این روند ادامه یابد، رکود قیمتی ممکن است به سایر مناطق تهران نیز گسترش یابد.
تاکنون هیچ نهاد رسمی همچون وزارت راه و شهرسازی، مرکز آمار ایران یا سامانه املاک و اسکان، کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت مسکن در مناطق هدف را بهطور رسمی تأیید نکردهاند. ارقام اعلام شده در اینباره بر پایه مشاهدات میدانی، اظهارات مشاوران املاک و گزارشهای غیررسمی بوده است. در همین راستا، یکی از مشاوران املاک محله سیروس تهران درباره موج اخراج اتباع افغانستانی عنوان کرده است: در این منطقه خانههای قدیمی و فرسودهای وجود دارد که به دلیل عدمصرفه اقتصادی، صاحب خانه فعلا تمایلی به ساخت وساز آن ندارد؛ در سالهای اخیر چند خانواده افغانستانی به شکل اشتراکی این خانهها را اجاره میکردند؛ اما با توجه به موج اخراج افغانستانیها از کشور طی ماههای گذشته، بسیاری از خانوادهها خانهها را تخلیه کرده و به کشورشان بازگشتهاند. به این ترتیب در این منطقه تعداد زیادی خانه خالی شده و بدون مستاجر است؛ اما از آنجا که موجران حاضر به کاهش نرخ پیشنهادی اجاره بها نیستند، این خانهها بدون مستاجر و خالی مانده است. از آنجایی که اتباع افغانستانی در مناطق جنوبی تهران و آن هم در واحدهای کلنگی سکونت داشتهاند، اگر ادعای تغییرات قیمتی صحت داشته باشد، عمدتا مربوط به خانههای خاص، فرسوده و با نرخ اجاره پایین است که بازار هدف آنها نیز اقشار خاص و مهاجران بودهاند؛ بنابراین کاهش موضعی اجاره، به معنای رکود یا سقوط قیمتی نیست.
از سوی دیگر اخراج گسترده کارگران افغانستانی از بازار کار ایران، نه تنها یک چالش اجتماعی بلکه ضربهای مستقیم به اقتصاد ساخت و ساز است. کارگران افغان با دستمزدهای پایینتر، ستون اصلی نیروی کار ارزان قیمت در پروژههای ساختمانی به شمار میروند. جایگزینی این نیروها با کارگران ایرانی که حقوق و مزایای بیشتری طلب میکنند، هزینههای ساخت و ساز را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. این افزایش هزینه به قیمت تمام شده مسکن سرایت میکند و در نهایت بهای مسکن را به شدت بالا میبرد. بدین ترتیب، حذف این نیروی کار ارزان، فشار مالی سنگینی را بر سازندگان و در نهایت خریداران مسکن تحمیل و شوک دیگری به بازار مسکن وارد میکند.
در همین خصوص، سعید لطفی، عضو هیات مدیره اتحادیه صنف مشاوران املاک، درباره اثر خروج اتباع خارجی بر بازار اجاره مسکن به اقتصاد24 گفت: «درست است که تعداد زیادی از اتباع افغان از کشور خارج شدهاند، اما بیشتر شاید در مناطقی که افغانینشین هستند اثر کمی بگذارد. از آنجایی که افغانستانیها اغلب در ساختمانهای نیمهساخته یا در حال ساخت ساکن بودند در بخش اجاره نمود چندانی پیدا نمیکند.»
او همچنین درباره اثر خروج مهاجران بر قیمت تمام شده مسکن عنوان کرد: «در ساخت و ساز اثر زیادی میگذارد. باتوجه به اینکه در آینده احتمالا شاهد کمبود کارگر خواهیم بود و قیمت پایین دستمزد کارگران افغانستانی، در روند ساخت و ساز تاثیر میگذارد ولی در بلندمدت قیمتهایی که اعلام میشود هم به نفع حوزه ساختمان است و هم بسیاری از هموطنان فرصت اشتغال را پیدا میکنند.»
دیدگاه تان را بنویسید